Theo một báo cáo mới, chính quyền Trung Quốc đã xây dựng một mạng lưới 600 cơ sở trên toàn thế giới để tuyển dụng các chuyên gia và nhà khoa học nước ngoài nhằm có được các công nghệ tiên tiến.
Các quan chức Mỹ ngày càng đề cao cảnh báo về việc chính quyền Bắc Kinh sử dụng các kế hoạch tuyển dụng do nhà nước hậu thuẫn, để tạo điều kiện thuận lợi cho việc chuyển giao công nghệ và bí quyết của Mỹ cho Trung Quốc. Theo các kế hoạch này, các chuyên gia nước ngoài được trả tiền để làm việc tại Trung Quốc, bao gồm cả việc mở các phòng thí nghiệm và thực hiện nghiên cứu tại các cơ sở của Trung Quốc.
Báo cáo của Viện nghiên cứu chính sách chiến lược Australia (ASPI) lần đầu tiên nêu chi tiết về hệ thống toàn cầu rộng lớn được Bắc Kinh sử dụng để do thám và thu hút các nhà khoa học từ các tổ chức và công ty nghiên cứu phương Tây.
Theo báo cáo, Đảng Cộng sản Trung Quốc (ĐCSTQ) sử dụng ít nhất 600 “cơ sở tuyển dụng nhân tài” trên khắp thế giới để hỗ trợ các chương trình nhân tài của mình. Hoa Kỳ là nơi có nhiều nhất với 146 cơ sở, cùng với các nước có công nghệ tiên tiến khác như Đức, Úc, Anh, Canada, Nhật Bản và Pháp, mỗi nước cũng có hàng chục cơ sở.
“Các cơ sở này hoạt động thay mặt [ĐCSTQ] nhằm phát hiện và theo đuổi nhân tài ở nước ngoài,” báo cáo nêu rõ.
-
- Người biểu tình phản đối quan hệ đối tác của Hội đồng trường học quận Toronto với Viện Khổng Tử do Bắc Kinh kiểm soát bên ngoài TDSB vào ngày 18/6/2014. (The Epoch Times)
Được thành lập lần đầu tiên vào năm 2006, ĐCSTQ đã quyết liệt triển khai hệ thống các cơ sở trong vài năm qua, báo cáo nêu rõ. Hơn 115 trong số 600 địa điểm được xác định đã được thiết lập chỉ trong năm 2018, theo thông tin từ bản báo cáo.
Từ năm 2008 đến năm 2016, các kế hoạch săn đón nhân tài của ĐCSTQ đã tuyển dụng gần 60.000 chuyên gia ở nước ngoài, báo cáo trích dẫn số liệu từ thống kê chính thức. ĐCSTQ điều hành hơn 200 chương trình tuyển dụng nhân tài, trong đó nổi tiếng nhất là “Kế hoạch Ngàn nhân tài”.
Theo ASPI, các cơ sở tuyển dụng này thường được điều hành bởi các nhóm địa phương - chẳng hạn như hội cộng đồng, hội nghề nghiệp, hiệp hội sinh viên hoặc hội doanh nghiệp - những người được chính quyền Trung Quốc ký hợp đồng tuyển dụng cá nhân. Họ có thể được trả 29.000 đô-la Mỹ (khoảng 670 triệu VNĐ) cho mỗi người mà họ tuyển dụng và có thể nhận đến 21.000 đô-la Mỹ (hơn 485 triệu VNĐ) một năm cho chi phí hoạt động.
Báo cáo cho biết thêm, các văn phòng ở nước ngoài của các công ty Trung Quốc cũng có các cơ sở tuyển dụng, và một văn phòng cũng được thành lập tại Viện Khổng Tử thuộc trường Đại học College Dublin. Các Viện Khổng Tử là những trung tâm ngôn ngữ do Bắc Kinh tài trợ, đã gây ra phản ứng dữ dội về vai trò của nó trong việc quảng bá tuyên truyền và bịt miệng những bất đồng chính kiến trong các lớp học ở Mỹ.
Phát hiện này được đưa ra khi Hoa Kỳ tăng cường giám sát các nỗ lực của ĐCSTQ để có được công nghệ bằng cách thu hút nhân tài Mỹ. Các quan chức Hoa Kỳ đã trích dẫn những công việc đang diễn ra tại lãnh sự quán Trung Quốc ở Houston nhắm vào các nhà khoa học địa phương để tuyển dụng sang Trung Quốc, như một lý do để ra lệnh đóng cửa tòa lãnh sự quán này vào tháng Bảy. Bộ Tư pháp Hoa Kỳ trong năm qua đã đưa ra nhiều vụ truy tố chống lại các nhà nghiên cứu Trung Quốc và Mỹ, những người bị cáo buộc che giấu mối quan hệ và tài trợ từ Trung Quốc, đôi khi họ còn đồng thời nhận tiền tài trợ từ chính phủ Liên bang Hoa Kỳ.
Đầu năm nay, cựu chủ nhiệm khoa hóa của Đại học Harvard là giáo sư Charles Lieber đã bị truy tố với tội danh liên quan đến việc đưa ra những tuyên bố sai lệch về việc ông tham gia Kế hoạch Ngàn Nhân tài, và nhận 2,25 triệu USD (hơn 51,98 tỷ VNĐ) tiền tài trợ từ chính phủ Trung Quốc trong 3 năm — một trường hợp được các công tố viên mô tả là "một trong những cáo buộc hành vi sai trái nghiêm trọng nhất liên quan đến chương trình tuyển dụng nhân tài". Các quan chức nói rằng ông Lieber đã nhận được hơn 15 triệu đô-la Mỹ (hơn 346,59 tỷ VNĐ), là tiền tài trợ từ chính phủ liên bang Hoa Kỳ kể từ năm 2008.
Ông Lieber tuyên bố không nhận tội.
-
- Giáo sư Charles Lieber tham dự một lễ trao giải tại Knesset (quốc hội Israel) ở Jerusalem vào ngày 13/5/2012. (Menahem Kahana / AFP / Getty Images)
Mặc dù bản thân việc tham gia vào các chương trình tài năng của Trung Quốc không phải là bất hợp pháp, nhưng các nhà nghiên cứu luôn được yêu cầu phải tiết lộ nguồn tài trợ nước ngoài khi nộp đơn xin trợ cấp từ chính phủ liên bang. Các quan chức Hoa Kỳ đã yêu cầu các trường đại học thắt chặt kiểm tra xung đột lợi ích và các nguồn tài trợ từ nước ngoài.
ASPI cho biết, nhiều đơn vị tuyển dụng là do các cơ quan thuộc Ban Công tác Mặt trận Thống nhất của ĐCSTQ (UFWD) thành lập. UFWD điều phối hàng nghìn nhóm để thực hiện các hoạt động gây ảnh hưởng chính trị ở nước ngoài, trấn áp các phong trào bất đồng chính kiến, thu thập thông tin tình báo và tạo điều kiện chuyển giao công nghệ cho Trung Quốc. Một loạt các cơ quan khác của Trung Quốc cũng tham gia vào việc thiết lập các cơ sở tuyển dụng ở nước ngoài, bao gồm các trường đại học, hiệp hội khoa học do nhà nước hậu thuẫn và các cục chuyên gia nước ngoài.
Đồng thời, quân đội Trung Quốc cũng sử dụng mạng lưới này để tuyển dụng nhân tài. Các cơ quan nghiên cứu hàng đầu của Trung Quốc liên kết với Quân đội Giải phóng Nhân dân Trung Hoa (PLA) và các công ty quốc phòng thuộc sở hữu của ĐCSTQ đều tích cực tham gia tuyển dụng các chuyên gia nước ngoài. Ví dụ, Học viện Vật lý Kỹ thuật Trung Quốc, nơi điều hành chương trình vũ khí hạt nhân của PLA, đã tuyển dụng 57 nhà khoa học thông qua Kế hoạch Ngàn Nhân tài vào năm 2014, báo cáo nêu rõ.
ASPI nhấn mạnh nỗ lực tuyển dụng nhân tài có liên quan như thế nào đến các vụ gián điệp kinh tế. Vào tháng 5/2019, Tesla đã kiện cựu nhân viên Cao Guangzhi vì cáo buộc ăn cắp các mã nguồn của tính năng lái tự động từ công ty này, trước khi gia nhập một công ty khởi nghiệp đối thủ là Xiaopeng Motors có trụ sở tại Quảng Châu. Ông Cao sau đó đã thừa nhận việc tải các tệp chứa mã nguồn lên tài khoản iCloud cá nhân nhưng phủ nhận rằng hành động của mình gây ra bất kỳ tổn hại nào cho Tesla. Vụ án này hiện vẫn chưa được đưa ra xét xử.
Một thập kỷ trước vụ kiện, ông Cao đã đồng sáng lập Hiệp hội các Tiến sĩ Ôn Châu Hoa Kỳ. Hiệp hội này đã hợp tác chặt chẽ với chính quyền Ôn Châu kể từ khi thành lập, báo cáo cho biết. Ôn Châu là thành phố nằm ở phía nam Thượng Hải, là trung tâm thương mại và sản xuất của Trung Quốc.
Hiệp hội các Tiến sĩ Ôn Châu Hoa Kỳ đã được ký hợp đồng để điều hành một cơ sở tuyển dụng nhân tài vào năm 2010, với số thành viên tăng lên hơn 100 trong vài năm, bao gồm các kỹ sư từ các công ty công nghệ hàng đầu như Google, Apple và Amazon, các học giả từ Harvard và Yale, và các nhân viên chính phủ Hoa Kỳ, báo cáo nêu rõ.
Hiệp hội này cũng giúp Đại học Ôn Châu tuyển dụng một nhà khoa học vật liệu từ Phòng thí nghiệm Quốc gia Argonne của chính phủ Hoa Kỳ, theo ASPI.
Du Miên
Theo The Epoch Times
