Thủ tướng Trung Quốc Lý Khắc Cường đã bỏ từ "hòa bình" vào hôm 22/5 trong bài phát biểu trước quốc hội nước này về việc thống nhất với Đài Loan, đánh dấu sự thay đổi chính sách của chính quyền Bắc Kinh với quốc đảo Đài Loan giữa bối cảnh mối quan hệ với Đài Bắc tiếp tục đi xuống, Reuters đưa tin.
Đài Loan đã nhiều lần lên tiếng về những hành động quấy rối quân sự ngày càng gia tăng từ Bắc Kinh kể từ khi đại dịch viêm phổi Vũ Hán bắt đầu, khi Bắc Kinh triển khai chiến đấu cơ cùng tàu chiến liên tiếp can nhiễu tới không phận và lãnh hải của nước này.
Chính quyền Trung Quốc cho biết Đài Loan là vấn đề lãnh thổ nhạy cảm và quan trọng nhất, và chưa bao giờ từ bỏ việc sử dụng vũ lực để thống nhất lãnh thổ mà họ coi là một tỉnh phản loạn, biến eo biển Đài Loan trở thành điểm nóng quân sự.
Trong báo cáo của ông Lý Khắc Cường trước cuộc họp thường niên của quốc hội Trung Quốc, ông cho biết Trung Quốc sẽ kiên quyết phản đối và ngăn chặn mọi hoạt động ly khai tìm kiếm độc lập từ Đài Loan.
Trung Quốc sẽ cải thiện các chính sách và biện pháp để khuyến khích trao đổi và hợp tác giữa hai bờ eo biển Đài Loan, và bảo vệ sự thịnh vượng của người dân Đài Loan, ông nói thêm.
“Chúng ta sẽ khuyến khích họ tham gia cùng chúng ta trong việc chống lại sự độc lập của Đài Loan và thúc đẩy việc thống nhất Trung Quốc. Với những nỗ lực này, chúng ta chắc chắn có thể tạo ra một tương lai tươi đẹp cho đất nước Trung Hoa”.
Tuy nhiên, ông Lý đã không đề cập đến từ “hòa bình” trước từ “thống nhất” vốn được coi là từ chuẩn mà các nhà lãnh đạo Trung Quốc đã sử dụng ít nhất 4 thập kỷ nay trong các bài phát biểu trước quốc hội về vấn đề Đài Loan.
Tuy nhiên, một quan chức cấp cao của Đài Loan nói với Reuters rằng sự vắng mặt của từ “hòa bình” không báo hiệu một sự thay đổi cơ bản trong cách tiếp cận của Trung Quốc đối với hòn đảo này.
“Họ vẫn đang nói về khái niệm thống nhất hòa bình, [nhưng] chỉ diễn giải ngôn ngữ đó một cách gián tiếp. Câu trên là trung tính. Chúng tôi không nhìn theo cách đó”.
Nhưng với việc tái đắc cử của bài Thái Anh Văn, một người có lập trường cứng rắn với Bắc Kinh trong vấn đề thống nhất thì dường như một nước Đài Loan dân chủ không muốn bị cai trị bởi một chính quyền Trung Quốc độc tài chuyên chế.
Trước đó hôm 20/5, trong phát biểu tái nhậm chức, Tổng thống Đài Loan, bà Thái Anh Văn đã nhấn mạnh rằng bà không chập nhận mô hình "một quốc gia, hai chế độ" mà muốn đối thoại hòa bình với Bắc Kinh.
"Tôi muốn lặp lại các từ ‘hòa bình, bình đẳng, dân chủ và đối thoại’. Chúng ta sẽ không chấp nhận việc chính quyền Bắc Kinh sử dụng ‘Một quốc gia, hai chế độ’ để hạ thấp Đài Loan và phá hoại hiện trạng ở eo biển (Đài Loan). Chúng ta sẽ kiên quyết với nguyên tắc này", bà Thái Anh Văn nói trong bài phát biểu nhậm chức sáng 20/5.
Bà Thái tiếp tục đề nghị đàm phán với Bắc Kinh và kêu gọi Chủ tịch Tập Cận Bình hợp tác để giảm căng thẳng.
"Hai bên có nghĩa vụ tìm ra giải pháp cùng tồn tại về lâu dài và ngăn sự gia tăng đối kháng, khác biệt", bà Thái nói.
Đài Loan sẽ nỗ lực gìn giữ hòa bình và ổn định tại eo biển trên. "Chúng tôi sẽ tiếp tục nỗ lực này và sẵn sàng đối thoại với Trung Quốc đồng thời củng cố an ninh khu vực", nhà lãnh đạo Đài Loan nhấn mạnh.
Minh Dũng
