Ngày 8/9, đài phát thanh ABC của Úc đưa tin hai nhà báo Úc đã lần lượt bị công an Đảng Cộng sản Trung Quốc (ĐCSTQ) yêu cầu thẩm vấn. Hai nhà báo đã nhanh chóng di chuyển đến Đại sứ quán và Lãnh sự quán Úc tại Trung Quốc để lánh nạn. Sau 5 ngày đối đầu ngoại giao, hai phóng viên thường trú này đã được sắp xếp lập tức rời Trung Quốc và về đến Sydney vào sáng 8/9.
Theo ABC đưa tin, sau khi bị Bộ An ninh Quốc gia của ĐCSTQ yêu cầu thẩm vấn, ông Bill Birtles - phóng viên thường trú tại Bắc Kinh của đài ABC và ông Mike Smith - phóng viên thường trú tại Thượng Hải của Australian Financial Review (Tạp chí Tài chính Úc), đều đã lên chuyến bay về Sydney vào đêm 7/9.
Hai nhà báo này là nhóm nhà báo Úc cuối cùng thường trú tại Trung Quốc đại lục. Theo thông tin cho biết, trước khi xuất cảnh, họ đã bị Bộ An ninh Quốc gia ĐCSTQ thẩm vấn riêng.
Bài báo viết rằng, khi đó các nhà ngoại giao và quan chức ĐCSTQ đã làm trung gian hòa giải để giúp hai nhà báo rời khỏi Trung Quốc một cách an toàn. Trong quá trình đàm phán, hai nhà báo đã ở lại Đại sứ quán Úc ở Bắc Kinh và Lãnh sự quán Úc ở Thượng Hải.
Trong một tuyên bố vào ngày 8/9, Bộ trưởng Ngoại giao Úc Marise Payne cho biết : "Chính phủ Úc đã hỗ trợ cho hai nhà báo Úc trú tại lãnh sự quán tại Trung Quốc để giúp họ trở về nước".
"Đại sứ quán của chúng tôi ở Bắc Kinh và Lãnh sự quán ở Thượng Hải đã liên lạc với chính quyền Trung Quốc (ĐCSTQ) để đảm bảo họ an toàn trở về Úc".
Một tuần trước khi họ rời Trung Quốc, cô Thành Lôi (Cheng Lei), một công dân Úc gốc Hoa, đã bị ĐCSTQ giam giữ. Trước khi bị giam giữ, cô là người dẫn chương trình cho kênh tin tức tiếng Anh của CGTN - một chi nhánh của đài truyền hình CCTV của ĐCSTQ.
Cảnh sát gõ cửa lúc nửa đêm
Cuộc chiến giành người này bắt đầu vào đầu tuần trước, khi đó nhà ngoại giao Úc ở Bắc Kinh nhắc nhở phóng viên Birtles và khuyên ông rời khỏi Trung Quốc. Các quan chức từ Bộ Ngoại giao và Thương mại Úc cũng gần như đồng thời đưa ra đề xuất tương tự với các quản lý cấp cao của đài ABC.
Ban đầu, ABC đã sắp xếp để các phóng viên của mình rời đi vào sáng ngày 4/9. Nhưng vào nửa đêm ngày 3/9, 7 cảnh sát Trung Quốc bất ngờ ập đến căn hộ của ông Birtles và tuyên bố rằng ông bị cấm rời khỏi Trung Quốc. Họ sẽ liên lạc với ông vào ngày hôm sau và sắp xếp thời gian để bắt đầu thẩm vấn về "vấn đề an ninh quốc gia".
Lo lắng cho an toàn tính mạng, vào Đại sứ quán để lánh nạn
Phóng viên Birtles ngay lập tức gọi điện cho Đại sứ quán Úc tại Trung Quốc đến căn hộ ông đang ở đón ông. Trong vài ngày tiếp theo, ông luôn ở trong Đại sứ quán, các quan chức ĐCSTQ đã yêu cầu phỏng vấn ông nhưng bị từ chối.
Sau đó, các nhà ngoại giao Úc và các quan chức Trung Quốc đã thương lượng và hai bên đã đạt được thỏa thuận. Đó là nếu ông Birtles đàm phán với họ, Trung Quốc sẽ dỡ bỏ lệnh cấm đi lại đối với ông. Cuối cùng, vào ngày 6/9, ông Birtles cùng Đại sứ Úc tại Trung Quốc Graham Fletcher đã tiếp nhận cuộc nói chuyện với phía Trung Quốc.
Thông tin cho biết, trong cuộc họp, [phía Trung Quốc] đã không đề cập tới các bài báo hoặc hành vi của ông Birtles ở Trung Quốc.
Sau đó, các quan chức của Đại sứ quán Úc thông báo với ông Birtles rằng lệnh cấm đi lại đã được thu hồi. Vào ngày 7/9, nhân viên lãnh sự quán đã bay cùng ông từ Bắc Kinh đến Thượng Hải, sau đó họ lên chuyến bay trở về đến Sydney.
Ông Mike Smith - phóng viên thường trú tại Thượng Hải của Australian Financial Review, cũng đã có trải nghiệm tương tự như ông Birtles. Sau khi bị phía Trung Quốc thẩm vấn vào đêm 7/9, ông đã chọn cách nhanh chóng rời khỏi Trung Quốc.
Minh Thanh
Theo NTDTV
