Việt Nam và Nhật Bản đã ký kết một thỏa thuận cho phép xuất khẩu thiết bị và công nghệ quốc phòng do Nhật Bản sản xuất sang Việt Nam để thúc đẩy hợp tác giữa hai nước trong bối cảnh Trung Quốc gia tăng thêm căng thẳng ở các vùng biển trong khu vực.
Ngày 11/9, Bộ trưởng Quốc phòng Nhật Bản Kishi Nobuo đã hội kiến Bộ trưởng Quốc phòng Việt Nam Phan Văn Giang tại Hà Nội.
Theo thông cáo báo chí của Bộ Quốc phòng Nhật Bản, Bộ trưởng Kishi đánh giá cao lời mời thăm Việt Nam của Bộ trưởng Phan Văn Giang. Ông Kishi nói rằng ông vui mừng được đưa Việt Nam trở thành điểm đến trong chuyến thăm nước ngoài đầu tiên của ông kể từ khi trở thành Bộ trưởng Bộ Quốc phòng Nhật Bản vào năm ngoái.
Bộ trưởng Phan Van Giang cũng đã dành sự chào đón nồng nhiệt và cho biết ông đánh giá cao quyết định của Bộ trưởng Kishi trong việc chọn Việt Nam là điểm đến đầu tiên trong chuyến công du nước ngoài của mình.
Trong bối cảnh môi trường an ninh xung quanh cả hai nước và những tiến bộ đạt được gần đây trong hợp tác quốc phòng Việt Nam - Nhật Bản, hai Bộ trưởng đã nhân cơ hội này để “xác định lại” hợp tác quốc phòng không chỉ là hợp tác giữa hai nước, mà còn có mục đích chủ động hơn nữa là đóng góp vào hòa bình, ổn định của khu vực và cộng đồng quốc tế.
Công nhận quan hệ hợp tác quốc phòng song phương Việt Nam - Nhật Bản đã đạt “Cấp độ mới”, hai Bộ trưởng đã thảo luận về những cách thức mà hợp tác quốc phòng giữa hai nước hiện nay sẽ phát triển, ở nhiều cấp độ khác nhau.
Tại cuộc gặp gỡ, hai Bộ trưởng đã trao đổi ý kiến về tình hình an ninh khu vực hiện nay, bao gồm cả về Biển Hoa Đông và Biển Đông. Hai bên khẳng định tầm quan trọng của việc Việt Nam và Nhật Bản cùng hợp tác để duy trì trật tự quốc tế hiện có trên cơ sở pháp quyền.
Hai Bộ trưởng khẳng định lại tầm quan trọng của tự do hàng hải và hàng không, đồng thời chia sẻ quan điểm rằng điều quan trọng là phải tuân thủ luật pháp quốc tế, đặc biệt là Công ước Liên hợp quốc về Luật Biển (UNCLOS).
Bộ trưởng Kishi tuyên bố rằng điều quan trọng là phải duy trì và củng cố một “Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương Tự do và Rộng Mở” (Free and Open Indo-Pacific - FOIP).
Ông Kishi cũng muốn gửi thông điệp tới cộng đồng quốc tế để bày tỏ sự phản đối mạnh mẽ "bất kỳ nỗ lực đơn phương nào nhằm thay đổi hiện trạng" khi Bắc Kinh tuyên bố chủ quyền đối với quần đảo Senkaku do Nhật Bản quản lý ở Biển Hoa Đông. Từ những khía cạnh này, Bộ trưởng Kishi bày tỏ quan ngại nghiêm túc đối với Luật Cảnh sát biển của Trung Quốc được thực thi từ tháng 2 năm nay.
Hoan nghênh Hiệp định chuyển giao công nghệ và thiết bị quốc phòng giữa Việt Nam và Nhật Bản được ký kết trong ngày 11/9, hai Bộ trưởng quyết định đẩy nhanh việc tham vấn cho việc chuyển giao các thiết bị cụ thể bao gồm cả tàu thuyền. Ông Kishi cho biết, Nhật Bản sẽ đẩy nhanh đàm phán với Việt Nam để bán các tàu của Lực lượng Phòng vệ.
Bộ trưởng Quốc phòng hai nước đã nhất trí đóng góp tích cực hơn vào hòa bình và ổn định trong khu vực bằng cách tiếp tục thúc đẩy hợp tác quốc phòng song phương, bao gồm thông qua các hoạt động trao đổi cấp cao, thúc đẩy hợp tác hơn nữa gắn với hoạt động gìn giữ hòa bình và thông qua các chuyến tàu, máy bay của Lực lượng Phòng vệ Nhật Bản (JSDF) ghé cảng tại Việt Nam.
Hai Bộ trưởng cũng nhất trí thúc đẩy phối hợp tiến tới ký kết các bản ghi nhớ nhằm tạo thuận lợi cho việc hợp tác giữa các cơ quan quốc phòng của hai nước trong lĩnh vực an ninh mạng và quân y.
Hai Bộ trưởng chia sẻ quan điểm rằng, trên tinh thần hợp tác quốc phòng Việt Nam - Nhật Bản ở “Cấp độ mới”, các cơ quan quốc phòng của hai nước sẽ phối hợp chặt chẽ để tổ chức “Chương trình đào tạo về An ninh mạng Nhật Bản - ASEAN cho các lực lượng quốc phòng” - đã được Bộ trưởng Kishi tuyên bố tại Hội nghị không chính thức các Bộ trưởng Quốc phòng Nhật Bản - ASEAN lần thứ 6 hồi tháng 12/2020.
Quyết tâm đóng góp tích cực hơn vào hòa bình và ổn định của khu vực và cộng đồng quốc tế, hai Bộ trưởng nhất trí về sự cần thiết phải thúc đẩy các nỗ lực hợp tác khác nhau, bao gồm giao kết cấp cao và hợp tác đa phương.
Chuyến thăm tới Việt Nam của Bộ trưởng Quốc phòng Nhật Bản Kishi Nobuo diễn ra trùng với thời gian Việt Nam đón tiếp Ngoại trưởng Trung Quốc Vương Nghị từ ngày 10 đến ngày 12/9.
Thoả thuận hợp tác quốc phòng Việt Nam – Nhật Bản được hai vị Bộ trưởng ký kết đúng vào thời điểm Trung Quốc đang gia tăng các yêu sách của mình ở Biển Đông và Biển Hoa Đông.
Trần Duy
