Tổng thống Donald Trump ngày 27/11 đã ký thành luật hai dự luật nhân quyền ủng hộ người biểu tình ở Hồng Kông, Nhà Trắng cho biết trong một tuyên bố.
Tuần trước, cả Thượng viện và Hạ viện đều thông qua Đạo luật Nhân quyền và Dân chủ Hồng Kông (S.1838). Dự luật yêu cầu Hoa Kỳ đánh giá lại vị thế thương mại đặc biệt hàng năm của Hồng Kông và nó mở đường cho các biện pháp trừng phạt đối với các quan chức Trung Quốc và Hồng Kông chịu trách nhiệm về vi phạm nhân quyền tại thành phố này.
Quốc hội Mỹ cũng đã thông qua dự luật (S.2710). Dự luật này cấm xuất khẩu thiết bị kiểm soát đám đông cho cảnh sát Hồng Kông, những người bị cáo buộc sử dụng bạo lực và chiến thuật nặng tay để đàn áp các cuộc biểu tình.
“Tôi đã ký các dự luật này với sự tôn trọng đối với Chủ tịch Tập, với Trung Quốc và với người dân Hồng Kông”, ông Trump nói trong một bản tuyên bố. “Những dự luật này được ban hành với hy vọng rằng các nhà lãnh đạo và các nhà lập pháp của Trung Quốc và Hồng Kông sẽ có thể giải quyết một cách êm thấm sự khác biệt của mình, mang đến hòa bình và thịnh vượng lâu dài cho tất cả”.
Theo Đạo luật Dân chủ và Nhân quyền Hồng Kông, Ngoại trưởng Hoa Kỳ được yêu cầu có đánh giá hàng năm về mức độ quyền tự trị của Hồng Kông đối với sự can thiệp từ Trung Quốc đại lục, để lấy căn cứ cho việc ban các đặc quyền thương mại đặc biệt hiện dành cho Hồng Kông theo Đạo luật Chính sách Hồng Kông của Hoa Kỳ năm 1992 hay không.
Đạo luật Chính sách cho phép Hoa Kỳ xử lý Hồng Kông tách biệt với Trung Quốc Đại lục trong các vấn đề về thương mại, đầu tư và nhập cư kể từ khi thành phố được bàn giao cho Trung Quốc vào năm 1997. Ví dụ như, Hồng Kông không phải chịu thuế quan hiện hành của Hoa Kỳ về hàng nhập khẩu của Trung Quốc.
“Đạo luật của Hoa Kỳ tái khẳng định và tu chỉnh Đạo luật Chính sách Hoa Kỳ-Hồng Kông năm 1992, nêu rõ chính sách của Hoa Kỳ đối với Hồng Kông và đánh giá trực tiếp về tình hình chính trị ở Hồng Kông”, ông Trump cho biết trong một tuyên bố khác.
Tổng thống Trump nói rằng: “Một số điều khoản trong Đạo luật sẽ [cho phép] can thiệp vào việc thực thi thẩm quyền lập hiến của Tổng thống để nêu rõ chính sách đối ngoại của Hoa Kỳ”, và chính quyền Hoa Kỳ sẽ “đối xử với từng điều khoản của Đạo luật phù hợp với quyền lập hiến của Tổng thống liên quan tới quan hệ đối ngoại”.
Trước đó, theo các nhà phân tích, việc ký dự luật có thể sẽ khiến Tổng thống Trump khó xử với Trung Quốc trong việc ký thỏa thuận thương mại giai đoan một giữa hai quốc gia do Trung Quốc cực lực phản đối hai dự luật này.
Trong trường hợp Tổng thống Trump phủ quyết dự luật trên thì với ⅔ số phiếu thuận từ Hạ viện và Thượng viện dự luật sẽ vô hiệu hóa quyền phủ quyết của Tổng thống và trở thành luật.
Hồng Kông tiếp tục có các cuộc biểu tình mới sau một ngày yên bình vào ngày 24/11, khi những ứng cử viên ủng hộ dân chủ đã giành chiến thắng trước những ứng cử viên thân Bắc Kinh trong cuộc bầu cử cấp quận.
Minh Dũng
