Hôm 4/12, Ngoại trưởng Mike Pompeo đã có bài phát biểu trên trang web của Bộ Ngoại giao Hoa Kỳ, tuyên bố chính thức chấm dứt 5 chương trình do Đảng Cộng sản Trung Quốc (ĐCSTQ) trá hình dưới danh nghĩa ‘trao đổi văn hóa’.
Ngoại trưởng Pompeo nói trong tuyên bố rằng, vào ngày 4/12, Bộ Ngoại giao Mỹ đã chấm dứt 5 chương trình trao đổi với Cộng hòa Nhân dân Trung Hoa (PRC), những chương trình được ngụy trang thành ‘trao đổi văn hóa’.
Các chương trình này bao gồm: Chương trình Hoạch định Chính sách Giáo dục Trung Quốc (Policymakers Educational China Trip Program); Chương trình Hữu nghị Hoa Kỳ-Trung Quốc (U.S.-China Friendship Program); Chương trình Trao đổi Lãnh đạo Hoa Kỳ-Trung Quốc (U.S.-China Leadership Exchange Program); Chương trình trao đổi xuyên Thái Bình Dương Hoa Kỳ-Trung Quốc (U.S.-China Transpacific Exchange Program) và Chương trình Giáo dục & Văn hóa Hong Kong (Hong Kong Educational and Cultural Program).
Ông Pompeo cho biết, 5 chương trình trên được thực hiện theo Mục 108A của “Đạo luật Trao đổi Văn hóa và Giáo dục Tương hỗ” (MECEA), được Tổng thống John F. Kennedy ký vào năm 1961. Đạo luật này cho phép quan chức chính phủ Hoa Kỳ đi du lịch bằng tiền của chính phủ nước ngoài. Trong khi các chương trình khác được MECEA tài trợ đều là 'đôi bên cùng có lợi', thì 5 chương trình bị chất vấn ở trên hoàn toàn là do chính phủ Trung Quốc (ĐCSTQ) tài trợ và vận hành. Chúng đã trở thành công cụ tuyên truyền quyền lực mềm của ĐCSTQ.
Ngoài ra, các dự án này được thiết kế cẩn thận để đảm bảo rằng các quan chức thuộc ĐCSTQ có thể được hưởng quyền truy cập Internet (tự do kết nối), chứ không như người dân Trung Quốc - những người không được hưởng quyền tự do ngôn luận và hội họp.
“Hoa Kỳ hoan nghênh các chương trình trao đổi văn hóa ‘đôi bên cùng có lợi’ và công bằng với quan chức và người dân Trung Quốc, nhưng đó không phải là những chương trình đơn phương, không mang lại lợi ích đôi bên như đã đề cập ở trên”, ông Pompeo nói.
Chương trình “Chuyến thăm Trao đổi Trung-Mỹ” bị cho là một trong những đường lối quen thuộc, nhằm 'xuất khẩu' ảnh hưởng của ĐCSTQ đến giới doanh nhân chính trị và người dân Mỹ.
Vào tháng Mười năm nay, cơ quan truyền thông Mỹ Newsweek (một trong những tạp chí hàng tuần uy tín lớn nhất thế giới của Mỹ) đã hoàn thành một báo cáo điều tra độc quyền kéo dài 4 tháng.
Cuộc điều tra phát hiện rằng, ĐCSTQ đã sử dụng các tài khoản mạng xã hội, các nhóm hoặc nền tảng trực tuyến giả mạo, để phát tán các tin tức giả, gây ảnh hưởng đến chính trị Hoa Kỳ. Các tài khoản giả mạo này đặc biệt nhắm vào những chủ đề tin tức gây tranh cãi nhiều, dễ tạo ra chia rẽ nội bộ, sau đó lan truyền một lượng lớn những bình luận 'thêm dầu vào lửa', nhằm kích động mâu thuẫn nội bộ Hoa Kỳ.
Thông qua 4 tháng điều tra, Newsweek còn phát hiện, có ít nhất hơn 600 tổ chức tại Hoa Kỳ liên quan đến các cơ quan mặt trận thống nhất của ĐCSTQ và chịu sự chỉ huy của Lãnh sự quán Trung Quốc. Trong số này có bao gồm một số tổ chức như: Hội đồng hương hải ngoại, Hiệp hội Sinh viên và Học giả Trung Quốc (CSSA)... Thậm chí ngay cả tổ chức tinh anh Hoa Kiều 'Ủy ban 100' (Committee of 10) - tổ chức do Leoh Ming Pei sáng lập và được Cựu Cố vấn An ninh Quốc gia Hoa Kỳ Henry Kissinger tài trợ cũng có liên quan đến Ban Công tác Mặt trận Thống nhất Trung ương của ĐCSTQ.
Chính phủ Mỹ đã chỉ định nhiều cơ quan truyền thông chịu sự kiểm soát của ĐCSTQ ở Hoa Kỳ vào diện “phái bộ ngoại quốc” trên đất Mỹ, tức là cơ quan đại diện cho chính quyền ĐCSTQ, chứ không phải là cơ quan báo chí bình thường.
Bộ Ngoại giao Hoa Kỳ cho biết, các thực thể bị chỉ định là “phái bộ ngoại quốc” phải tuân thủ một số yêu cầu nhất định, để nâng cao tính minh bạch trong việc kiểm soát của chính phủ đối với các kênh truyền thông hoạt động tại Hoa Kỳ.
Ngọc Trân
