Bộ trưởng Ngoại giao Anh nêu rõ: “Hành động liên tiếp của các nhà chức trách Trung Quốc có nghĩa là bây giờ tôi phải tuyên bố rằng, Vương quốc Anh coi Bắc Kinh đang ở trong tình trạng liên tục không tuân thủ Tuyên bố chung — một minh chứng cho thấy khoảng cách ngày càng lớn giữa những lời hứa của Bắc Kinh và hành động của họ”.
Ngày 13/3, Bộ trưởng Ngoại giao Anh là ông Dominic Raab nói, Vương quốc Anh hiện coi chế độ Trung Quốc đang “trong tình trạng liên tục không tuân thủ Tuyên bố chung”.
Trong một tuyên bố, Bộ trưởng Raab cho biết: “Việc Bắc Kinh quyết định áp đặt những thay đổi triệt để nhằm hạn chế sự tham gia vào hệ thống bầu cử của Hong Kong là hành vi vi phạm rõ ràng hơn nữa [đối với] Tuyên bố chung Trung-Anh vốn có tính ràng buộc về mặt pháp lý".
China’s latest decision to undermine Hong Kong's electoral system and stifle democratic voices renders it in ongoing non-compliance with the Sino-British Joint Declarationhttps://t.co/KFcjYxEbG3
— Dominic Raab (@DominicRaab) March 13, 2021
Vào ngày 11/3, cơ quan lập pháp bù nhìn của Đảng Cộng sản Trung Quốc là Đại hội đại biểu nhân dân toàn quốc (NPC) đã thông qua dự thảo quyết định thay đổi hệ thống bầu cử của Hong Kong, khiến phe đối lập hầu như không thể tác động đến kết quả bầu cử.
Những thay đổi về bầu cử sẽ càng làm suy giảm sự hiện diện của tính dân chủ ở thuộc địa cũ của Anh, và tạo ra một cơ chế để kiểm tra lòng trung thành của các chính trị gia Hong Kong đối với ĐCSTQ. Dự thảo này cũng đảm bảo rằng, chỉ những người được chế độ Trung Quốc coi là "người yêu nước" mới được phép quản lý Hong Kong.
Ông Chris Patten - vị thống đốc Hong Kong cuối cùng của Anh - đã gọi việc đề xuất động thái này là “bước tiến lớn nhất cho đến nay nhằm xóa bỏ các quyền tự do và nguyện vọng của Hong Kong về nền dân chủ lớn hơn dưới chế độ pháp quyền”.
-
- Cựu thống đốc Hong Kong Chris Patten phát biểu tại Câu lạc bộ Phóng viên Nước ngoài ở Hong Kong vào ngày 19/9/2017. (Ảnh của ANTHONY WALLACE / AFP qua Getty Images)
Bộ trưởng Anh nhận định: “Đây là một phần của mô hình được thiết kế để quấy nhiễu và bóp nghẹt mọi tiếng nói chỉ trích các chính sách của Trung Quốc, và là lần vi phạm Tuyên bố chung thứ 3 trong vòng chưa đầy 9 tháng”.
Ông tiếp tục: “Hành động liên tiếp của các nhà chức trách Trung Quốc có nghĩa là bây giờ tôi phải tuyên bố rằng, Vương quốc Anh coi Bắc Kinh đang ở trong tình trạng liên tục không tuân thủ Tuyên bố chung — một minh chứng cho thấy khoảng cách ngày càng lớn giữa những lời hứa của Bắc Kinh và hành động của họ”.
Bắc Kinh đã hứa sẽ đặt việc phổ thông đầu phiếu là mục tiêu cuối cùng trong Tiểu Hiến pháp của Hong Kong - Luật Cơ bản.
Tuy nhiên, chế độ Trung Quốc đã từ chối trao thêm quyền dân chủ cho đặc khu Hương Cảng. Thay vào đó, ĐCSTQ đang thắt chặt sự kìm kẹp độc tài của mình sau khi ban hành luật an ninh quốc gia vào tháng 6/2020.
Vào ngày 28/2, chính quyền Hong Kong buộc tội 47 nhà hoạt động ủng hộ dân chủ với âm mưu lật đổ, chỉ vì họ tham gia một cuộc bỏ phiếu sơ bộ không chính thức do đảng dân chủ toàn quyền tổ chức vào tháng 7/2020, trước cuộc bầu cử LegCo ban đầu dự kiến sẽ diễn ra vào tháng 9/2020.
-
- Người dân Hong Kong chờ bỏ phiếu trong cuộc bầu cử sơ bộ ở Hong Kong vào ngày 12/7/2020. (Issac Lawrence / AFP qua Getty Images)
Hôm 13/3, các bộ trưởng ngoại giao của các nước G7 bao gồm: Canada, Pháp, Đức, Ý, Nhật Bản, Anh và Hoa Kỳ, cùng với đại diện chính sách đối ngoại của Liên minh châu Âu, đã bày tỏ “quan ngại nghiêm trọng trước quyết định của chính quyền Trung Quốc về cơ bản đã làm xói mòn các yếu tố dân chủ của hệ thống bầu cử ở Hong Kong”.
Trong một tuyên bố chung, các Bộ trưởng Ngoại giao của nhóm G7 kêu gọi chế độ Trung Quốc “hành động phù hợp với Tuyên bố chung Trung-Anh và các nghĩa vụ pháp lý khác, đồng thời tôn trọng các quyền và tự do cơ bản ở Hong Kong, như được quy định trong Luật Cơ bản”.
Trong tuyên bố riêng hôm 13/3, cơ quan điều hành của EU là Ủy ban Châu Âu đã nêu bật “tình trạng chính trị xấu đi đáng báo động” ở Hong Kong, trong báo cáo hàng năm cho các tổ chức EU khác.
“Trung Quốc đang cố ý loại bỏ nguyên tắc 'một quốc gia, hai chế độc’, vi phạm các cam kết quốc tế và Luật cơ bản của Hong Kong. Những thay đổi bầu cử thụt lùi được thông qua hôm qua ở Bắc Kinh lại là một bước đi nữa trên con đường này ”, Giám đốc chính sách đối ngoại của EU là ông Josep Borrell cho hay.
Du Miên
