Việc tip tiền phục vụ rất phổ biến trên khắp Bắc Mỹ. Mọi người thường tip tiền nhiều nhất ở các nhà hàng, quán bar, nhưng việc này đang ngày càng mở rộng trong các khía cạnh khác của cuộc sống ở các nơi có cung cấp dịch vụ.
Người ta tip tiền cho tài xế taxi, cho thợ làm tóc, và cả cho nhân viên mở cửa khách sạn. Những người pha chế cafe đặt sẵn một hũ tiền tip, và trên màn hình thanh toán ở nhiều nơi còn gợi ý khách hàng trả thêm một ít cho dịch vụ của họ – đôi khi 30 phần trăm hoặc cao hơn.
Danh sách các nơi mà khách hàng được mong đợi tip tiền phục vụ ngày càng gia tăng làm cho khách hàng càng thêm hoang mang – sự hoang mang vốn đã là một nỗi ám ảnh thường trực của họ. Nó đặt ra những câu hỏi khó hiểu cho khách hàng, làm tăng thêm sự bất ổn định cho thu nhập người lao động và trớ trêu thay, làm cho chất lượng dịch vụ của các doanh nghiệp càng trở nên tệ hơn.
Đó là lý do tại sao chúng ta nên xem xét loại bỏ việc tip tiền phục vụ.
Thế nào là tip ‘cơ bản’?
Một vấn đề khách hàng gặp phải khi tip là nó làm cho họ bối rối vì quy tắc tip tiền không được rõ ràng và nó thường là tùy tâm khách hàng. Nhiều người đồng ý rằng tip “cơ bản” là 15%, mặc dù ngày càng nhiều khách hàng được yêu cầu trả nhiều hơn nữa.
Nhưng 15% này là của bao nhiêu? Của tổng hóa đơn? Hay hóa đơn không bao gồm thuế? Hay là tổng hóa đơn tiền ăn, với những chai rượu vang đắt tiền được tip ở một tỷ lệ khác?
Nhiều người đồng ý rằng tỷ lệ tip cho các nhóm khách hàng đông người thường phải cao hơn, nhưng bao nhiêu người thì được gọi là một nhóm “lớn”? Quan trọng nhất là việc tip đòi hỏi phải tính toán con số trong khi đó là một nhiệm vụ khó khăn cho một số người và sẽ còn khó khăn đối với những người đã uống một hai lít bia hay vài ly rượu.
-
- Nhiều người đồng ý rằng tỷ lệ tip cho các nhóm khách hàng đông người thường phải cao hơn, nhưng bao nhiêu người thì được gọi là một nhóm “lớn”? (Ảnh: Flickr - CC BY-SA 2.0)
Nguồn thu nhập không thể ước đoán được
Việc tip không chỉ gây hoang mang và khó khăn đối với khách hàng, nó cũng gây rắc rối cho những người được tip. Người lao động trong các ngành nghề khác biết được mức lương của họ trước khi bắt đầu công việc. Nhưng mặt khác, nhân viên phục vụ bàn và pha chế rượu thường không có khái niệm là họ sẽ kiếm được bao nhiêu tiền một ngày.
Thỉnh thoảng những người phục vụ vớ bở và kiếm được khoản tiền tip khổng lồ. Một người phục vụ ở một hộp đêm ở Connecticut nhận được đến 25.000 đô la Mỹ từ một lần tip chỉ trong một vài giờ đồng hồ phục vụ khi một đội thể thao mua một chai rượu sâm banh khổng lồ (và buộc phải tự động trả 20% cho phí dịch vụ).
Tuy nhiên, trải nghiệm phổ biến hơn đối với những người phục vụ là họ nhận được rất ít hoặc không nhận được chút nào khi các vị thực khách tức giận về nhà hàng hoặc khi du khách nước ngoài vốn đã quen với việc không tip tiền ở nước nhà khi được phục vụ.
Ngành kinh tế nhà hàng đã dẫn đến việc tip tiền như thế nào
Một nguyên nhân dẫn đến việc tip tiền phục vụ là vì bản chất kinh tế của các nhà hàng quán bar – những ngành công nghiệp đặc biệt rủi ro cao và phần thưởng lớn. Tuy nhiên trên thực tế, đa phần đều thất bại.
Ông Fair Issac, người phát minh ra điểm tín dụng FICO, xem xét tỷ lệ thất bại trong 89 ngành công nghiệp và xếp hạng các nhà hàng và quán bar là một trong 10 ngành rủi ro nhất, trong khi dữ liệu quản trị doanh nghiệp nhỏ cho thấy chỉ có khoảng một nửa con số nhà hàng và khách sạn tồn tại hơn sáu năm.
Tuy nhiên nếu họ tồn tại thì các nhà hàng thường có lợi nhuận gộp rất cao, cao nhất trong toàn bộ lĩnh vực bán lẻ. Có rất ít loại hình doanh nghiệp mà chỉ cần bỏ một vài đô la vào các thành phần nguyên liệu cùng với việc vận dụng kỹ năng, kiến thức, thời gian và công sức là có thể chuyển đổi thành những sản phẩm đẹp đẽ và đắt tiền. Thí dụ, một ngày kia một người phục vụ thuyết phục tôi mua một lát bánh chocolate tuyệt đẹp để tráng miệng với giá “chỉ 5,99 đô la Mỹ”. Chi phí làm lát bánh đó chỉ vào khoảng 25 cent, và được markup lên cực cao (markup nghĩa là phần tính thêm vào giá vốn).
Tuy nhiên, rủi ro trong ngành này cũng rất cao. Vì ăn uống là một hoạt động tùy thích và tương đối đắt tiền mà người ta có thể thưởng thức ở một mức giá rẻ hơn nhiều khi dùng bữa tại nhà, nên đó cũng là một trong những hoạt động cắt giảm đầu tiên khi nền kinh tế sụt giảm.
-
- (Ảnh minh hoạ: Pixabay)
Hơn nữa, có rất ít rào cản để gia nhập vào việc kinh doanh nhà hàng bởi vì chẳng cần bằng cấp hay đào tạo gì đặc biệt để mở một quán ăn. Bất cứ ai có ý tưởng và niềm đam mê nấu ăn đều có thể mở nhà hàng. Điều này có nghĩa là các nhà hàng rất thành công thường nhận ra đối thủ cạnh tranh sẽ mở ra các nhà hàng mới gần đó một cách nhanh chóng để lấy đi khách hàng và cả nguồn lợi nhuận của họ.
Để giảm thiểu rủi ro, các doanh nghiệp nhà hàng đã cố gắng thuyết phục khách hàng rằng khách hàng là người chịu trách nhiệm cho cả việc đánh giá và trả tiền lương cho nhân viên phục vụ của họ. Điều đó giúp giảm chi phí lao động trực tiếp cho các doanh nghiệp, và giúp giảm rủi ro thất thu của họ.
Vì vậy, thay vì mang ý nghĩa là khuyến khích người phục vụ, việc yêu cầu tip chỉ đơn giản là hoán chuyển gánh nặng chi trả cho nhân viên từ người chủ doanh nghiệp sang khách hàng. Việc hoán chuyển này đã được ghi nhận trân trọng trong luật lao động. Ví dụ, lương cơ bản tối thiểu của liên bang đối với người phục vụ chỉ có 2,13 đô la một giờ miễn là phần còn lại phải nằm trong tip, việc này đảm bảo rằng khách hàng tip càng nhiều thì chủ nhà hàng càng ít cần phải chi trả.
Tiền tip không còn đảm bảo thái độ phục vụ ân cần
Sự không tương quan giữa tiền tip và dịch vụ đã phá hỏng toàn bộ mục đích của việc tip. Tip trước đây chỉ là một khoản phí nho nhỏ để đảm bảo khách hàng nhận được thái độ phục vụ ân cần – hay nhanh nhẹn.
Tuy nhiên ngày nay việc tip không phải là một phương pháp hiệu quả để thúc đẩy người phục vụ vì tip được trả ở cuối bữa ăn, không phải là đầu bữa. Điều đó thật khó để khuyến khích người phục vụ khi họ không biết được khoản tiền thưởng nhận được lớn nhỏ như thế nào.
Vấn đề này được phát hiện trong một nghiên cứu đã tìm ra rằng “việc tip không liên quan đáng kể đến sự đánh giá dịch vụ của người phục vụ hoặc các bên thứ ba”. Nhiều người vẫn tip như nhau cho dù dịch vụ là tốt hay xấu.
-
- “việc tip không liên quan đáng kể đến sự đánh giá dịch vụ của người phục vụ hoặc các bên thứ ba”. (Ảnh: pxhere)
Lợi ích của việc loại bỏ tip
Có một lựa chọn khác thay cho việc tip tuỳ tâm khách hàng. Ở một số nước như Nhật Bản, không có việc tip hay phí dịch vụ trong nhà hàng. Thay vào đó, những người phục vụ được trả tiền bởi công ty và giá thức ăn và thức uống được điều chỉnh để thêm vào chi phí lao động.
Chuyển sang một mô hình mà chi phí lao động được tính vào giá thức ăn và đồ uống có nhiều lợi ích. Đầu tiên, nó chuyển rủi ro khỏi người nhân công bằng cách loại bỏ sự bấp bênh và cung cấp thêm sự ổn định cho tiền lương người phục vụ.
Tiền lương thất thường dẫn đến hậu quả là các nhà hàng quán bar thường chứng kiến những người xin việc phục vụ là những người thích hoặc có thể chịu đựng được khoản thu nhập thay đổi liên tục. Chuyển đổi sang một hệ thống chi trả ổn định giúp cho các nhà hàng có thể mở rộng nguồn ứng viên tiềm năng bao gồm cả những người cần thu nhập ổn định.
Thứ hai, việc đưa chi phí nhân công vào giá thực đơn giảm bớt sự hoang mang, không chắc chắn, và đòi hỏi thực khách phải làm toán. Loại bỏ tất cả những việc này giúp nâng cao trải nghiệm ẩm thực, giúp khách hàng có thêm động lực để đi ăn ngoài và có khả năng giúp tăng nguồn doanh thu cho nhà hàng.
Hơn nữa, việc cung cấp cho nhân viên nguồn thu nhập ổn định hơn giúp hạn chế việc họ rời bỏ công việc vì những vấn đề liên quan đến tiền lương. Chất lượng dịch vụ cải thiện, những người phục vụ bàn và pha chế rượu sẽ có động lực ở lại với công việc lâu hơn bởi vì những ngành nghề này đã phức tạp nhiều hơn so với lần đầu tiên họ xuất hiện.
Cuối cùng, bởi vì việc một số tiền tip được trả bằng tiền mặt không được kê khai trong thuế, việc chuyển đổi sang mô hình không tip sẽ giúp chính phủ có thêm doanh thu bằng cách loại bỏ những khoản thu nhập không được kê khai.
Chuyển từ một mô hình tip tùy ý sang một mô hình mà chi phí lao động được tính vào giá thực đơn có thể là một chiến thắng cho các nhân viên phục vụ, các nhà hàng, khách hàng, và chính phủ. Loại bỏ tip là một cách giúp cho các nhà hàng, thực khách và các nhân viên đều được chia bánh và thưởng thức.
Nam Minh
Theo Epoch Times
(Jay L. Zagorsky là một nhà khoa học nghiên cứu tại Đại học bang Ohio. Bài viết này được đăng đầu tiên trên The Conversation.)
Quan điểm được thể hiện trọng bài viết là của riêng tác giả và không nhất thiết phản ánh quan điểm của NTDVN.
Nguồn dịch bài viết: https://www.theepochtimes.com/why-we-should-get-rid-of-tipping_1259816.html
