Gần đây, những hành động mạnh tay của Hoa Kỳ về các vấn đề Trung Quốc như Hong Kong, Biển Đông và nhân quyền đã khiến Đảng Cộng sản Trung Quốc (ĐCSTQ) phải e dè và nói chuyện mềm mỏng hơn.
Hôm 14/7, Tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump đã ký "Luật tự trị Hong Kong" và ký một sắc lệnh hành pháp khác trừng phạt các quan chức ĐCSTQ đàn áp tự do và dân chủ của người dân Hong Kong. Trước đó, hôm 13/7, Ngoại trưởng Mỹ Mike Pompeo tuyên bố rằng hầu hết các tuyên bố của ĐCSTQ ở Biển Đông là "hoàn toàn bất hợp pháp". Tuần trước, Hoa Kỳ đã trừng phạt 4 quan chức ĐCSTQ vi phạm nhân quyền ở Tân Cương.
Cùng lúc Hoa Kỳ gia tăng các biện pháp trừng phạt đối với ĐCSTQ, một số quan chức trong đảng diều hâu ĐCSTQ hiếm khi hạ giọng thì nay lại bắt đầu nói chuyện nhẹ nhàng với Mỹ.
Vương Nghị: ĐCSTQ không có ý định thách thức Hoa Kỳ
Hôm 9/7, ông Vương Nghị (Wang Yi), Ủy viên Quốc vụ viện và là Bộ trưởng Ngoại giao Trung Quốc, cho biết quan hệ Trung - Mỹ phải đối mặt với những thách thức nghiêm trọng nhất kể từ khi thiết lập quan hệ ngoại giao năm 1979 đến nay. ĐCSTQ sẵn sàng nối lại đối thoại với Hoa Kỳ ở các cấp và trên mọi lĩnh vực bất cứ lúc nào. Đây là lần đầu tiên ĐCSTQ chính thức thừa nhận rằng quan hệ Mỹ - Trung đã rơi vào tình trạng tồi tệ nhất kể từ khi thiết lập quan hệ ngoại giao.
Ông Vương Nghị nói rằng ĐCSTQ không có ý định thách thức hay thay thế Hoa Kỳ, và không có ý định đối đầu toàn diện với Hoa Kỳ; ĐCSTQ không xuất khẩu “mô hình Trung Quốc”, và “sẽ không gây ra những trận xung kích và đe dọa cho phương Tây”; ĐCSTQ sẵn sàng đàm phán với Hoa Kỳ; hai nước sẽ “không thay đổi mối quan hệ, lại càng không tách rời nhau", mà phải “kiên trì đi theo con đường đối thoại và hợp tác", v.v.
Một số nhà phân tích cho rằng thái độ của Vương Nghị là một tín hiệu hòa giải mà ĐCSTQ gửi cho Hoa Kỳ. Ông Vương cũng là nhà lãnh đạo ĐCSTQ cấp cao nhất kêu gọi cải thiện quan hệ với Hoa Kỳ trong vài tháng qua.
Tướng lĩnh ĐCSTQ thừa nhận lo ngại?
Ngoài Bộ trưởng Ngoại giao Vương nghị, gần đây, các vị tướng lĩnh trong phái diều hâu ĐCSTQ cũng tỏ ra sự yếu thế hiếm có với Hoa Kỳ.
Gần đây, Thiếu tướng Kiều Lương (Qiao Liang), một nhà bình luận quân sự Trung Quốc và là giáo sư tại Đại học Quốc phòng Trung Quốc, đã có một bài viết với tiêu đề “Vấn đề Đài Loan liên quan đến vận mệnh quốc gia, không thể nóng vội sơ suất". Bài báo nói rằng do ảnh hưởng của đại dịch viêm phổi Vũ Hán, việc Hoa Kỳ tạm rút quân khỏi khu vực Tây Thái Bình Dương có vẻ như đã mở cho ĐCSTQ “một ‘thời kỳ cửa sổ’ ngắn hạn có thể dùng vũ lực để giải quyết vấn đề Đài Loan” (‘thời kỳ cửa sổ’ ở đây hiểu là khoảng thời gian từ khi Mỹ rút quân đến lúc quay lại). Tuy nhiên, trừ khi Hoa Kỳ không có đủ khả năng chi trả cho dịch bệnh lần này và không thể vực dậy nổi, nếu không thì việc nắm giữ một “cửa sổ” chiến thuật là không đủ để giải quyết những khó khăn về mặt chiến lược mà Trung Quốc phải đối mặt sau đó.
Ông Kiều Lương nói rằng, sau khi dùng sức mạnh quân sự để thống nhất Đài Loan, Hoa Kỳ có thể sẽ không can thiệp trực tiếp bằng vũ lực, nhưng can thiệp gián tiếp là điều chắc chắn. Hoa Kỳ sẽ hợp tác với các nước phương Tây để phong tỏa và chế tài, đặc biệt là sử dụng ưu thế trên biển và trên không, để cắt đứt con đường huyết mạch trên biển của Trung Quốc đại lục, làm cho các nguồn tài nguyên mà ngành công nghiệp sản xuất đại lục cần sử dụng không nhập khẩu được, vậy thì hàng hóa sản xuất ra cũng không xuất khẩu được; đồng thời sẽ cắt đứt chuỗi cung ứng vốn của đại lục thông qua các 2 trung tâm tài chính lớn là New York và London.
Ông Kiều nói rằng cái giá mà ĐCSTQ muốn thống nhất Đài Loan rất đắt đỏ. Bởi vì chìa khóa để giải quyết vấn đề Đài Loan không phải nằm ở cách làm thế nào để giải quyết "thế lực độc lập Đài Loan", mà là ở chỗ tương quan lực lượng giữa Trung Quốc với Hoa Kỳ.
Ông tuyên bố rằng dùng vũ lực để thống nhất Đài Loan không thể “chỉ dựa vào quyết tâm và lòng tin (hay hơn nữa là nhiệt huyết trào sôi) rồi ra chủ trương quyết sách, trên danh nghĩa là yêu nước nhưng thực chất lại đang hại nước”.
Một số nhà bình luận chỉ ra rằng bài báo của ông Kiều Lượng đã đưa ra một quan điểm cốt lõi, rằng thực lực hiện tại của ĐCSTQ không thể đối đầu với sức mạnh của Hoa Kỳ.
ĐCSTQ bắt đầu tỏ ra yếu thế?
Hôm 15/7, tờ VOA của Mỹ đưa tin, ông Vương Nghị, Bộ trưởng Ngoại giao Trung Quốc, cho biết vào tuần trước rằng ĐCSTQ không có ý định đối đầu toàn diện với Hoa Kỳ. Có thể ĐCSTQ đã nhận ra rằng Hoa Kỳ đang "chơi đến cùng" với họ, tuyên bố của ông Vương có phải là đang tỏ ra yếu thế với Mỹ?
Bài báo dẫn lời của ông Ryan Hass, một nhà nghiên cứu các vấn đề Trung Quốc tại Viện nghiên cứu Brookings, nói rằng khi Bộ trưởng Ngoại giao Vương Nghị muốn bày tỏ sự không hài lòng, lời nói của ông sẽ luôn rất gay gắt, nhưng ông đã không chọn dùng giọng điệu như vậy trong bài phát biểu này, dẫu có một số câu chữ vẫn rất sắc bén.
Tuy nhiên, ông Ryan Hass cho rằng: "Tôi không nghĩ Bắc Kinh đang gửi tín hiệu muốn thẩm định lại quan hệ Trung - Mỹ hoặc chính sách đối ngoại của họ".
Bài báo dẫn lời ông Lưu Á Vỹ (Liu Yawei), Tổng biên tập tờ Ấn tượng Mỹ - Trung (US-China Perception Monitor) thuộc Chương trình Trung Quốc của Trung tâm Carter, nói rằng ĐCSTQ luôn nói muốn cùng Hoa Kỳ "hợp tác để cùng có lợi mà không cần xung đột hay đối đầu". Nhưng trong tình hình quan hệ Mỹ - Trung ngày càng tồi tệ, phía Trung Quốc lại nói muốn hợp tác với Hoa Kỳ, và còn nhấn mạnh tầm quan trọng của mối quan hệ này đối với ĐCSTQ.
Ông Lưu nói: "Đến bước này rồi mà Trung Quốc vẫn nói không thể tách rời, điều đó có nghĩa là họ rất coi trọng quan hệ Trung - Mỹ, chính là hợp tác đôi bên cùng có lợi. Nhưng về cơ bản, Mỹ lại không đề cập đến việc hợp tác".
Khi Ngoại trưởng Hoa Kỳ Mike Pompeo phát biểu tại Hội nghị Thượng đỉnh về Dân chủ Copenhagen hôm 19/6, ông đã chỉ ra một loạt các hành động xấu xa của ĐCSTQ, và rằng chính quyền Trung Quốc không những "là một kẻ lưu manh" trong chính đất nước của họ, mà còn ảnh hưởng đến tất cả chúng ta, nó đã nói dối về virus và gây ra một đại dịch toàn cầu. Trong vài tháng tới, chúng ta vẫn không biết được nguồn gốc và sự thật về virus, bên cạnh đó ĐCSTQ vẫn tiếp tục tuyên truyền sai lệch để phá hoại và chia rẽ thế giới.
Đông Phương
Theo Epoch Times
