Nhân sinh không thể lúc nào cũng chỉ lao thẳng về phía trước. Có lúc, nếu có thể lui một bước để nghĩ suy, sẽ khiến người ta có thể cảm thấy trời cao biển rộng đang rộng mở trong sáng.
Khoa học kỹ thuật của nhân loại biến chuyển theo từng ngày, tính năng của điện thoại thông minh (smartphone) được cập nhật liên tục, tốc độ truy cập Internet của máy tính cũng không ngừng tăng lên. Không còn nghi ngờ gì nữa, những kỹ thuật đổi mới này đã mang đến những tiện ích to lớn cho cuộc sống con người. Tuy nhiên, so với người xưa, chất lượng cuộc sống của con người hiện đại dường như không được thoải mái dễ chịu hơn, ngược lại càng trở nên bận rộn hơn xưa.
Người xưa mùa xuân gieo trồng, mùa thu thu hoạch mà vẫn đủ ăn, chỉ cấy trồng một vụ mà vẫn có cuộc sống no ấm, thế nên họ có nhiều thời gian theo đuổi cuộc sống tinh thần, nhiều thú vui tao nhã như cầm, kỳ, thi, họa, thư, tửu, hoa, trà, và có các lễ hội vui chơi quanh năm. Vì vậy, lúc đó dù cho không có khoa học kỹ thuật tiên tiến, thì một cuộc sống ăn no ngủ kỹ thực ra cũng không khó để thỏa mãn.
Còn giờ đây, cả nhân viên văn phòng và công nhân đều lao vào cuộc sống mưu sinh, không ít người phải tăng ca vào ban đêm, cũng có không ít công việc phải làm đêm. Cơ hội gặp mặt giữa những người thân bằng bạn hữu ngày càng ít đi, rất nhiều người bạn cũ với tình bạn thâm giao cũng chỉ có thể gặp nhau trực tuyến qua màn hình ảo.
Trương Quả Lão cưỡi lừa ngược dạo chơi nhân gian
Trương Quả Lão là một trong Bát Tiên trong truyền thuyết, ông luôn luôn cưỡi lừa ngược đi đường. Ông nhìn thấy đạo đức nhân loại ngày càng sa sút, người trong trần thế mải mê với công danh lợi lộc, lại còn tự cho rằng cuộc sống trôi qua càng ngày càng tốt đẹp. Thế là ông liền cưỡi lừa ngược dạo chơi nhân gian. Ông muốn dùng loại phương thức này để nói cho mọi người rằng, tiêu chuẩn để đo lường sự tiến bộ của nhân loại chính là “đạo đức”, một khi đạo đức suy giảm đồng nghĩa với việc con người đang dần dần thụt lùi.
Hình ảnh Trương Quả Lão cưỡi lừa ngược đồng thời cũng là một lời cảnh báo với thế nhân, nhắc nhở mọi người lúc nào cũng cần quay đầu nhìn lại những gì đã từng xảy ra để kịp thời đúc kết kinh nghiệm và bài học giáo huấn, từ đó ít mắc sai lầm hơn, tránh giẫm lên vết xe đổ.
-
- Tiêu chuẩn để đo lường sự tiến bộ của nhân loại chính là “đạo đức”, một khi đạo đức suy giảm đồng nghĩa với việc con người đang dần dần thụt lùi. (Ảnh: internet)
Hòa thượng Bố Đại, một vị cao tăng thời Hậu Lương của Ngũ Đại Trung Quốc, trong bài thơ của mình đã viết rằng:
Thủ bả thanh ương sáp mãn điền
Đê đầu tiện kiến thủy trung thiên
Lục căn thanh tịnh phương vi Đạo
Thoái bộ nguyên lai thị hướng tiền
Tạm dịch
Tay cầm mạ non cấy khắp đồng
Cúi đầu đáy nước bầu thiên không
Lục căn thanh tịnh là tu Đạo
Lui bước hóa ra là tiến lên
Bài thơ này nói cho chúng ta biết: Từ chỗ gần có thể nhìn thấy nơi xa, lui bước cũng có thể làm ta tiến bộ.
Lùi một bước biển rộng trời cao
Hầu hết mọi người luôn nghĩ rằng nhân sinh luôn tiến về phía trước, mới gọi là tiến bộ và khiến người khác ngưỡng mộ. Nhưng bài thơ này của hòa thượng Bố Đại cho chúng ta biết rằng lui bước cũng là hướng về phía trước, chỉ là cách nhìn nhận khác biệt mà thôi. Người xưa nói: “Lấy lui làm tiến”, trước lợi ích vật chất thì lui nhường một bước, đây chính là tiêu dao tự tại biết nhường nào! Trong lúc tranh đoạt giữa người với người mà có thể nhẫn nại được ba phần, thì quả là khoan thai tự đắc! Loại khiêm cung nhường nhịn này mới thật sự là tiến bộ.
Nhân sinh không thể lúc nào cũng chỉ lao thẳng về phía trước, có lúc, nếu có thể lui một bước để nghĩ suy, sẽ khiến người ta có thể cảm thấy trời cao biển rộng đang rộng mở trong sáng. Trên con đường nhân sinh, đôi khi xác thực cần dũng cảm tiến lên, nhưng cũng không thể vì hư vinh hoặc thể diện mà một mực làm bừa, phải có dũng khí quay đầu nhìn lại.
"Lui bước hóa ra là tiến lên", câu nói này rất giàu triết lý nhân sinh. Hay tưởng tượng một người nông dân đang cấy mạ trên ruộng nước, một mặt cắm cây mạ, một mặt lùi từng bước về sau, khi lùi đến bờ ruộng thì một ruộng mạ vừa vặn đã cấy xong, chính là giống như lui mà thực ra đang tiến. Có đôi khi, nhượng bộ hoặc lui bước cũng không phải là hoàn toàn tiêu cực, ngược lại là tích cực chuyển biến.
Có thể đạt được điều gì bằng cách hòa hợp với mọi người, tranh cãi và vu khống lẫn nhau? Tốt hơn hết bạn nên lùi lại một bước và buông bỏ tâm tranh đấu, quán chiếu những khiếm khuyết của bản thân trong thiền định, trạng thái tinh thần của bạn sẽ trở nên bình lặng và an lạc, trạng thái cuộc sống của bạn cũng theo đó mà cải thiện. Ở bước ngoặt cuộc đời, thật khôn ngoan khi hiểu “rút lui là tiến”.
Đối với mọi người xung quanh, tính toán chi li tranh chấp, xa lánh chửi bới lẫn nhau, thì có thể thành tựu được cái gì? Chi bằng lui một bước buông xuống cái tâm tranh đấu, tĩnh tâm nghĩ lại tìm ra thiếu sót của bản thân mình, trạng thái tinh thần sẽ trở nên bình tĩnh mà tường hòa, cảnh giới sinh mệnh cũng sẽ nhờ vậy mà đề cao. Tại bước ngoặt nhân sinh, có thể hiểu được "lấy lui làm tiến", chính là đại trí tuệ vậy!
Quỳnh Chi
Theo Vân Trung Quân / Vision Times
