Socrates đã nói: "Bí mật của hạnh phúc không phải là tìm kiếm nhiều hơn, mà là ngay cả khi nhận được rất ít vẫn có thể hạnh phúc”.
Khoảng thời gian từ năm 800 TCN - 200 TCN là thời đại huy hoàng nhất trong lịch sử tư tưởng nhân loại. Trong khoảng thời gian này, ở phương Đông và phương Tây đã lần lượt xuất hiện những bậc Thánh nhân đã đặt định hệ thống tín ngưỡng cho hậu thế, bao gồm cả hai nhân vật chính trong bài viết này - Lão Tử và Socrates.
Hai bậc thánh nhân này, một người đã đặt ra hệ thống tín ngưỡng Đạo gia cho nền văn minh phương Đông, và một người đã đặt ra hệ thống triết học Hy Lạp cho nền văn minh phương Tây. Hầu như trong cùng một giai đoạn lịch sử, các giá trị đạo đức chủ yếu và cốt lõi tinh thần của văn hóa cổ điển phương Đông và phương Tây đã được định hình.
Đáng tiếc, hai bậc thánh nhân này chưa bao giờ tìm được người tri kỷ tại quốc gia của mình, Lão Tử để lại năm nghìn chữ chân ngôn, không hy vọng thế nhân có thể thực sự hiểu lời của mình, ông rời khỏi Trung Nguyên, từ Hàm Cốc Quan đi về phương xa. Socrates bị kết tội vì lời nói của mình, bị các quan chức Athens kết án tử hình. Trước khi bị xử tử, ông vẫn giảng thuyết cho các đệ tử những chân lý mà ông ngộ ra.
Vậy, nếu hai con người này hữu duyên gặp nhau trong cùng một thời không, liệu họ có trở thành tri kỷ của nhau và cùng khám phá những điều huyền bí thâm sâu của vũ trụ? Chúng ta hãy tưởng tượng và diễn giải cuộc đối thoại tràn đầy trí tuệ của hai con người này.
-
- "Lão Tử cưỡi trâu xanh" của Trương Lộ thời nhà Thanh. Hiện được cất giữ trong Bảo tàng cố cung, Đài Bắc.
Khi nhìn thấy một số người đang mưu toan làm sao kiếm được nhiều tiền hơn, và một số người tranh nhau đi mua hàng hóa giá rẻ, Socrates cảm khái mà thốt lên rằng: “Người biết thỏa mãn với những gì mình có là người có nhiều nhất, bởi vì biết đủ bản thân nó chính là tài phú.”
Lão tử cười nói: "Đúng vậy, người biết đủ là người giàu có".
Nhìn thấy những người bán hàng rong trong thành phố rao bán hàng, đèn nê-ông sáng chói, xe cộ nườm nượp, tiếng còi inh ỏi, tiệc tùng, ca hát và nhảy múa trong quán bar, và khắp nơi ẩu đả ầm ĩ, Socrates nói: "Ngoài tất cả những âm thanh huyên náo, sự yên tĩnh là giai điệu bí ẩn nhất.”
Lão Tử nói: “Trừ tận dục niệm liền có thể thanh tĩnh, thiên hạ sẽ tự nhiên an định."
Socrates nói: "Những người này cần phải biết chính mình."
Lão Tử nói: "Đúng vậy, hiểu rõ được người khác là thông minh, có thể nhận thức được chính mình mới là sáng suốt"
Lúc này, một thanh niên giàu có đi ngang qua, nghe được cuộc đối thoại giữa hai vị Thánh nhân, cảm thấy lời nói của họ tràn đầy trí tuệ. Người này tuy giàu có nhưng luôn bị cảm xúc buồn chi phối, nên anh thường mua sắm nhiều đồ đắt đỏ, gặp gỡ nhiều phụ nữ xinh đẹp hơn để thoát khỏi cảm giác buồn rầu đó. Anh bước đến chỗ hai vị Thánh nhân, hy vọng có thể nghe thấy bí quyết để có được hạnh phúc.
Lão Tử thở dài nói: “Thứ quý hiếm có thể khiến người ta hành xử bất thường, từ đó mang đến tai họa.”
Socrates đã nói: "Bí mật của hạnh phúc không phải là tìm kiếm nhiều hơn, mà là ngay cả khi nhận được rất ít vẫn có thể hạnh phúc”.
-
- Một phần bức tranh "Cái chết của Socrates", được vẽ bởi Jacques Louis David vào năm 1787.
Chàng trai trẻ trầm tư, hồi ức lại cuộc đời mình trước đây, dường như ngộ ra được điều gì đó.
Socrates nói tiếp: “Khi nhu cầu của con người càng ít thì càng gần các vị Thần”.
Lúc này, một học giả tôn giáo đi ngang qua, nghe Socrates bàn luận về các vị Thần, liền muốn thể hiện mình có học thức đầy bụng, trước mặt hai vị Thánh nhân ba hoa về nguồn gốc, lịch sử, giáo lý của các tôn giáo trên thế giới.
Hai vị Thánh nhân sau khi nghe xong, nhìn nhau mỉm cười.
Socrates nói: “Tôi không thể dạy người khác bất cứ điều gì, tôi chỉ có thể khiến họ suy nghĩ”.
Lão Tử nói: "Người biết thì không nói, người nói thì không biết".
Vị học giả tôn giáo dường như nhận ra rằng hai người này có bối cảnh không tầm thường, ông không thể nói lại được, đành tự giác rời đi.
* * *
Trong dòng sông dài của lịch sử, có vô số học giả đã đọc qua hàng ngàn cuốn sách cũng không thể lưu lại một câu nói nào trong lịch sử, tuy nhiên lời nói của một người thực sự có trí huệ dẫu có trải qua sự bào mòn của năm tháng đằng đẵng cũng không thể xoá nhòa ánh hào quang của nó.
Lam Sơn
Theo Epochtimes
