Trong những tháng gần đây, Bộ Tư pháp Trung Quốc đã thu hồi giấy phép của 2 nhóm luật sư; một số luật sư Trung Quốc gọi đây là dấu hiệu báo trước về cuộc đàn áp sắp xảy ra của chính quyền.
Các chuyên gia pháp lý cho biết, họ lo lắng về việc chính quyền Trung Quốc thắt chặt kiểm soát.
Vào cuối tháng Bảy, Bộ Tư pháp Trung Quốc đã ban hành chỉ thị cho các cơ quan chức năng thu hồi giấy phép của 2 nhóm luật sư có quốc tịch nước ngoài và của những người có một công việc khác.
Trung Quốc không cho phép người dân sở hữu 2 quốc tịch. Tuy nhiên, nhiều tầng lớp giàu có và quyền lực của Trung Quốc xin nhập quốc tịch ở một quốc gia khác và không báo cáo tình trạng công dân nước ngoài của họ cho chính quyền.
Trong khi đó, nhiều luật sư ở Trung Quốc phải làm các công việc khác để kiếm sống.
Luật sư nhân quyền ở tỉnh Quảng Đông Wu Kuiming cho biết, chính quyền bắt đầu thu hồi giấy phép từ tháng Tư, theo yêu cầu của Bộ Tư pháp Trung Quốc. Nhưng Bộ này đã không ban hành một văn bản chính thức cho đến tháng Bảy.
Các hành động của các Sở Tư pháp cấp tỉnh đã xác minh thông tin của Wu.
Ví dụ, Sở Tư pháp tỉnh Hồ Nam cho biết từ ngày 13/4 đến ngày 27/8, họ đã thu hồi ít nhất 1.436 giấy phép luật sư, theo thông tin được đăng tải trên trang web chính thức Sở này. Hồ Nam có tổng số 12.806 luật sư, theo Hiệp hội Luật sư Hồ Nam. Điều đó có nghĩa là khoảng 11,2% luật sư ở tỉnh này đã mất giấy phép hành nghề.
Vào ngày 27/8, chính quyền Hồ Nam cho biết họ đã thu hồi giấy phép của 193 luật sư, nhưng không liệt kê lý do.
Xie Yang là một luật sư ở tỉnh Hồ Nam. Ông đã bị bắt giữ trong “Sự cố 709” - một chiến dịch toàn quốc nhằm bắt giữ các nhà hoạt động nhân quyền và luật sư xảy ra vào ngày 9/7/2015. Ông Xie bị buộc tội “kích động lật đổ chính quyền” - một tội danh thường được Bắc Kinh sử dụng để cáo buộc những người bất đồng chính kiến - và bị giam giữ trong tù hơn 30 tháng. Vào ngày 11/8, ông Xie được thông báo rằng Sở Tư pháp tỉnh Hồ Nam đã thu hồi giấy phép luật sư của ông.
Ông Xie nói: “Một khi luật sư nhân quyền bị tước giấy phép, họ sẽ rất khó để xin giấy phép mới”.
“Đây là khúc dạo đầu. Chính quyền sẽ kiểm soát giới luật sư ngày càng chặt chẽ hơn [trong tương lai]”, ông Xie cho biết.
Ông nói thêm rằng trong những năm gần đây, các luật sư ngày càng cảm thấy áp lực phải tuân theo đường lối của Đảng Cộng sản Trung Quốc (ĐCSTQ) và bị hạn chế nhiều hơn trong cách họ có thể duy trì pháp quyền.
“Hiện nay ở Trung Quốc đại lục, luật sư về cơ bản không có quyền phát biểu. Đối với một vụ án hành chính thông thường [liên quan đến một cơ quan chính phủ], luật sư phải đưa các luận cứ bào chữa mà họ đã chuẩn bị cho các cơ quan tư pháp để phê duyệt. Sau đó, các quan chức sẽ nói với các luật sư những gì họ có thể và không thể nói khi ở tòa án”, ông Xie cho biết.
Một luật sư dân sự và thương mại có trụ sở tại Bắc Kinh tên là Li Qingliang cho biết: “Giấy phép luật sư, công ty luật và hiệp hội luật sư là 3 gông cùm [kiểm soát] luật sư Trung Quốc. Sau khi Bộ Tư pháp kết thúc vòng thu hồi giấy phép luật sư này, thì các luật sư thực sự sẽ không tồn tại ở Trung Quốc”.
Các hiệp hội luật sư địa phương cấp giấy phép cho các công ty luật hoặc luật sư, cho phép họ quyền thuê các trợ lý pháp lý. Mặc dù bề ngoài các hiệp hội luật sư dường như là các tổ chức tư nhân, nhưng chúng bị giám sát bởi các cơ quan chính phủ.
Để có được giấy phép luật sư ở Trung Quốc, một người cần phải vượt qua kỳ thi luật sư do chính phủ trung ương tổ chức, sau đó tìm một công ty luật đủ điều kiện và một luật sư cố vấn đủ năng lực tại công ty sẵn sàng thuê cá nhân đó trong ít nhất 12 tháng với tư cách là thực tập hoặc học việc.
Sau đó luật sư phải nộp đơn xin phỏng vấn với hiệp hội luật sư địa phương sau khi kết thúc 12 tháng thực tập. Sau khi trả phí đào tạo và kiểm tra, các luật sư vẫn có thể không nhận được giấy phép. Một số luật sư nói trên mạng xã hội rằng, họ phải hối lộ các quan chức tại các hiệp hội luật sư địa phương để có giấy phép.
Ông Li cho biết ông đã vượt qua kỳ thi luật sư năm 2008 và bắt đầu hành nghề luật sư vào năm 2018. Vào tháng Năm, ông đã có một cuộc phỏng vấn với Hiệp hội Luật sư Bắc Kinh để lấy bằng luật sư, sau khi ông trả phí đào tạo 1.950 nhân dân tệ (khoảng 6 triệu VNĐ).
Tuy nhiên, Hiệp hội Luật sư này cho rằng ông Li không có đủ kiến thức pháp lý và từ chối đơn xin giấy phép của ông.
Sau đó, ông Li đệ đơn kiện Hiệp hội Bắc Kinh tại Tòa án quận Đông Thành ở Bắc Kinh vào tháng Năm, phản đối việc họ từ chối cấp giấy phép cho ông.
Ông Li không phải là luật sư duy nhất từng nộp đơn kiện tương tự.
Vào tháng 9/2019, luật sư Zhang Wenpeng đã đệ đơn kiện Hiệp hội Luật sư thành phố Thâm Quyến và Hiệp hội Luật sư Quảng Đông tại Tòa án quận Yantian ở Thâm Quyến, để phản đối việc họ từ chối cấp giấy phép cho ông sau khi ông hoàn thành tất cả các thủ tục theo yêu cầu.
Hai tháng sau, ông Zhang buộc phải từ chức khỏi công ty luật mà ông làm việc, sau khi công ty luật này bị chính quyền địa phương điều tra.
Nguyễn Minh
Theo The Epoch Times
