Ngoại trưởng Pompeo nhận định: “[Lệnh cấm] này đảm bảo nguồn vốn của Hoa Kỳ sẽ không đóng góp vào sự phát triển và hiện đại hóa các cơ quan quân sự, tình báo và an ninh của Cộng hòa Nhân dân Trung Hoa (CHND Trung Hoa)".
Cuối ngày 13/1, Tổng thống Donald Trump đã ký một sắc lệnh yêu cầu các nhà đầu tư Hoa Kỳ phải bán toàn bộ số cổ phần họ đang nắm giữ tại các công ty quân sự Trung Quốc thuộc danh sách đen của Lầu Năm Góc trước ngày 11/11/2021.
Lệnh sửa đổi mới này mở rộng phạm vi của lệnh hành pháp ban đầu là (E.O.) 13959 được ký vào tháng 11/2020. Lệnh ban đầu chỉ hạn chế các nhà đầu tư Hoa Kỳ mua cổ phần của các công ty mà Lầu Năm Góc xác định là do quân đội Trung Quốc sở hữu hoặc kiểm soát cho đến ngày 11/11/2021.
Điều lệnh sửa đổi nêu rõ: “Bất kỳ giao dịch nào được thực hiện vào hoặc trước 11h59 tối, theo giờ tiêu chuẩn phía đông [nước Nỹ] vào ngày 11/11/2021, chỉ để thoái vốn, toàn bộ hoặc một phần, số cổ phần mà bất kỳ người dân Hoa Kỳ nào nắm giữ tính đến 9h30 sáng theo giờ chuẩn miền đông vào ngày 11/1/2021, trong một công ty quân sự của Trung Quốc... sẽ được cho phép. [Lệnh này] có hiệu lực lúc 11h59 tối theo giờ tiêu chuẩn phía đông vào ngày 1/11/2021, nghiêm cấm một người Hoa Kỳ sở hữu bất kỳ cổ phần nào như vậy".
Các điều khoản sửa đổi cũng cấm người dân Hoa Kỳ sở hữu bất kỳ cổ phần nào thuộc sở hữu hoặc bị kiểm soát bởi một công ty bất kỳ mà Lầu Năm Góc xác định có liên hệ với quân đội của Đảng Cộng sản Trung Quốc (ĐCSTQ). Lệnh cấm có hiệu lực một năm sau khi có sự xác định đối với công ty.
Các sửa đổi cũng cho phép Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ “công khai danh sách một công ty có phải là công ty quân sự của ĐCSTQ hay không, bằng cách sử dụng các tiêu chí trong mục 1237 (b) (4) (B) của Công luật 105-261, được sửa đổi bởi mục 1233 của Công Luật 106-398 và mục 1222 của Công luật 108-375, dù cho Bộ trưởng có phải báo cáo quyết định đó theo mục 1237 (b) (2) hay không”, theo bức thư mà Tổng thống Trump viết gửi Chủ tịch Hạ viện Nancy Pelosi và Phó Tổng thống Mike Pence.
Sắc lệnh hành pháp mà Tổng thống Trump ban hành hồi tháng 11 nhằm thúc đẩy một đạo luật ban hành năm 1999 quy định, Lầu Năm Góc phải lập danh sách các công ty quân sự Trung Quốc. Bắt đầu tuân thủ nhiệm vụ vào năm 2020, cho đến nay Lầu Năm Góc đã xác định 35 công ty có liên quan đến quân sự Trung Quốc đang hoạt động trực tiếp hoặc gián tiếp tại Hoa Kỳ, bao gồm cả những công ty thuộc sở hữu hoặc bị kiểm soát bởi Quân đội Giải phóng Nhân dân Trung Hoa (PLA). Trong số những công ty được liệt kê có công ty dầu khí CNOOC Ltd. và nhà sản xuất chip hàng đầu của Trung Quốc là Semiconductor Manufacturing International Corp.
Đại sứ quán Trung Quốc tại Washington đã không trả lời ngay lập tức yêu cầu bình luận khi được Reuters liên lạc.
Trước đó vào hôm 13/1, các hãng thông tấn đã đưa tin rằng, cho đến nay bản danh sách vẫn không nêu tên những gã khổng lồ công nghệ Trung Quốc như Alibaba, Baidu và Tencent.
Vào cuối tháng 12/2020, Bộ Tài chính Hoa Kỳ đã ban hành một thông báo liên quan đến lệnh hành pháp tháng 11. Bộ này cho biết, chính quyền Tổng thống Trump sẽ cấm các quỹ giao dịch trao đổi (ETF) và quỹ chỉ số của Mỹ tài trợ cho các công ty có liên hệ với quân đội của ĐCSTQ và bất kỳ công ty con nào được sở hữu hoặc bị kiểm soát bởi Quân đội Trung Quốc.
Trong một tuyên bố vào thời điểm đó, Ngoại trưởng Mỹ Mike Pompeo nhận định: “[Lệnh cấm] này đảm bảo nguồn vốn của Hoa Kỳ sẽ không đóng góp vào sự phát triển và hiện đại hóa các cơ quan quân sự, tình báo và an ninh của Cộng hòa Nhân dân Trung Hoa (CHND Trung Hoa)".
Lệnh hành pháp hồi tháng 11 của Tổng thống Trump tuyên bố, thông qua chiến lược quốc gia tích cực gọi là “Sự kết hợp quân sự-dân sự”, ĐCSTQ sử dụng các công ty Trung Quốc để củng cố cho quân đội PLA của mình.
Sắc lệnh tháng 11 cũng nhấn mạnh, các công ty Trung Quốc "mặc dù bề ngoài vẫn là tư nhân và dân sự, vẫn trực tiếp hỗ trợ các bộ máy quân sự, tình báo và an ninh của CHND Trung Hoa và viện trợ cho sự phát triển và hiện đại hóa của [các cơ quan này]".
Lệnh này cũng bổ sung rằng: “Đồng thời, những công ty đó huy động vốn bằng cách bán cổ phần cho các nhà đầu tư Hoa Kỳ giao dịch trên các sàn giao dịch công cộng ở [Mỹ] và ở nước ngoài, vận động các nhà cung cấp chỉ số và quỹ của Hoa Kỳ đưa những cổ phần này vào thị trường chứng khoán, cũng như tham gia vào các hoạt động khác để đảm bảo quyền tiếp cận vốn của Hoa Kỳ”.
Tổng thống Trump cảnh báo: “Theo cách đó, CHND Trung Hoa đã khai thác các nhà đầu tư Hoa Kỳ để tài trợ cho sự phát triển và hiện đại hóa cho quân đội của mình".
Du Miên
