Sau khi hoàn thành 9 tuyến đường sắt mới, mạng lưới đường sắt quốc gia Việt Nam sẽ có 16 tuyến với tổng chiều dài 4.746 km.
Ngày 30/8, Bộ Giao thông Vận tải (GTVT) cho biết, đã nhận được đề nghị của Cục Đường sắt về quy hoạch mạng lưới đường sắt quốc gia giai đoạn 2021-2030.
Theo đề nghị, đến năm 2030, ngoài 7 tuyến đường sắt quốc gia hiện tại, cả nước dự kiến có thêm 9 tuyến đường sắt mới với tổng chiều dài 2.378 km.
Sau khi hoàn thành 9 tuyến đường sắt mới, mạng lưới đường sắt quốc gia Việt Nam sẽ có 16 tuyến với tổng chiều dài 4.746 km.
Theo Cục Đường sắt, nhu cầu vốn đầu tư cho mạng lưới dự kiến đến năm 2030 là 239.030 tỉ đồng, trong đó đường sắt tốc độ cao: 112.325 tỉ đồng, đường sắt thường 126.705 tỉ đồng. Quỹ đất dành cho đường sắt năm 2030 khoảng 17.775 ha, chiếm 8% nhu cầu quỹ đất toàn ngành giao thông.
Trao đổi về mục đích của việc xây mới 9 tuyến đường sắt này, theo GS Lã Ngọc Khuê (nguyên Thứ trưởng Bộ GTVT), chi phí logistics hiện nay quá lớn, lên đến 20% khiến chi phí sản xuất của nền kinh tế tăng cao.
Ông Khuê cho rằng, đó là điểm nghẽn lớn của nền kinh tế, cần kéo giảm chi phí logistic xuống dưới 15%; đồng thời, đường sắt đô thị đóng góp 12% nhu cầu đi lại giao thông công cộng tại các thành phố.
9 tuyến đường sắt mới được đề xuất quy hoạch gồm:
- Tuyến Yên Viên - Cái Lân với khổ đường sắt đơn, khổ lồng 1.000 mm và 1.435 mm, dài khoảng 129 km.
- Tuyến Hải Phòng - Lạch Huyện: từ ga Mạo Khê - cảng biển Đình Vũ, Lạch Huyện, dài khoảng 78 km.
3. Khu vực Hà Nội có tuyến vành đai phía Đông để kết nối tuyến Bắc Nam, kéo dài từ ga Ngọc Hồi - ga Bắc Hồng với đường đôi, dài 59 km.
- Miền Trung có tuyến Vũng Áng - Cha Lo (đèo Mụ Giạ, tỉnh Quảng Bình) kết nối với tuyến đường sắt Lào dài khoảng 119 km.
- Tuyến Biên Hòa - Vũng Tàu: từ ga Trảng Bom - ga Vũng Tàu dài 84 km.
- Tuyến TP. HCM - Cần Thơ: từ ga An Bình (tỉnh Bình Dương) - ga Cần Thơ (TP. Cần Thơ) với đường đôi, khổ 1.435 mm, dài khoảng 174 km.
- Tuyến Dĩ An - Lộc Ninh: từ ga Dĩ An đến biên giới Việt Nam - Campuchia (cửa khẩu Hoa Lư) dài 128 km.
- TP. HCM có tuyến đường sắt từ ga Thủ Thiêm - Cảng hàng không Quốc tế Long Thành với khổ đường đôi, dài 38 km.
- Tuyến Bắc - Nam: từ ga Ngọc Hồi (TP. Hà Nội) - ga Thủ Thiêm (phường An Phú, quận 2, TP. HCM). Tuyến đường sắt này là đường đôi, khổ 1.435 mm, dài khoảng 1.559 km. Trước năm 2030, ngành giao thông dự kiến đầu tư trước hai đoạn: Hà Nội - Vinh và TP. HCM - Nha Trang.
Hiện nay, mạng lưới đường sắt quốc gia có 7 tuyến chính là:
- Hà Nội - TP. HCM,
- Yên Viên - Lào Cai,
- Hà Nội - Hải Phòng,
- Hà Nội - Thái Nguyên,
- Hà Nội - Lạng Sơn,
- Kép (Bắc Giang) - Chí Linh (Hải Dương),
- Kép (Bắc Giang) - Lưu Xá (Thái Nguyên).
Bên cạnh các tuyến chính trên, các tuyến nhánh hiện tiếp tục được duy trì để tăng cường kết nối, tạo thuận lợi trong việc thu hút hành khách và hàng hóa cho các tuyến chính:
- Phố Lu - Xuân Giao,
- Mai Pha - Na Dương,
- Diêu Trì - Quy Nhơn,
- Bình Thuận - Phan Thiết,...
Theo đánh giá của Bộ GTVT, tính đến năm 2030, tổng nhu cầu vốn Quy hoạch mạng lưới đường sắt thời kỳ 2021 - 2030, tầm nhìn đến năm 2050 khoảng 240.000 tỉ đồng, tổng nhu cầu quỹ đất là 16.419 ha. Trong đó, diện tích đã sử dụng khoảng 10.773 ha, nhu cầu diện tích cần bổ sung thêm khoảng 5.686 ha.
Quy hoạch đường sắt khu đầu mối TP. Hà Nội dự kiến xây dựng tuyến đường sắt vành đai phía Đông để khép kín vành đai, tạo điều kiện nối thông đường sắt quốc gia qua khu vực TP. Hà Nội. Từ đó, hình thành các trung tâm tiếp vận nhằm phân phối và trung chuyển hành khách, hàng hóa giữa các loại hình vận tải đường sắt, đường bộ gắn với hệ thống ga đầu mối như: Ga Ngọc Hồi, ga Bắc Hồng, ga Cổ Bi, ga Tây Hà Nội.
Trên cơ sở đó, dự thảo quy hoạch đường sắt quốc gia không đi xuyên tâm qua ga Hà Nội như hiện nay mà đi theo tuyến Bắc Hồng - Văn Điển, hoặc tuyến vành đai phía Đông qua Ngọc Hồi - Lạc Đạo - Bắc Hồng.
Các ga chính kết nối đường sắt quốc gia và đường sắt đô thị khu vực Hà Nội gồm: Ngọc Hồi, Lạc Đạo, Yên Viên, Bắc Hồng.
Đề nghị này của Cục Đường sắt hiện đang được Bộ GTVT xem xét, trước khi trình Chính phủ phê duyệt.
Đông Dương
