Ngày 9/1, Ngoại trưởng Hoa Kỳ Mike Pompeo tuyên bố, Mỹ sẽ dỡ bỏ mọi “hạn chế tự đặt ra” trong việc giao tiếp với các quan chức Đài Loan, đặt cơ sở cho mối quan hệ chặt chẽ hơn với quốc đảo dân chủ này.
Thông báo được đưa ra trong những ngày cuối cùng trong nhiệm kỳ của Tổng thống Donald Trump, đánh dấu động thái mới nhất nhằm xây dựng một mối quan hệ sâu sắc hơn với Đài Loan.
Chế độ Cộng sản Trung Quốc vẫn luôn coi Đài Loan là một phần lãnh thổ của mình. Chính quyền độc tài này luôn sẵn sàng dùng vũ lực để áp chế và kiểm soát quốc đảo Đài Loan nếu cần thiết. Đồng thời, Trung Quốc còn phản đối mọi liên hệ chính thức của Hoa Kỳ với quốc đảo này.
Tuy nhiên, vừa qua Ngoại trưởng Pompeo đã dỡ bỏ "các hạn chế nội bộ phức tạp" trong hàng thập kỷ quy định đối với các quan chức ngoại giao, các thành viên phục vụ trong quân ngũ, cũng như các quan chức Hoa Kỳ khác có tương tác với những người đồng cấp từ Đài Loan, theo một tuyên bố.
Ông Pompeo cho biết: “Chính phủ Hoa Kỳ đã đơn phương thực hiện những hành động này, trong một nỗ lực nhằm xoa dịu chế độ Cộng sản ở Bắc Kinh. [Bây giờ thì] không còn [như vậy] nữa".
Ông đã ra lệnh cho các cơ quan hành pháp Hoa Kỳ ngừng tuân thủ tài liệu "hướng dẫn liên lạc" với Đài Loan do Bộ Ngoại giao Mỹ ban hành trước đây.
Hoa Kỳ không có quan hệ ngoại giao chính thức với Đài Loan, nhưng 2 quốc gia vẫn duy trì quan hệ không chính thức theo Đạo luật Quan hệ Đài Loan (TRA) vào năm 1979.
Đạo luật TRA cho phép Hoa Kỳ cung cấp thiết bị quân sự cho quốc đảo này để tự vệ và thành lập một tổ chức phi lợi nhuận có tên là Viện Hoa Kỳ tại Đài Loan (AIT), có thể coi là đại sứ quán của Hoa Kỳ tại Đài Loan.
Ngoại trưởng Pompeo cũng ra yêu cầu rằng, các mối quan hệ của nhánh hành pháp với Đài Loan phải do AIT độc quyền xử lý.
Ông nói: “Tuyên bố của ngày hôm nay thừa nhận rằng, mối quan hệ Hoa Kỳ - Đài Loan không cần và không nên bị trói buộc bởi những hạn chế tự áp đặt từ bộ máy quan liêu thường trực của chúng ta".
Văn phòng Đại diện Kinh tế và Văn hóa Đài Bắc tại Hoa Kỳ trên thực tế chính là đại sứ quán của Đài Loan tại Mỹ. Văn phòng này rất hoan nghênh động thái mới của chính quyền Tổng thống Trump với bình luận, hành động này phản ánh “sức mạnh và chiều sâu” của mối quan hệ giữa 2 nước.
Trong một tuyên bố, đại diện phía Đài Loan cho biết: “Chúng tôi mong muốn mở rộng quan hệ Đài Loan - Hoa Kỳ".
Dưới thời của chính quyền Tổng thống Trump, Hoa Kỳ đã liên tục thúc đẩy mối quan hệ bang giao với Đài Loan. Năm ngoái, họ đã thông qua một số thương vụ mua bán vũ khí lớn cho Đài Loan và tăng cường giao kết với quốc đảo này.
Trong một bài đăng trên Twitter vào ngày 7/1, ông Pomepo cho biết: “Chúng ta đã kề vai cùng đồng minh của mình ở Đài Loan. Trong 3 năm qua, Chính quyền [Tổng thống] Trump đã cho phép bán vũ khí cho Đài Loan với trị giá tổng cộng là 15 tỷ USD. Còn chính quyền Obama? [Họ chỉ tạo ra] 14 tỷ USD doanh thu trong vòng 8 năm”.
Vũ khí quân sự của Mỹ rất quan trọng đối với Đài Loan, trong bối cảnh căng thẳng leo thang trong khu vực. Theo Bộ Quốc phòng Đài Loan, các máy bay phản lực của Trung Quốc đã xâm phạm không phận của Đài Loan khoảng 380 lần vào năm 2020 và vẫn tiếp tục thực hiện các cuộc tấn công như vậy ít nhất 6 lần kể từ đầu năm 2021.
Đại sứ Hoa Kỳ tại Liên Hợp Quốc Kelly Craft cũng sẽ thăm Đài Loan trong 3 ngày vào tuần tới, trở thành quan chức cấp cao thứ ba của Hoa Kỳ đến thăm quốc đảo này trong vòng chưa đầy 6 tháng.
Du Miên
