Các nhà lập pháp đảng Cộng hòa của Mỹ đã đề xuất luật cấm công dân Trung Quốc nhận thị thực cho nghiên cứu sau đại học ngành khoa học và công nghệ tại Mỹ.
Thượng nghị sĩ Tom Cotton, Thượng nghị sĩ Marsha Blackburn và Dân biểu David Kustoff đã công bố một dự luật vào ngày 27/5, nói rằng dự luật là biện pháp chống lại hoạt động gián điệp và trộm cắp học thuật và sở hữu trí tuệ (IP) của nhà nước Trung Quốc trong các trường đại học của Mỹ.
"Bắc Kinh lợi dụng thị thực sinh viên và nghiên cứu sinh để đánh cắp bí mật khoa học, công nghệ, kỹ thuật và sản xuất từ các tổ chức nghiên cứu và học thuật của Mỹ. Chúng ta đã cho Trung Quốc lợi dụng tiền thuế của người Mỹ quá lâu; đã đến lúc bảo đảm các đơn vị nghiên cứu của Hoa Kỳ chống lại gián điệp kinh tế của ĐCSTQ [Đảng Cộng sản Trung Quốc]", Thượng nghị sĩ Marsha Blackburn nói.
Đạo luật này cũng sẽ ngăn những người tham gia chương trình tuyển dụng nhân tài nước ngoài của Trung Quốc được nhận các khoản tài trợ nghiên cứu liên bang về khoa học và công nghệ.
Những chương trình tuyển dụng của Trung Quốc, bao gồm Kế hoạch nghìn nhân tài, nhằm thu hút các chuyên gia nước ngoài đến làm việc tại Trung Quốc, đã bị chỉ trích vì tạo điều kiện chuyển sở hữu trí tuệ của Mỹ sang Trung Quốc.
Đầu tháng này, 3 nhà nghiên cứu đã bị bắt và bị buộc tội vì không công khai việc họ tham gia vào chương trình tuyển dụng nghìn nhân tài.
Những người không thuộc đối tượng áp dụng của dự luật này bao gồm: công dân Trung Quốc thuộc các nhóm tôn giáo hoặc sắc tộc bị ĐCSTQ đàn áp, những người nộp đơn từ Hồng Kông và Đài Loan.
Có khoảng 370.000 sinh viên Trung Quốc đang học tập tại Mỹ, theo số liệu thống kê do Viện Giáo dục Quốc tế phi lợi nhuận và Bộ Ngoại giao Mỹ tổng hợp.
Dự luật được đưa ra trong bối cảnh chính quyền Tổng thống Trump chuẩn bị hủy thị thực của hàng nghìn sinh viên sau đại học của Trung Quốc có liên quan đến các trường đại học liên kết với quân đội Trung Quốc,The New York Times và Reuters trích dẫn các quan chức Mỹ giấu tên.
Vào tháng 1, các công tố viên liên bang đã buộc tội một sinh viên tên là Ye Yanqing theo chương trình trao đổi ở Đại học Boston vì gian lận visa. Bộ Tư pháp cho biết sinh viên này là một trung úy trong Quân đội Giải phóng Nhân dân Trung Hoa nhưng đã không tiết lộ nghĩa vụ quân sự khi xin visa.
"Nếu sinh viên Trung Quốc muốn đến đây và học về Shakespeare và cách điều hành, thì đó là những gì họ cần học từ Mỹ. Họ không cần học máy tính lượng tử và trí tuệ nhân tạo từ Mỹ", Thượng nghị sĩ Tom Cotton nói.
Các quan chức an ninh Hoa Kỳ đã nhiều lần cảnh báo về mối đe dọa gián điệp kinh tế từ Trung Quốc tại các cơ sở nghiên cứu và học thuật của Hoa Kỳ.
Vào tháng 12/2019, một nhà nghiên cứu Trung Quốc tại Trung tâm Y tế Đại học Harvard Beth Deaconess đã bị bắt tại sân bay trước khi anh ta lên chuyến bay đi Bắc Kinh với 21 lọ vật liệu sinh học bị đánh cắp từ phòng thí nghiệm Harvard, theo Bộ Tư pháp.
Charles Lieber, Trưởng khoa hóa học Đại học Harvard, đã bị bắt vào tháng 1 và bị buộc tội nói dối về khoản tài trợ mà ông nhận được từ Chương trình nghìn nhân tài của Trung Quốc.
Nguyễn Minh
Theo The Epoch Times
