Việt Nam hoan nghênh, Trung Quốc phản đối tuyên bố của Mỹ về Biển Đông

Việt Nam và Trung Quốc thể hiện quan điểm trái ngược đối với tuyên bố của Mỹ về Biển Đông, trong đó bác bỏ hầu hết yêu sách của chính quyền Bắc Kinh.

Chiều 15/7, Bộ Ngoại giao Việt Nam lên tiếng ủng hộ lập trường phù hợp với luật pháp quốc tế của Mỹ trong tuyên bố về Biển Đông.

Người phát ngôn của Bộ Ngoại giao Việt Nam nói: "Việt Nam hoan nghênh lập trường của các nước về vấn đề Biển Đông phù hợp với luật pháp quốc tế và chia sẻ quan điểm, như đã nêu trong tuyên bố dịp Hội nghị cấp cao ASEAN 36, rằng Công ước của Liên hợp quốc về Luật Biển năm 1982 là khuôn khổ pháp lý điều chỉnh mọi hoạt động trên biển và đại dương", theo trang tin của Bộ Ngoại giao.

Người phát ngôn nhấn mạnh Việt Nam mong các nước sẽ nỗ lực đóng góp vào việc duy trì hoà bình, ổn định, hợp tác tại Biển Đông và giải quyết các tranh chấp thông qua đối thoại cùng các biện pháp hoà bình khác theo luật pháp quốc tế vì lợi ích chung, phù hợp với nguyện vọng của các nước trong khu vực và cộng đồng quốc tế.

Ngoại trưởng Mỹ Pompeo ngày 13/7 ra tuyên bố bác bỏ gần như toàn bộ yêu sách chủ quyền của Trung Quốc về Biển Đông. "Chúng tôi khẳng định rõ: các tuyên bố của Bắc Kinh đối với tài nguyên ngoài khơi trên hầu hết Biển Đông là hoàn toàn bất hợp pháp, cũng như chiến dịch bắt nạt của Trung Quốc nhằm kiểm soát Biển Đông", thông cáo của Bộ Ngoại giao Mỹ nói.

Ông Pompeo khẳng định: "Thế giới sẽ không cho phép Bắc Kinh coi Biển Đông là đế chế trên biển của mình. Mỹ sát cánh cùng các đồng minh và đối tác Đông Nam Á trong bảo vệ chủ quyền của họ với các tài nguyên ngoài khơi, phù hợp với quyền và nghĩa vụ theo luật quốc tế".

Trung Quốc nói gì sau khi Mỹ đưa ra tuyên bố về Biển Đông?

Trung Quốc cho rằng Mỹ "vô lý" khi ra tuyên bố bác bỏ hầu hết yêu sách của nước này trên Biển Đông.

Đại sứ quán Trung Quốc tại Mỹ hôm nay đăng trên website thông điệp nhằm phản đối tuyên bố của Ngoại trưởng Mỹ Mike Pompeo về "lập trường của Mỹ với các yêu sách hàng hải ở Biển Đông", cho rằng cáo buộc từ phía Washington đối với nước này là "hoàn toàn phi lý".

Trung Quốc lập luận rằng Mỹ đang "can thiệp vào vấn đề Biển Đông" dù không phải là quốc gia liên quan trực tiếp đến các tranh chấp, đồng thời chỉ trích Washington "phô trương sức mạnh, khuấy động căng thẳng và kích động đối đầu trong khu vực".

Tuy nhiên, tuyên bố của đại sứ quán Trung Quốc không đề cập đến thực tế rằng yêu sách "Đường chín đoạn" mà Bắc Kinh đơn phương vẽ ra trên Biển Đông không phù hợp với Công ước Liên Hợp Quốc về Luật Biển 1982 (UNCLOS) và đã bị Tòa Trọng tài Thường trực bác bỏ trong phán quyết năm 2016. Trung Quốc ngang nhiên tuyên bố sẽ không thi hành phán quyết này.

"Dưới cái cớ bảo vệ tự do hàng hải (FONOP) và bay trên các vùng trời, một cách liều lĩnh, Mỹ đang xâm phạm lãnh hải và không phận của các nước khác, đồng thời cư xử một cách kiêu căng hùng hổ ở mọi vùng biển trên thế giới", tuyên bố của đại sứ quán Trung Quốc tại Mỹ.

Tuy nhiên, thực chất chỉ có duy nhất Trung Quốc khó chịu về các hoạt động FONOP của Mỹ. Trong khi đó, các hoạt động này của Mỹ phù hợp với luật pháp quốc tế.

Trên các vùng biển, tàu thuyền được hưởng quyền đi lại (chẳng hạn với lãnh hải: đi lại vô hại; hay vùng đặc quyền kinh tế (EEZ) và biển khơi: tự do đi lại). Các nguyên tắc này áp dụng cho tất cả tàu thuyền, trừ khi các nước có thỏa thuận khác.

"Chúng tôi khuyên Mỹ nghiêm túc tôn trọng cam kết của họ về việc không chia bè kéo phái liên quan vấn đề chủ quyền, tôn trọng nỗ lực của các quốc gia trong khu vực vì một Biển Đông hòa bình và ổn định, đồng thời dừng những nỗ lực nhằm phá hoại hòa bình và ổn định khu vực", tuyên bố của đại sứ quán Trung Quốc tại Mỹ kết luận.

Tuy nhiên giới chuyên gia cho rằng, việc Mỹ chọn đứng về các quốc gia có các yêu sách đúng đắn và hợp pháp trên biển thì không có gì là nghịch lý, hay làm tổn hại đến hòa bình. Ngoài ra, việc đánh giá tình hình tại Biển Đông và quyết định giải pháp cho vấn đề này thuộc về đa phương, không phải do một mình Trung Quốc quyết định.

Trung Quốc gần đây thực hiện một loạt hoạt động gây hấn ở Biển Đông trong bối cảnh các nước tập trung đối phó với Covid-19. Trung Quốc hồi đầu tháng 7 tiến hành cuộc tập trận trái phép tại quần đảo Hoàng Sa của Việt Nam.

Xem thêm: