Hướng tới những điều tốt đẹp trong cuộc sống, trân trọng và nhiệt huyết đối với sự nghiệp, thì tinh thần sẽ chuyên tâm vào cảnh giới tốt đẹp, tự nhiên sẽ hấp dẫn những thứ tốt đẹp và tươi sáng đến...

Vương Dương Minh, đại sư Nho gia đời Minh nói: “Đánh giặc trong núi dễ, đánh giặc trong tâm khó”.

Có lúc chúng ta cảm thấy mệt mỏi, thất vọng, bất lực vì công việc không xuôi chèo mát mái, làm ăn liên tiếp thất bại, mâu thuẫn với cấp trên và đồng nghiệp, bất hòa trong gia đình... Đó chính là lúc chúng nên đưa tầm mắt hướng vào nội tâm mình, tìm ra những tính xấu, những cố tật và những quan niệm trói buộc bản thân... đó chính là giặc trong tâm mình. Khi chúng ta đánh tan được giặc trong tâm thì việc học hành, gia đình, sự nghiệp... sẽ cải biến, các vấn đề trong cuộc sống dần dần được xử lý hết giống như "rút củi đáy nồi" vậy.

Khi chúng ta đánh tan được giặc trong tâm thì việc học hành, gia đình, sự nghiệp... sẽ cải biến. (Ảnh: Shutterstock)

Trong cuộc sống thường ngày, mọi người có thể gặp những trường hợp như sau: Hai người cùng mắc bệnh như nhau, một người tính cách cởi mở vui vẻ, còn một người tính cách u uất khép mình. Người tính cách cởi mở vui vẻ là người có thể dùng tâm thái lạc quan đối xử với bệnh tật, nhất định họ sẽ mau chóng khỏi bệnh hơn người có tính cách u uất khép mình.

Y học hiện đại cũng đã chứng minh, cùng một sự việc, nếu tâm trạng khác nhau sẽ sinh ra ảnh hưởng hoàn toàn khác nhau đối với sức khỏe bản thân.

Khi gặp những việc khó khăn, chỉ cần có tâm thái tích cực, việc gì cũng nhìn thấy mặt tươi sáng của nó, trong tâm chứa đầy ý nghĩ lạc quan, khi đó, đại não sẽ ở trạng thái hài hòa, sẽ tiết ra kích thích tố có lợi cho cơ thể. Trái lại, nếu tâm trạng u uất bi quan, cả ngày thở ngắn than dài, thế thì trong trạng thái khổ đau phiền muộn, oán hận phẫn nộ đó, đại não chịu sự kích thích xấu này sẽ tiết ra những vật chất có hại cho cơ thể.

Do đó, nếu có thể tu tâm dưỡng tính, bất kể sự việc gì cũng giữ được tâm thái lạc quan vui vẻ, thì có thể duy trì thân và tâm ở trạng thái cân bằng âm dương, từ đó giữ được thân thể và tinh thần khỏe mạnh, trẻ trung.

Nếu có thể tu tâm dưỡng tính thì có thể giữ được thân thể và tinh thần khỏe mạnh, trẻ trung.

Trong thời gian bị giáng đày ở Long Trường, Vương Dương Minh đã viết Ế lữ văn được truyền tụng ngàn năm, trong đó có ghi chép lại sự kiện sau:

Ngày mồng 3 tháng 7 mùa thu năm Chính Đức thứ 4, có một viên quan nhỏ từ kinh sư đến, có đem theo một người con trai và một người hầu, đi qua Long Trường để đến nhậm chức. Trời tối đen, mưa gió âm u, họ tá túc ở nhà một người dân tộc Miêu (người Mèo). Không ngờ trưa hôm sau, có người đi qua con đường ấy nói rằng: viên quan đó đã chết trên đường rồi. Buổi chiều thì đứa con trai ông ấy cũng chết. Đến ngày thứ 3 thì cả người hầu cũng chết trên dốc núi.

Nghe được tin này, Vương Dương Minh vô cùng đau buồn, lệnh cho 2 tiểu đồng đi đưa 3 thi thể đó đi chôn cất, và cảm khái nói:

"Tôi đã biết trước rằng ông nhất định sẽ chết, bởi vì hai hôm trước tôi nhìn qua hàng rào thấy gương mặt ông đầy vẻ khổ sở ưu sầu, một dáng vẻ lo lắng đau đáu. Nếu ông thực sự ham muốn cái chức quan bổng lộc 5 đấu gạo này thì phải vui mừng đi nhậm chức mới phải, vậy tại sao lại buồn rầu lo lắng như vậy?

Nên biết rằng, trên đường trường xa xôi thăm thẳm, ăn gió nằm sương, vượt qua vách núi cao, cất bước trên đỉnh những dãy núi hoang cao vút, thường xuyên phải chịu đói khát mệt nhọc, gân cốt mệt mỏi khôn thấu. Hơn nữa, còn có chướng khí ác nghiệt luôn luôn xâm nhập cơ thể. Nếu lúc đó lại còn u uất ưu sầu tích tụ trong tâm, nội ngoại giáp công, thì làm sao có thể không chết đây?

Tôi rời xa quê hương đến nơi này cũng đã 2 năm, cũng trải qua chướng khí ác nghiệt như vậy xâm hại, nhưng vẫn bình an vô sự. Đó chính là tôi đã luôn luôn giữ được cái tâm vui vẻ khoáng đạt, không có một ngày nào tôi sầu bi, u uất, đau buồn như ông thế này".

Chính vì Vương Dương Minh luôn giữ được tâm tình vui vẻ vào bất kỳ hoàn cảnh nào, nên khi bị giáng đày đến Long Trường là nơi có hoàn cảnh vô cùng khắc nghiệt, trong khi những người hầu đi cùng ông đều bị ngã bệnh thì duy chỉ có một mình Vương Dương Minh là bình yên vô sự. Việc này đã chứng minh tầm quan trọng của việc giữ được tâm tình tốt.

Việc này đã chứng minh tầm quan trọng của việc giữ được tâm tình tốt. (Ảnh chụp phim Tam Tự Kinh)

Văn Thiên Tường, anh hùng, thừa tướng triều Nam Tống cũng có trải nghiệm rất giống với Vương Dương Minh. Sau khi bị quân Nguyên bắt, phải sống cuộc sống tù đày hành hạ, nhưng Văn Thiên Tường vẫn trước sau kiên cường bất khuất, ông đã viết Chính khí ca lưu truyền ngàn năm, trong đó có đoạn viết rằng:

Tôi bị giam trong nhà tù tối tăm ẩm ướt, cho dù là mùa xuân nắng vàng rực rỡ thì bên trong vẫn tối đen như ban đêm vậy. Cả trâu ngựa cũng nhốt chung ở trong phòng. Tôi ăn những thứ xấu tệ như đồ ăn cho gà cho chim. Mỗi khi trời mưa hay thời tiết có sương là nhà tù lại dột nước khắp nơi, nền nhà là những rãnh nước lồi lõm gồ ghề.

Trong hoàn cảnh ác liệt như thế, hè qua đông lại, mà cũng lạ tôi lại chẳng mắc bệnh tật gì. Ở đây làm gì có bí quyết gì, chỉ là thân tôi có chính khí hạo nhiên, các loại bệnh tật, tà khí sao có thể xâm nhập được.

Có thể thấy tâm trạng ảnh hưởng vô cùng to lớn đối với con người, thậm chí quyết định đến sống chết. Do đó, muốn có một cuộc đời mạnh khỏe vui vẻ thì mấu chốt là ở chỗ làm thế nào kiểm soát được tâm trạng của mình.

Vương Dương Minh đã từng nói về việc luyện tập thư pháp: “Người xưa mọi lúc mọi nơi chỉ để tâm vào học tập, cái tâm này tinh tế sáng suốt, viết chữ đẹp cũng nằm trong đó”.

Phương pháp này được ông tổng kết lại thành 8 chữ: “Ngưng tư tĩnh lự, nghĩ hình ư tâm”, nghĩa là “Dừng suy nghĩ, tĩnh tâm lại, nghĩ hình dạng chữ ở trong tâm”.

Câu nói này đã hé mở cho chúng ta một bí mật: Những điều chúng ta suy nghĩ trong tâm sẽ hình thành hình ảnh tâm lý, sẽ hấp dẫn những sự vật tương ứng đến.

Nhìn lại cả cuộc đời Vương Dương Minh, tuy vô số trắc trở, trải qua nhiều ma nạn, nhưng khiến người ta kinh ngạc chính là: mỗi thời khắc then chốt đối diện với nguy cơ thì luôn có bước ngoặt, cơ hội cũng luôn đến vào lúc xem ra đã vô vọng. Một trong những nguyên nhân quan trọng trong đó là ông đã luôn luôn vô ý hoặc hữu ý áp dụng phương pháp này.

Cho dù trong hoàn cảnh khó khăn như thế nào thì Vương Dương Minh đều có thể nhanh chóng điều chỉnh tâm cảnh bản thân, ra sức giữ trạng thái nhẹ nhàng, yên định, vui vẻ. Trong trạng thái này, những hình ảnh tâm lý hiện ra trong tâm ông tất nhiên là tích cực. Khi luôn hướng tới những điều tốt đẹp trong cuộc sống, trân trọng và nhiệt huyết đối với sự nghiệp, thì tinh thần sẽ chuyên tâm vào cảnh giới tốt đẹp, tự nhiên sẽ hấp dẫn những thứ tốt đẹp và tươi sáng đến. Tâm quang minh thì cuộc đời mới tỏa sáng.

Hoàng Mai

- Theo secretchina