Dùng lễ với bậc hiền sĩ, thiên hạ quy tâm, can qua hóa giải

Giúp NTDVN sửa lỗi

Ngụy Văn Hầu là vị quân chủ khai quốc của nước Ngụy - chư hầu nhà Chu trong lịch sử Trung Quốc. Ông là người rất coi trọng các bậc hiền sĩ.

Ông từng nói một câu rất chí lý rằng: “Người học rộng, hiểu biết là bảo vật của quốc gia. Quốc gia có người nhân đức thì quần thần không tranh giành. Quốc gia có người trí tuệ thì không có nỗi lo các chư hầu xung quanh dòm ngó. Quốc gia có người học rộng, hiểu biết thì khi phụng sự việc của quân vương mới được mọi người tôn trọng.”

Vì hiểu được giá trị của bậc hiền sĩ nên Ngụy Văn Hầu rất chú trọng thu dụng hiền tài để chấn hưng nước Ngụy.

Khi đó có một người hiền tài Đoạn Can Mộc cũng ở nước Ngụy, Ngụy Văn Hầu từ lâu đã ngưỡng mộ danh tiếng của ông ta, nhưng mãi không có cơ hội gặp mặt.

Một hôm, Ngụy Văn Hầu từ trong ngõ nhà Đoạn Can Mộc đi ra, ông liền chắp hai tay hướng về Đoạn Can Mộc để tỏ lòng kính trọng. Người phu xe của Ngụy Văn Hầu lấy làm lạ với hành động của ông ta bèn hỏi: “Tại sao ngài phải tỏ lòng cung kính như vậy chứ?”.

Ngụy Văn Hầu nói: “Ta cung kính với Đoạn Can Mộc ư? Ta nghe nói Đoạn Can Mộc coi trọng danh tiết hơn bất cứ thứ gì, đổi ngôi vị của ta lấy đức hạnh của ông ta, ông ta cũng nhất quyết sẽ không đồng ý. Sao ta lại dám ngạo mạn vô lễ với ông ta chứ? Đoạn Can Mộc là người có đức hạnh vẻ vang, nhưng ta chỉ vẻ vang bằng ngôi vị của mình; Đoạn Can Mộc là người giàu đạo nghĩa, nhưng ta chỉ giàu có của cải vật chất thôi!”.

Người đánh xe nói: “Đã như vậy sao ngài không mời ông ta về làm tướng quốc cho ngài chứ?”

Ngụy Văn Hầu là vị quân chủ khai quốc của nước Ngụy
Chân dung Nguỵ Văn Hầu. (Ảnh miền công cộng)

“Ừ ngươi nói rất đúng!“. Thế là Ngụy Văn Hầu bèn đi mời ông ra làm Tướng quốc, nhưng Đoạn Can Mộc kiên quyết từ chối. Văn Hầu cũng không miễn cưỡng, thấy Đoạn Can Mộc cuộc sống khó khặn bèn tặng cho ông ít tiền và vải, tuy nhiên Đoạn Can Mộc từ chối không nhận. Ngụy Văn Hầu thường đến thăm và thỉnh giáo Đoạn Can Mộc, hai người trở thành bạn tâm giao.

Người nước Ngụy nghe nói Ngụy Văn Hầu dùng lễ với Đoạn Can Mộc, vô cùng phấn khởi, ca ngợi ông rằng: “Ngụy Vương chúng tôi rất yêu quý người liêm chính, kính trọng Đoạn Can Mộc ; Quốc quân chúng tôi rất yêu lòng trung thành, rất suy tôn Đoạn Can Mộc”.

Không bao lâu sau, Tấn Vương muốn xuất binh đánh nước Ngụy, Tư Mã

Đường khuyên can rằng: “Đoạn Can Mộc là người nổi tiếng hiền tài, mà hiện nay, Ngụy Văn Hầu rất coi trọng ông ta, người trong thiên hạ không ai không biết, bây giờ dùng binh với Ngụy Vương sẽ gặp phải sự phỉ báng của dân chúng đấy!”.

Tần Vương suy nghĩ hồi lâu, nhận ra rằng lời nói của Tư Mã Đường rất có lý, cũng dừng ngay việc đánh Ngụy.

Muốn quốc gia được ổn định, nhất định phải có được những người hiền tài trong thiên hạ giúp sức. Nếu như người làm quân vương có thể thể hiện rõ đức hạnh của mình, kẻ sĩ trong thiên hạ sẽ quy phục. Ngụy Văn Hầu có thể nói là rất sáng suốt trong phương diện này, ông dùng lễ với bậc hiền sĩ mà có thể khiến lòng dân quy thuận, đẩy lui quân địch từ xa vạn dặm, qua đó mà nước nhà ổn định.

Nam Minh (TH)



BÀI CHỌN LỌC

Dùng lễ với bậc hiền sĩ, thiên hạ quy tâm, can qua hóa giải