Tổng thống Đài Loan Thái Anh Văn cho biết vào ngày 1 tháng 1 rằng, hòn đảo sẽ không chấp nhận mô hình chính trị “một quốc gia, hai chế độ” mà Đảng Cộng sản Trung Quốc (ĐCSTQ) đã đề xuất để thống nhất với đại lục. Bà nói rằng thỏa thuận như vậy đã thất bại ở Hồng Kông.
Trung Quốc tuyên bố Đài Loan là lãnh thổ của mình và sẽ sử dụng quân sự nếu cần thiết. Đài Loan cho biết họ là một quốc gia độc lập có tên chính thức là Trung Hoa Dân Quốc, theo tin từ Reuters.
Bà Văn, người đang tìm kiếm nhiệm kỳ tiếp theo trong cuộc bầu cử ngày 11 tháng 1, cũng tuyên bố trong một bài phát biểu mừng năm mới về bảo vệ chủ quyền của Đài Loan. Bà nói rằng chính phủ của bà sẽ xây dựng một cơ chế để bảo vệ tự do và dân chủ khi Bắc Kinh gia tăng áp lực lên hòn đảo.
Sợ Trung Quốc đã trở thành một yếu tố chính trong chiến dịch tranh cử. Yếu tố này là hệ quả từ những cuộc biểu tình ủng hộ dân chủ ở Hồng Kông do Trung Quốc cai trị.
“Người dân Hồng Kông đã cho chúng ta thấy rằng mô hình ‘một quốc gia, hai chế độ’ chắc chắn là không khả thi”, bà Văn nói, khi bà đề cập đến sự thỏa thuận chính trị nhằm đảm bảo các quyền tự do nhất định ở Hồng Kông, một thuộc địa cũ của Anh, sau khi được trả lại cho Trung Quốc vào năm 1997.
“Dưới hệ thống ‘một quốc gia, hai chế độ’, tình hình tiếp tục xấu đi ở Hồng Kông. Sự tin cậy của ‘một quốc gia, hai chế độ’, đã bị phá hỏng bởi sự lạm quyền của chính quyền”, bà Văn nói.
Hồng Kông đã bị ảnh hưởng nặng nề sau nhiều tháng biểu tình chống chính phủ với sự phẫn nộ lan rộng trong dân chúng xuất phát từ việc Đảng cộng sản Trung Quốc (ĐCSTQ) muốn kiểm soát thành phố bất chấp những lời hứa giữ quyền tự trị cho hòn đảo.
Quốc hội Đài Loan đã thông qua đạo luật chống xâm nhập vào hôm thứ ba nhằm chống lại các mối đe dọa từ ĐCSTQ, làm căng thẳng thêm mối quan hệ giữa Đài Loan và Bắc Kinh.
Bà Văn cho biết luật này sẽ bảo vệ nền dân chủ Đài Loan và việc hợp tác giữa hai bên bờ eo biển sẽ không bị ảnh hưởng. Trong khi đảng đối lập có những lo ngại rằng luật này sẽ gây phản ứng mạnh từ Trung Quốc đại lục và gây thiệt hại cho doanh nghiệp.
ĐCSTQ nghi ngờ bà Văn và Đảng Dân tiến của bà với xu hướng độc lập đang thúc đẩy hòn đảo này tới độc lập một cách chính thức, và đe dọa rằng sẽ có chiến tranh nếu Đài Loan có bất kỳ động thái nào như vậy.
Bà Văn phủ nhận việc tìm kiếm sự độc lập và nhắc lại rằng bà sẽ không đơn phương thay đổi hiện trạng của hòn đảo với Trung Quốc.
Trước đó, theo tin từ Nam Hoa Tảo Báo, Mỹ đã cảnh báo Bắc Kinh không được cưỡng ép Đài Loan khi tàu sân bay mới của Trung Quốc đi qua eo biển Đài Loan để phô diễn sức mạnh trước cuộc bầu cử của hòn đảo.
Vào thứ Sáu tuần trước, Bộ Ngoại giao Hoa Kỳ kêu gọi Trung Quốc từ bỏ việc cưỡng ép và gây nguy hiểm cho an ninh và hệ thống kinh tế xã hội của người dân Đài Loan.
“Hoa Kỳ có mối quan tâm sâu sắc và lâu dài đối với hòa bình và ổn định giữa hai bờ eo biển. Đài Loan là một đối tác đáng tin cậy, một mô hình dân chủ và là một lực lượng tốt cho thế giới.
Chúng tôi khuyến khích các nhà chức trách ở Bắc Kinh và Đài Bắc tham gia vào cuộc đối thoại mang tính xây dựng nhằm tìm kiếm một giải pháp hòa bình về sự khác biệt cho người dân hai bên bờ eo biển Đài Loan”.
Minh Dũng
