Việt Nam cấm cá nhân mua nhà đất nước ngoài để ngăn 'mua quốc tịch'?

Dự thảo mới nhằm ngăn các cá nhân đầu tư bất động sản tại nước ngoài để mua quốc tịch, chống rửa tiền và các cá nhân tẩu tán tài sản.

Hiện nay, Bộ Kế hoạch và đầu tư (KH&ĐT) đang lấy ý kiến dự thảo nghị định này nhưng đã có những ý kiến nghi ngờ về tính hiệu quả.

Cấm cá nhân mua bất động sản nước ngoài

Nghị định 83 về đầu tư ra nước ngoài hiện hành không có hạn chế đối với cá nhân đầu tư ra nước ngoài. Vì thế trong dự thảo nghị định về đầu tư ra nước ngoài lần này, Bộ KH&ĐT đã bổ sung quy định các trường hợp cá nhân không được đầu tư ra nước ngoài bao gồm:

Cán bộ, công chức, viên chức; sĩ quan, hạ sĩ quan, quân nhân chuyên nghiệp
Cán bộ lãnh đạo, quản lý doanh nghiệp nhà nước
Người chưa thành niên, người bị hạn chế,mất năng lực hành vi dân sự, người đang bị truy cứu trách nhiệm hình sự
Các trường hợp khác theo quy định Luật Phá sản, Luật Phòng, chống tham nhũng

Theo Bộ KH&ĐT, việc bổ sung quy định nêu trên giúp hạn chế các cá nhân đang "có vấn đề" lợi dụng đầu tư ra nước ngoài để tẩu tán tài sản.

Bên cạnh đó, Luật Đầu tư năm 2020 quy định hoạt động đầu tư ra nước ngoài kinh doanh bất động sản là ngành nghề kinh doanh có điều kiện. Vì vậy, dự thảo nghị định lần này bổ sung quy định: "Chỉ các doanh nghiệp mới được đầu tư bất động sản tại nước ngoài. Cá nhân sẽ không được đầu tư kinh doanh bất động sản tại nước ngoài".

Bộ KH&ĐT nhấn mạnh quy định này nhằm tránh tình trạng cá nhân mua bất động sản để định cư ở nước ngoài mà không nhằm mục tiêu đầu tư, kinh doanh.

Trước đó, ngày 24/8, truyền thông quốc tế đưa tin 26 công dân Việt Nam có quốc tịch Síp theo tài liệu do hãng tin Al Jazeera công bố. Trong đó, đại biểu Quốc hội Phạm Phú Quốc có hộ chiếu Síp vào tháng 12/2018 theo chương trình “Hộ chiếu vàng” (có quyền làm việc, ở, đi lại trong 27 quốc gia thành viên EU và có thể nhập cảnh vào 174 quốc gia mà không cần visa).

: Hộ chiếu của Cyprus có thể mua thông qua hình thức đầu tư nước ngoài. (Ảnh: London Daily)

Liệu có hiệu quả?

Theo ông Nguyễn Văn Toàn - phó chủ tịch Hiệp hội Doanh nghiệp đầu tư nước ngoài, hiện có một số người muốn định cư, nhập quốc tịch nước ngoài và nhiều công ty đang cung cấp dịch vụ đầu tư định cư. Các cá nhân cứ đóng tiền là có thể định cư ở Mỹ, Úc hay ở châu Âu. Các suất đầu tư từ vài tỉ đến vài chục tỉ đồng tùy vào từng quốc gia họ muốn đến.

Vì thế, dự thảo nghị định về đầu tư ra nước ngoài muốn ngăn chặn tình trạng này nhưng lại vô tình ngăn chặn cả những người đầu tư chính đáng.

Ông Toàn cũng cho rằng, việc cấm cá nhân nhưng lại cho DN đầu tư kinh doanh bất động sản ở nước ngoài sẽ không có nhiều tác dụng.

"Cá nhân muốn lách luật để đầu tư kinh doanh bất động sản ở nước ngoài không khó, thành lập một công ty hiện nay cũng chỉ cần vốn rất nhỏ sau đó họ ra nước ngoài vẫn mua được đất. Cá nhân hay một doanh nghiệp tư nhân đầu tư bất động sản ở nước ngoài cũng như nhau, hoàn tất đầu tư, cá nhân có thể nhập quốc tịch, giải thể công ty. Như vậy, động cơ mang tiền ra nước ngoài mua quốc tịch của nhiều cá nhân vẫn đạt được", lãnh đạo Hiệp hội Doanh nghiệp đầu tư nước ngoài nói với báo Tuổi trẻ.

Một số chuyên gia trong lĩnh vực tài chính, ngân hàng cũng cho rằng việc quy định cá nhân hay pháp nhân được phép đầu tư kinh doanh bất động sản ở nước ngoài không có nhiều ý nghĩa.

TS Dương Kim Thế Nguyên, Phó trưởng khoa, phụ trách Khoa Luật, Trường Đại học Kinh tế TP.HCM cho rằng, vấn đề quan trọng là liệu trên thực tế có quản được việc chuyển vốn ra nước ngoài hay không, vì hiện nay dù cơ quan quản lý không cấp phép nhưng nhiều cá nhân vẫn chuyển được tiền để mua nhà ở nước ngoài.

"Thực tế, với xu thế quốc tế hóa như hiện nay, việc một cá nhân hay con cái họ di chuyển từ quốc gia này sang quốc gia khác để làm việc, sinh sống, kết hôn rồi mua nhà là chuyện bình thường. Do vậy vấn đề cốt lõi ở đây không phải cấm là mà làm sao kiểm soát được nguồn thu nhập của họ, sao cho nguồn thu nhập đầu vào đó phải là hợp pháp", ông Nguyên nói.

Xem thêm: