Đại sứ của Trung Quốc tại Vương quốc Anh đã bị Quốc hội nước này cấm đến đây, sau khi các nhà lập pháp Anh bị ĐCSTQ trừng phạt bày tỏ sự phẫn nộ về chuyến thăm theo lịch trình của vị đại sứ này.
Ông Zheng Zeguang đã được mời đến dự tiệc chiêu đãi của Hạ viện Anh hôm 15/9, do Nhóm nghị sĩ toàn đảng (All-Party Parliamentary Group - APPG) tổ chức về Trung Quốc, theo The Telegraph đưa tin. Tuy nhiên, hiện ông đã bị cấm đặt chân vào Nghị viện, sau sự can thiệp từ phía Chủ tịch của lưỡng viện tại Quốc hội Anh.
Chính quyền Trung Quốc đã áp đặt các biện pháp trừng phạt đối với 9 cá nhân người Anh - bao gồm các chính trị gia, luật sư và một học giả - để trả đũa các lệnh trừng phạt của Vương quốc Anh đối với các quan chức Đảng Cộng sản Trung Quốc (ĐCSTQ) phải chịu trách nhiệm về cáo buộc ngược đãi người Duy Ngô Nhĩ ở Tân Cương.
Trong số những người bị trừng phạt của Anh, có 5 nghị sĩ thuộc đảng Bảo thủ — gồm có ông Tom Tugendhat, ông Iain Duncan Smith, ông Neil O'Brien, ông Tim Loughton và ông Nusrat Ghani — cùng 2 thành viên của Hạ viện — Ngài David Alton, một thành viên phái trung lập, và Nam tước lao động Helena Kennedy.
Dù vậy, APPG về Trung Quốc vẫn gửi lời mời tới ông Zheng tới tham dự bữa tiệc mùa hè của họ trên sân hiên Commons nhìn ra sông Thames. Ông Zheng đã trở thành đại sứ của Bắc Kinh tại London vào tháng Sáu vừa qua.
Tuần trước, một số nhà lập pháp bị trừng phạt đã viết thư cho Chủ tịch nghị viện Anh để phản đối lời mời, hãng tin BBC cho biết.
Họ nói rằng, sẽ “không thể tưởng tượng nổi” rằng “đại diện chính của chính phủ Trung Quốc tại Vương quốc Anh dường như vẫn được tự do đi đến Westminster và sử dụng các cơ sở ở đây làm cơ quan ngôn luận cho chế độ của mình”, ngay cả khi ĐCSTQ đã nhắm mục tiêu trực tiếp vào chính Quốc hội Anh.
Đáp lại cuộc phản đối, Ngài Lindsay Hoyle là Chủ tịch Hạ viện Anh cho biết: “Tôi thường xuyên tổ chức các cuộc gặp với các đại sứ từ khắp nơi trên thế giới để thiết lập mối quan hệ lâu dài giữa các quốc gia và các nghị sĩ. Nhưng tôi không cảm thấy thích hợp để đại sứ tại Trung Quốc gặp gỡ tại khu đất của Commons và tại nơi làm việc của chúng tôi, khi đất nước của ông ấy đã áp đặt các biện pháp trừng phạt đối với một số thành viên của chúng tôi”.
Ông nói: “Nếu những lệnh trừng phạt đó được dỡ bỏ, thì tất nhiên đây sẽ không phải là vấn đề. Tôi không nói cuộc họp không thể tiến hành — tôi chỉ nói rằng cuộc họp không thể diễn ra ở đây trong khi các lệnh trừng phạt đó vẫn còn hiệu lực”.
Một nữ phát ngôn viên hoặc Ngài McFall - Chủ tịch Thượng viện Anh - xác nhận rằng, các Chủ tịch lưỡng viện Anh đều “đồng ý rằng cuộc họp APPG về Trung Quốc cụ thể này nên diễn ra ở nơi khác, khi xem xét các biện pháp trừng phạt hiện tại đối với các thành viên”.
Ngài Iain Duncan Smith, một cựu lãnh đạo của Đảng Bảo thủ cầm quyền, và một nhóm các đồng nghiệp bị trừng phạt của ông đã cảm ơn các Chủ tịch lưỡng viện vì “lập trường nguyên tắc vững vàng” của họ. Nhóm các nghị viên khẳng định, việc cho phép nhà ngoại giao Trung Quốc bước vào khu dinh thự sẽ là “một sự xúc phạm đối với Quốc hội” của Anh.
Trong một tuyên bố chung, họ nêu rõ: “Chúng tôi, những người bị trừng phạt, hoan nghênh lập trường mang tính nguyên tắc mạnh mẽ được đưa ra bởi Chủ tịch [Hạ viện] và Chủ tịch Thượng viện trong việc ủng hộ quyền tự do ngôn luận tại đất mẹ của các Nghị viện (tức Anh Quốc) bằng cách ủng hộ những Nghị sĩ đã bị [ĐCSTQ] trừng phạt”.
Tuy nhiên, nghị sĩ Đảng Bảo thủ Richard Graham là người chủ trì APPG về Trung Quốc đã bày tỏ sự tiếc nuối khi ông sẽ phải hoãn cuộc nói chuyện.
Ông Graham lập luận rằng, “cách tốt nhất để thảo luận các vấn đề là tương tác”, và điều đó là “rất quan trọng” đối với nhóm để nghe ý kiến từ vị đại sứ mới.
