Năm 930 Nam Hán - một triều đại ở Nam Trung Quốc do Lưu Cung lập nên đã đem quân sang đánh nước ta, bắt Tiết độ sứ Khúc Thừa Mỹ (con Khúc Hạo), chiếm thành Đại La, rồi cho Lý Tiến làm thứ sử cai trị Giao Châu. Dương Đình Nghệ đã khởi nghĩa trả thù cho Khúc Thừa Mỹ. Sau khi đánh đuổi được Lý Tiến ông tự lập làm Tiết độ sứ.
Hào trưởng người Thanh bậc đại hùng
Ba nghìn dũng nghĩa diệt thù chung (2)
Đuổi bay Lý Tiến, đè Nam Hán (3)
Chém đầu Trần Bảo, chống Lưu Cung (4)
Thu về Tĩnh Hải (5) ngăn quân Bắc
Dựng lại La Thành trấn phía Đông
Dân tộc sáu năm giành tự chủ
Lừng lẫy trời Nam đại võ công(6)
07.2015
Đông Quan
___________
(1) Dương Đình Nghệ (chữ Hán: 楊廷藝), có sách chép là Dương Diên Nghệ (楊延藝, ?-937) vốn là một hào trưởng, người tỉnh Thanh Hóa. Thời Khúc Hạo cầm quyền (907 - 917), Dương Đình Nghệ từng là một trong những bộ tướng của họ Khúc. Năm 917, Khúc Hạo mất, con là Khúc Thừa Mỹ lên nối nghiệp cha. Dương Đình Nghệ tiếp tục làm bộ tướng cho Khúc Thừa Mỹ (917 - 930).
(2) Năm 930 Nam Hán - một triều đại ở Nam Trung Quốc do Lưu Cung lập nên đã đem quân sang đánh nước ta, bắt Tiết độ sứ Khúc Thừa Mỹ (con Khúc Hạo), chiếm thành Đại La, rồi cho Lý Tiến làm thứ sử cai trị Giao Châu.
(3) Dương Đình Nghệ đã khởi nghĩa trả thù cho Khúc Thừa Mỹ. Thủ hạ của ông là 3000 người con nuôi, đều là các bậc dũng nghĩa. Sau khi đánh đuổi được Lý Tiến ông tự lập làm Tiết độ sứ.
(4) Lưu Cung vua Nam Hán. Để lung lạc Dương Đình Nghệ, Lưu Cung phong cho ông làm thứ sử Ái châu, nhưng ông không chịu. Lưu Cung sai Trần Bảo làm tướng đem quân sang đánh nước ta, nhưng bị Dương Đình Nghệ tiêu diệt.
(5) Tĩnh Hải là tên người Trung Quốc gọi nước ta thời ấy.
(6) Việc đánh đuổi quân Nam Hán của Dương Đình Nghệ là trận đọ sức đầu tiên bằng vũ lực giữa Việt Nam và Trung Quốc, dù chỉ là một nước cát cứ, kể từ khi tách ra khỏi tay người phương Bắc dưới thời họ Khúc. Quan trọng hơn, đó là việc giành lại đất đai đã mất từ tay người Bắc chứ không phải "phòng thủ, kháng chiến" trên cơ sở đã có để chống người Bắc sang. Bừng bừng bắc tiến, đánh bại liên tiếp hai đạo quân Nam Hán, hạ thành, giết tướng cứu viện; đánh trận đối đầu thắng ngay không cần dùng chiến thuật du kích, vu hồi, trường kỳ... Dương Đình Nghệ đã chứng tỏ ông là một tướng thiện chiến và huấn luyện được một đạo quân tinh nhuệ dù không thật hùng hậu.
