Theo một nghiên cứu mới từ Đại học Davis, California, con người không phải là loài duy nhất đối mặt với mối đe dọa tiềm tàng từ SARS-CoV-2, loại virus đã gây ra đại dịch COVID-19...
Động vật có các axit amin càng giống người càng dễ nhiễm virus Vũ Hán
Một nhóm các nhà khoa học quốc tế đã phân tích gen của 410 loài động vật có xương sống khác nhau, bao gồm chim, cá, lưỡng cư, bò sát và động vật có vú. Mục đích của họ là so sánh sự khác biệt về thụ thể ACE2 giữa người và động vật. Thụ thể ACE2 là thụ thể gắn với S-protein hay protein gai của SARS-CoV-2 gây ra viêm phổi ở người.
ACE2 thường được tìm thấy trên nhiều loại tế bào và mô khác nhau, bao gồm cả tế bào biểu mô ở mũi, miệng và phổi. Ở người, 25 axit amin của protein ACE2 là con đường quan trọng để virus liên kết và xâm nhập vào tế bào. Do đó, các nhà khoa học đã mô hình hóa cấu trúc dự đoán của 25 axit amin này khi nó gắn với thụ thể của SARS-CoV-2. Sau đó, họ đánh giá số lượng axit amin này trên ACE2 của các loài khác nhau.
Joana Damas, tác giả đầu tiên của bài báo và nghiên cứu sinh tại Đại học UC Davis cho biết: “Những động vật có tất cả 25 gốc axit amin phù hợp với protein của con người được dự đoán là có nguy cơ cao nhất nhiễm SARS-CoV-2 thông qua ACE2. Lượng liên kết ACE2 càng khác với con người thì nguy cơ này càng giảm".
Khoảng 40% các loài có khả năng nhạy cảm với SARS-CoV-2 đã được Liên minh Bảo tồn Thiên nhiên Quốc tế phân loại là "bị đe dọa" và có thể đặc biệt dễ bị lây truyền từ người sang động vật. Nghiên cứu này được công bố ngày 21 tháng 8 trên Kỷ yếu của Viện Hàn lâm Khoa học Quốc gia Hoa Kỳ.
Các loài được dự báo có nguy cơ nhiễm Coronavirus cao nhất
Một số loài linh trưởng đang trong tình trạng cực kỳ nguy cấp. Chẳng hạn như khỉ đột vùng đất thấp phía Tây, đười ươi Sumatra và vượn đen má trắng phương Bắc - chúng được dự đoán là có nguy cơ nhiễm SARS-CoV-2 rất cao thông qua thụ thể ACE2. Các loài động vật nguy cơ khác bao gồm động vật biển có vú như cá voi xám, cá heo mũi chai, và cả chuột đồng ở Trung Quốc.
Động vật nuôi như mèo hay gia súc và cừu có nguy cơ trung bình; còn chó, ngựa và lợn có nguy cơ liên kết ACE2 thấp. Trong các trường hợp nhiễm SARS-CoV-2 đã được ghi nhận ở chồn, mèo, chó, chuột đồng, sư tử và hổ, virus có thể đang xâm nhập vào tế bào vật chủ qua các thụ thể ACE2 hoặc các thụ thể khác ngoài ACE2.
Bởi vì động vật có khả năng nhiễm chủng virus Corona mới từ người và ngược lại, Vườn thú Quốc gia Hoa Kỳ và Vườn thú San Diego đã tăng cường các chương trình bảo vệ cả động vật và người tham quan. Đây cũng là 2 trong số các tổ chức đã đóng góp dữ liệu bộ gen cho cuộc nghiên cứu.
SARS-CoV-2 bắt nguồn từ dơi
Nghiên cứu đã chỉ ra rằng tổ tiên trực tiếp của SARS-CoV-2 có thể bắt nguồn từ loài dơi. Dơi được phát hiện có nguy cơ rất thấp bị nhiễm chủng virus mới thông qua thụ thể ACE2. Điều này phù hợp với dữ liệu từ các thí nghiệm thực tế.
Người ta vẫn chưa xác định chính xác được dơi có truyền trực tiếp chủng virus mới từ sang người hay không, hay nó đi qua vật chủ trung gian. Tuy nhiên các nghiên cứu ủng hộ ý kiến rằng một hoặc nhiều vật chủ trung gian có liên quan đến quá trình lây nhiễm virus nguy hiểm này.
Harris Lewin, tác giả chính của nghiên cứu cho biết: “Dữ liệu cung cấp một điểm khởi đầu quan trọng để xác định các quần thể động vật dễ bị tổn thương và bị đe dọa có nguy cơ nhiễm SARS-CoV-2. Chúng tôi hy vọng nó sẽ thúc đẩy các hoạt động bảo vệ sức khỏe cả động vật và con người trong thời kỳ đại dịch".
Mặc dù vậy, các tác giả vẫn khuyến cáo nên thận trọng với việc nghiêm trọng hóa các rủi ro được dự đoán dựa trên các kết quả tính toán bằng máy tính. Các rủi ro thực tế về việc lây nhiễm trên động vật chỉ có thể được xác nhận với dữ liệu thực nghiệm bổ sung.
Minh Nhật
- Theo ScienceDaily.com.
