Washington thúc đẩy mạnh mẽ việc Đài Loan có đại diện tại WHO, trong khi chính quyền Trung Quốc "kiên quyết phản đối".
Trong bối cảnh đại dịch Covid-19 (viêm phổi Vũ Hán) tiếp tục hoành hành trên khắp thế giới, Hoa Kỳ khen ngợi chuyên môn y tế đáng kinh ngạc của Đài Loan trong việc phòng chống đại dịch. Đồng thời Hoa Kỳ kêu gọi các quốc gia đồng minh gồm có Nhật Bản, Canada, Úc và Liên minh châu Âu, ủng hộ việc Đài Loan tham gia vào Tổ chức Y tế Thế giới (WHO).
Bắc Kinh đã phản đối mạnh mẽ các động thái trên của Washington và cảnh báo rằng việc Đài Loan tham gia vào WHO với bất kỳ tư cách nào thì đều bị xem là vi phạm chủ quyền và toàn vẹn lãnh thổ của Trung Quốc.
Hội đồng Y tế Thế giới, cơ quan ra quyết định của WHO, sẽ tổ chức một cuộc họp hai ngày về đại dịch thông qua hội nghị truyền hình vào cuối tháng này.
Đài Loan đã bày tỏ mong muốn mạnh mẽ được tham dự cuộc họp này, tuy nhiên, vẫn chưa nhận được lời mời.
Ý kiến từ phía WHO
Trong một cuộc họp báo tại Geneva hôm thứ Hai, Steven Solomon, cán bộ pháp lý chính của WHO, cho biết WHO đã công nhận Bắc Kinh là đại diện hợp pháp của Trung Quốc, theo chính sách của Liên Hợp Quốc kể từ năm 1971.
"Việc Đài Loan có tham gia vào hội nghị nói trên hay không, là câu hỏi cho 194 quốc gia thành viên của WHO. Đây không phải là điều mà ban thư ký của WHO có thẩm quyền quyết định", ông Steven Solomon cho biết.
Ông Steven Solomon cho biết WHO hiểu rằng nhiều quốc gia đã bày tỏ quan ngại của họ về vấn đề này, tuy nhiên, "nhân viên của WHO không có vai trò gì trong các vấn đề về địa chính trị. Chúng tôi có các nguyên tắc về việc giữ trung lập, các nguyên tắc đó không cho phép chúng tôi tham gia vào các vấn đề này".
Vị nhân viên này cũng nói thêm rằng, năm ngoái, đại diện của Đài Loan đã tham dự 08 cuộc họp dành cho các chuyên gia của WHO và 06 sự kiện không chính thức khác, còn năm nay, hai chuyên gia y tế của đảo quốc này đã tham gia một cuộc họp video để thảo luận về đại dịch toàn cầu.
Thái độ của Bắc Kinh
Hôm thứ Bảy (2/5), Liu Yuyin, phát ngôn viên thường trực của Trung Quốc tại Geneva, cảnh báo rằng việc kêu gọi Đài Loan tham gia vào hội nghị tới đồng nghĩa với việc gửi thông điệp sai đến các lực lượng ủng hộ độc lập trên quốc đảo này.
Vị phát ngôn viên này cũng đã đề cập đến một cuộc họp trực tuyến giữa Bộ trưởng Y tế Hoa Kỳ Alex Azar với các quan chức y tế Đài Loan vào tuần trước. Trong cuộc họp này Bộ trưởng Y tế Hoa Kỳ bày tỏ sự ủng hộ hoàn toàn của nước này đối với việc Đài Loan tham gia các sự kiện của WHO với tư cách là một quan sát viên.
Trước sự việc này, ông Liu Yuyin nói trong một tuyên bố công khai: "...Trung Quốc kiên quyết phản đối".
Ông Liu khẳng định rằng Đài Loan đã không được thông báo đầy đủ khi Covid-19 lần đầu tiên xuất hiện, và nói rằng chính Bắc Kinh và WHO đã thông tin cho Đài Loan kể từ khi dịch bệnh bùng phát và Bắc Kinh đã "hỗ trợ rất nhiều".
Phản ứng của Đài Loan
Tuy nhiên, theo The Epoch Times, Đài Loan cho biết họ buộc phải đơn độc chống đỡ với sự bùng phát của dịch bệnh viêm phổi Vũ Hán, mà không nhận được sự giúp đỡ chính thức nào từ Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) hay các tổ chức quốc tế khác.
Bên cạnh đó, vào ngày 30/3, Bộ Ngoại giao Đài Loan cho biết, Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) đã không chia sẻ với các quốc gia thành viên thông tin do Đài Loan cung cấp về dịch bệnh viêm phổi Vũ Hán (COVID-19), bao gồm thông tin chi tiết về các trường hợp nhiễm bệnh và phương pháp phòng ngừa. Phía Đài Loan đồng thời nhấn mạnh những khiếu nại của quốc đảo này đối với cách xử lý của WHO.
Phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Đài Loan Joanne Ou nhấn mạnh vào hôm thứ Ba (5/4) rằng Bắc Kinh đã không cai trị quốc đảo này kể từ năm 1949, và nói thêm rằng quyết định năm 1971 cho Bắc Kinh thay thế Đài Loan là đại diện của Trung Quốc trong Liên Hợp Quốc không có nghĩa là trao quyền cho Bắc Kinh cai trị quốc đảo này.
Vị Phát ngôn viên này cũng nêu rõ: "Chỉ có chính phủ Đài Loan đã được bầu cử một cách dân chủ mới có thể đại diện cho 23 triệu người dân Đài Loan trong cộng đồng quốc tế".
Nguyễn Minh
