Cuộc sống bí mật khép kín trong hậu cung như thế nào? Câu trả lời được diễn tả chi tiết, đặc sắc và hấp dẫn chỉ trong một bức vẽ. Cuộc sống chốn hậu cung 2000 năm trước được tái hiện sinh động dưới nét bút của Cừu Anh, đại sư hội họa đời Minh
Bức tranh "Hán cung xuân hiểu" (Buổi sáng mùa xuân trong cung đình nhà Hán) là tác phẩm truyền thế của họa sĩ Cừu Anh, là một trong 10 bức họa nổi tiếng nhất trong lịch sử hội họa Trung Quốc cổ đại. Tác phẩm này là tranh cuốn dài, kích thước 37.2cm×2038.5cm, vẽ 114 nhân vật.
Cừu Anh (1494 - 1552) là một trong bốn đại gia đời Minh. Cừu Anh thiên tư thông minh dĩnh ngộ, cùng với kỹ thuật vẽ tranh xuất sắc khiến các họa sĩ danh tiếng đương thời là Chu Thần kinh ngạc và nhận làm đồ đệ.
Khi Cừu Anh mới học hội họa đã được cha con Văn Trưng Minh tán thưởng. Thông qua cha con Văn Trưng Minh, Cừu Anh có mối giao tiếp thường xuyên với các văn nhân và những nhà sưu tầm, có được rất nhiều cơ hội vẽ mô phỏng các bức tranh nổi tiếng đời Đường, Tống, khiến kỹ nghệ của ông lên một tầng cao mới.
Bức tranh "Hán cung xuân hiểu" vẽ cảnh hoạt động buổi sáng của các phi tần trong cung đình Hán, đã tái hiện cuộc sống hậu cung nhà Hán 2000 năm trước. Thông qua bức tranh nổi tiếng này, chúng ta biết được buổi sáng sớm, người trong cung đình triều Hán làm những việc gì.
Hán cung xuân hiểu
-
- Một phần bức tranh "Hán cung xuân hiểu" của Cừu Anh đời Minh. (Ảnh thuộc miền công cộng)
Địa điểm ở cung đình nhà Hán, thời gian vào sáng sớm mùa xuân, sương mù giăng nhẹ như tấm lụa mỏng bao phủ, như trong mộng mơ. Từ xưa đến nay, đã đi xa lại quay trở lại.
-
- Một phần bức tranh "Hán cung xuân hiểu" của Cừu Anh đời Minh. (Ảnh thuộc miền công cộng)
Bỗng thấy bức tường bao cung đình có chiếc cổng với hai cánh cổng xinh xắn tinh xảo, một cánh mở ra ngoài.
Lan can ngọc trắng bên lối đi nhỏ ven tường rẽ sang hai hướng, uốn lượn, khúc chiết.
Một đôi chim trắng bay
Ngói lục êm đềm thay
Sân thềm mở thanh khiết
Không khí trong lành đầy.
Bốn bề toàn yên tĩnh
Đẹp sao buổi sáng này.
-
- Một phần bức tranh "Hán cung xuân hiểu" của Cừu Anh đời Minh. (Ảnh thuộc miền công cộng)
Thị vệ cầm gậy đi tuần men theo bức tường. Dừng chân trao đổi tin tức.
Cành liễu rủ la đà
Nhẹ trong gió đu đưa
Tiếng lá êm đềm quá
Như thực lại như mơ.
Các phi tần và thị nữ trong cung đình Hán lần lượt xuất hiện. Họa sĩ sắp đặt có trật tự, tấm màn cuộc sống trong cung đình nhà Hán vào buổi sáng sớm từ từ kéo lên, ai nấy đều hăng hái bước lên vũ đài của mình.
Vui chơi
-
- Một phần bức tranh "Hán cung xuân hiểu" của Cừu Anh đời Minh. (Ảnh thuộc miền công cộng)
Trong hậu cung nhà Hán vào mùa xuân mọi người vui chơi ung dung tự tại.
Ngắm chim và thưởng hoa,
Cung nữ với phi tần
Túm năm lại tụm ba
Người thì đang tấu nhạc
Nhóm lại ham mê cờ
Khiêu vũ bên thêu lụa
Đọc sách, nhóm ngắm tranh
Người trồng hoa thi cỏ
Ngắm chim công
-
- Một phần bức tranh "Hán cung xuân hiểu" của Cừu Anh đời Minh. (Ảnh thuộc miền công cộng)
Chim công xòe cái đuôi mỹ lệ ra rồi lại chụm vào, khoe bộ lông rực rỡ bắt mắt. Hai con công nhởn nhơ đi giữa những gian nhà xà điêu khắc, cột vẽ họa, chăm chú tìm mồi. Đôi lúc khoái chí vươn cái cổ dài lên ăn món ăn "từ trên trời rơi xuống" do mấy cô cung nữ ném cho.
-
- Một phần bức tranh "Hán cung xuân hiểu" của Cừu Anh đời Minh. (Ảnh thuộc miền công cộng)
Trời cao mặc sức vẫy vùng
Ở trên mặt đất thỏa lòng nhởn nhơ
Ngồi trong nhà an nhiên ung dung, trời đất rộng lớn vô cùng. Thế giới trong hậu cung, giờ phút này bình yên không phiền não. Lầu son gác tía, thềm ngọc hiên hoa đầy vinh hoa phú quý. Nhân sinh như thế liệu còn mong cầu gì nữa chăng?
Nét đặc sắc trong tranh Cừu Anh
Cừu Anh từng được họa sĩ đời Minh là Đổng Kỳ Xương ca ngợi là "đệ nhất đại gia trong 500 năm nay". Cừu Anh tinh thông hội họa thể loại cung đình (viện thể) đời Nam Tống. Ông cũng khéo tiếp thu sự thú vị điển nhã của dòng hội họa văn nhân, do đó cùng với Thẩm Chu, Văn Trưng Minh, Đường Dần được liệt vào "Bốn đại gia đời Minh". Nét bút của ông có ý cảnh và thú vị của sự cẩn thận, chi tiết, thanh tú, tỉ mỉ, tươi sáng, lại giàu phong cách đơn giản, ước lệ và sắc sảo.
Ông vẽ tranh Hán cung, từ ngoại hình chỉnh thể đến sự thay đổi bố cục đều được miêu tả không để sai sót từ những cái to lớn đến những chi tiết nhỏ. Vườn, sân, cung điện cấu tạo phức tạp đầy khí phách. Đình, đài, lầu các, lan can, tường, cửa đều dùng nét bút thẳng vẽ ra, xà điêu khắc, cột vẽ họa đều tinh xảo, hào hoa. Về màu sắc, ông thích dùng màu đậm thiên thanh và xanh lục, đậm đà, rực rỡ lại có vẻ đẹp cổ điển.
Những nhân vật trong bức tranh "Hán cung xuân hiểu", nhìn cử chỉ thấy thần thái, ngắm trông đều thấy hiện ra vẻ phong tư. Về tổng thể, đem lại cảm giác hoa lệ ưu mỹ, tuy vẽ về thời cổ nhưng không câu nệ vào cổ điển, có ảnh hưởng vô cùng lớn đối với tranh nhân vật người đời sau.
(Còn tiếp)
Tác giả: Trịnh Hành Chi - Theo epochtimes.com
Hoàng Mai biên dịch
