Trung Quốc vẫn bí mật tiếp tục vung tiền chiêu dụng nhân tài phương Tây bất chấp sự giám sát của Hoa kỳ
Theo một loạt tài liệu nội bộ mà The Epoch Times thu thập được, chính quyền Trung Quốc vẫn tiếp tục nhắm đến những tài năng hàng đầu ở nước ngoài thông qua chương trình tuyển dụng - Kế hoạch Ngàn nhân tài vốn- đang bị Hoa Kỳ giám sát chặt chẽ bởi những mối đe dọa của nó đối với nền an ninh quốc gia của Hoa Kỳ.
Được Bắc Kinh triển khai vào năm 2008, Chương trình Ngàn nhân tài là một chương trình tuyển dụng người tài do nhà nước điều hành nổi bật nhất của Trung Quốc. Hàng trăm hoạt động tương tự tồn tại ở cấp chính quyền trung ương và địa phương, nhằm thu hút các chuyên gia Trung Quốc và người nước ngoài có triển vọng trong các lĩnh vực khoa học và công nghệ để thúc đẩy sự đổi mới của đất nước.
Từ năm 2007 đến năm 2017, hơn 7.000 “chuyên gia cao cấp” chủ yếu từ nước ngoài đã tham gia chương trình Ngàn nhân tài, trong đó có sáu nhà khoa học đoạt giải Nobel, theo báo cáo của truyền thông nhà nước Trung Quốc. Trong bối cảnh của những quan ngại về vấn đề đánh cắp bí mật thương mại ngày càng sâu sắc và một loạt các vụ truy tố cấp liên bang đáng chú ý của Hoa Kỳ, chương trình này đã đi vào hoạt động ngầm, với các tham chiếu trực tuyến bị xóa bởi các nhà kiểm duyệt Trung Quốc. Theo báo cáo của Thượng viện Hoa Kỳ năm 2019, sau năm 2017, Bắc Kinh ngừng công khai thông tin về các hoạt động tuyển dụng sau năm 2017. Ngay cả khi tiếp tục ký hợp đồng với các nhà khoa học Mỹ, họ cũng ràng buộc các học giả phải nói dối và phủ nhận mọi cáo buộc về việc có mối quan hệ hay nhận “tài trợ nghiên cứu” từ Trung Quốc.
Các tài liệu mà The Epoch Times tiếp cận được cho thấy hàng chục nhà nghiên cứu và chuyên gia được đề cử cho chương trình Ngàn nhân tài có bằng tiến sĩ từ các trường đại học phương Tây hoặc trước đây đã từng làm việc trong các công ty và học viện phương Tây.
Một danh sách do một cơ quan chính quyền tỉnh Thiểm Tây tổng hợp vào cuối năm 2019 cho thấy tất cả những người được tuyển dụng của Chương trình Ngàn nhân tài sẽ làm việc tại thành phố Tây An, thủ phủ của tỉnh Thiềm Tây. Tài liệu bao gồm chức danh công việc trước đây của họ và thời điểm họ sẽ bắt đầu làm việc tại một công ty địa phương ở Tây An theo hợp đồng ký kết giữa họ và công ty.
Các chuyên gia đến từ Hoa Kỳ, Anh, Úc, Đan Mạch, Đức và Nhật Bản, chuyên về các lĩnh vực từ trí tuệ nhân tạo, y sinh, dược phẩm và hóa sinh — các ngành nằm trong tầm ngắm của Bắc Kinh với tham vọng trở thành một cường quốc sản xuất công nghệ cao.
Một giáo sư hóa học tại Đại học Illinois tại Urbana-Champaign (UIUC), người chuyên về công nghệ nano và sinh học phân tử, đã được đề cử cho chương trình và đã ký hợp đồng với một công ty công nghệ thông tin ở Tây An vào tháng 9/2019, tài liệu cho thấy.
Nhà hóa học này nói với The Epoch Times rằng vào thời điểm đó, ông ấy đang chuẩn bị chuyển sang công việc hiện tại và cân nhắc sẽ quay về Trung Quốc để làm tư vấn bán thời gian tại công ty Tây an. Nhưng sau đó, ông ấy đã từ chối lời mời làm việc và đề cử của chương trình Ngàn nhân tài "bởi vì UIUC và truyền thông Hoa Kỳ có thông tin rằng những chương trình đó có thể đem lại quan ngại về gián điệp” và do đó ông chưa bao giờ “tham gia vào trong bất kỳ chương trình tuyển chọn nhân tài nào", ông ấy nói.
Công ty Daiichi Sankyo, một công ty dược phẩm của Nhật Bản và công ty Oxford Cancer Biomarkers tại Vương quốc Anh, nhà phát triển các xét nghiệm chẩn đoán ung thư, đã không trả lời ngay lập tức các yêu cầu bình luận về nhân viên của họ có tên trong danh sách.
Nhân tài do Đảng kiểm soát
Đảng Cộng sản Trung Quốc (ĐCSTQ), đóng vai trò chủ chốt trong việc thực hiện kế hoạch tuyển dụng, có thể “sử dụng các mức độ kiểm soát đặc biệt” đối với các thành viên để đảm bảo chương trình tuyển dụng nhân tài phục vụ các ưu tiên của Đảng, theo báo cáo của Thượng viện Hoa Kỳ năm 2019.
Những người được Chương trình Ngàn nhân tài tuyển dụng ký hợp đồng ràng buộc với các tổ chức Trung Quốc. Các hợp đồng này có thể bao gồm các thỏa thuận bảo mật và có thể khuyến khích họ nói dối khi nộp đơn xin tài trợ liên bang của Hoa Kỳ, thiết lập "phòng thí nghiệm trong bóng tối" (shadow lab) ở Trung Quốc và chuyển giao tài sản trí tuệ của Hoa Kỳ, báo cáo cho biết.
“Đảng đang kiểm soát nhân tài”, Kế hoạch thực hiện Ngàn nhân tài Thiểm Tây công bố năm 2017. Cụm từ này xuất hiện trong nhiều bài phát biểu và chính sách của Đảng trong những năm qua.
Nhà bình luận các vấn đề Trung Quốc Li Linyi cho biết, cụm từ này tự nó sẽ khơi dậy sự nghi ngờ. Ông nói, lý do họ nhấn mạnh như vậy là “ĐCSTQ cần các chuyên gia ở nước ngoài tuân theo Đảng và giúp Đảng đánh cắp các công nghệ tiên tiến của nước ngoài”.
Du khách đi bộ trên bức tường thành khi sương khói dày đặc bao trùm thành phố ở Tây An, Trung Quốc, vào ngày 18/12/2013. (Getty Images).
Từ năm 2008 đến năm 2016, Trung Quốc đã tuyển dụng khoảng 60.000 nhà khoa học, học giả, doanh nhân và nhà nghiên cứu nước ngoài thông qua hơn 200 chương trình tuyển dụng nhân tài ở nước ngoài — bao gồm cả Kế hoạch Ngàn nhân tài — và ít nhất 600 “trạm tuyển dụng nhân tài” của ĐCSTQ ở nước ngoài, theo một báo cáo tháng Tám của Viện Chính sách Chiến lược Australia, trích dẫn số liệu thống kê chính thức. Chỉ riêng tại Hoa Kỳ có 146 trạm tuyển dụng như vậy, là con số cao nhất trên thế giới.
Phần thưởng hấp dẫn
Những lợi ích tài chính khi tham gia Thousand Talents rất hấp dẫn.
Thông tin công khai mới nhất từ chính quyền Thiểm Tây cho thấy ngoài lương, khoản hỗ trợ đối với "những nhân tài xuất chúng" và những người được chọn tham gia "nhóm sáng tạo đổi mới" có thể là 2 triệu nhân dân tệ (gần 7 tỷ VND), cùng với đào tạo bổ sung và phát triển nghiên cứu đối với từng cá nhân.
Theo chương trình, các “tài năng trẻ” và “chuyên gia nước ngoài” cũng nhận được tài trợ của chính phủ từ 300.000 đến 1 triệu nhân dân tệ (gần 1 tỷ đến 3,5 tỷ VND). Các chuyên gia nước ngoài sẽ được hưởng ân huệ về thị thực, nhà ở, chăm sóc sức khỏe, phương tiện đi lại, bảo hiểm và các đặc quyền về giáo dục đối với con cái của họ. “Các bộ phận liên quan sẽ cung cấp các dịch vụ tiện lợi và hiệu quả cao,” theo thông tin từ chính quyền Thiểm Tây.
Để khuyến khích nhân tài tới làm việc tại khu công nghệ cao Tây An, chính quyền có thể thưởng tới 4,5 triệu nhân dân tệ (hơn 15 tỷ VND) cho mỗi cá nhân kèm theo trợ cấp nhà ở bổ sung lên tới 700.000 nhân dân tệ (gần 2,5 tỷ VND), và phụ cấp sinh hoạt.
-
- Khách du lịch đến thăm Bức tường thành Tây An thời nhà Minh ở Tây An của tỉnh Thiểm Tây, Trung Quốc, vào ngày 16 tháng 10 năm 2007. (Ảnh Trung Quốc / Ảnh Getty)
Theo nguồn tin của chính phủ Trung Quốc, tính đến năm 2018, khu công nghệ cao Tây An đã tuyển dụng hơn 4.600 chuyên gia nước ngoài và hơn 5.400 học giả Trung Quốc đã học tập ở nước ngoài và cũng đã đào tạo 77 chuyên gia cho các chương trình tuyển dụng nhân tài cấp quốc gia của Trung Quốc, 82 chuyên gia cho chương trình Ngàn nhân tài cấp tỉnh của Thiểm Tây.
Một số chuyên gia được chương trình Ngàn nhân tài tỉnh Thiểm Tây tuyển dụng đang phát triển công nghệ 5G, hệ thống định vị vệ tinh Bắc Đẩueidou của Trung Quốc và các mạch tích hợp quang tử quy mô lớn (chip máy tính) để cạnh tranh với các công ty phần cứng máy tính của Mỹ như IBM và Intel, theo một nguồn tin riêng tài liệu nội bộ tóm tắt các thành tựu của chương trình.
Hành động của Hoa Kỳ
Trong một bài phát biểu ngày 7/7, Christopher Wray, Cục trưởng Cục Điều tra Liên bang, cho biết cứ sau 10 giờ đồng hồ, FBI lại mở một vụ án mới liên quan đến các mối đe dọa đến Trung Quốc.
“Những người đóng thuế của Hoa Kỳ đang phải trả tiền cho sự phát triển công nghệ của riêng đất nước Trung Quốc. Trung Quốc sau đó lại tận dụng những lợi ích bất chính của mình để cạnh tranh với các tổ chức nghiên cứu và các công ty của Hoa Kỳ, cản trở sự tiến bộ của Hoa Kỳ và lấy đi cơ hội việc làm của người dân Hoa Kỳ, ”ông nói trong bài phát biểu.
Trong những tháng gần đây, các công tố viên liên bang đã buộc tội ít nhất 6 nhà nghiên cứu Hoa Kỳ có liên đới với chương trình Ngàn nhân tài.
Vào tháng Bảy, James Patrick Lewis, cựu giáo sư Đại học Tây Virginia, người từng làm việc cho Học viện Khoa học Trung Quốc thuộc chương trình Ngàn nhân tài, đã bị kết án ba năm tù vì gian lận đối với chương trình tài trợ của liên bang.
Gần như cùng lúc, một giáo sư gốc Malaysia tại Đại học Arkansas từ năm 1988 đã bị truy tố 42 tội danh lừa đảo thông qua mạng truyền thông và hai tội danh gian lận hộ chiếu - chủ yếu liên quan đến việc ông không tiết lộ về mối quan hệ với Trung Quốc và các công ty Trung Quốc.
Charles Lieber, cựu chủ nhiệm khoa hóa học và sinh hóa của Đại học Harvard, đã bị truy tố vào tháng Sáu vì hai tội danh khai báo gian dối với chính quyền liên bang và một tội danh che giấu thu nhập từ chương trình Ngàn tài năng vào tháng 7.
Nguyên Hương
Theo The Epoch Times.
