Tại một cuộc họp thống đốc tiểu bang và vùng lãnh thổ của Hoa Kỳ, Ngoại trưởng Mike Pompeo đã cảnh báo về ảnh hưởng sâu rộng của ĐCS Trung Quốc đối với nền chính trị địa phương.
“ĐCS Trung Quốc đã đánh giá các lỗ hổng của chúng ta, quyết định khai thác các quyền tự do của chúng ta để giành lợi thế ở cấp liên bang, cấp tiểu bang và cấp địa phương”, ông Pompeo phát biểu tại cuộc họp của Hiệp hội Thống đốc Tiểu bang Quốc gia được tổ chức ngày 8 tháng 2 tại Washington.
“Cuộc cạnh tranh với Trung Quốc không chỉ là vấn đề của liên bang. Nó diễn ra tại các tiểu bang của các bạn, gây ra những hậu quả cho chính sách đối ngoại của Hoa Kỳ”.
Dưới đây là một trong những ví dụ ông Pompeo đưa ra về những nỗ lực của Bắc Kinh. Tháng trước, tổng lãnh sự Trung Quốc tại New York đã gửi thư cho chủ tịch của cơ quan lập pháp ở một tiểu bang (ông không nêu tên). Trong thư, nhà ngoại giao Trung Quốc kêu gọi các quan chức Hoa Kỳ “tránh tham gia vào bất kỳ liên hệ chính thức nào với Đài Loan”, như “gửi thông điệp chúc mừng vị tổng thống tái đắc cử” hoặc “mời chính phủ Đài Loan chính thức tới thăm Hoa Kỳ”.
Ông Pompeo nói rằng bức thư đó đã minh họa việc một nhà ngoại giao Trung Quốc đề nghị một quan chức Hoa Kỳ “không được thực hiện quyền tự do ngôn luận của mình”.
Trung Quốc coi Đài Loan là một tỉnh nổi loạn và phải hợp nhất với đại lục, bằng quân sự nếu cần.
Để làm suy yếu vị thế của Đài Loan với tư cách một quốc gia có chủ quyền, Bắc Kinh đã chỉ trích các chính phủ nước ngoài thân Đài Loan và đã ngăn cản quốc đảo này tham gia vào các tổ chức quốc tế như Tổ chức Y tế Thế giới.
Trong khi đó, Hoa Kỳ là đồng minh chính của Đài Loan. Sau khi Tổng thống Thái Anh Văn giành chiến thắng vang dội vào tháng 1 năm 2020, ông Pompeo và hàng chục nhà lập pháp Hoa Kỳ đã gửi thông điệp chúc mừng.
Phó tổng thống đắc cử Đài Loan Lại Thanh Đức đã đến thăm Hoa Kỳ từ ngày 3/02 đến ngày 8/02; ngày 6/02, ông đã tham gia Bữa sáng Cầu nguyện Quốc gia hàng năm ở Washington.
Ông Pompeo cũng cho biết, năm 2019, viện chính sách của Trung Quốc tại Bắc Kinh đã đưa ra một báo cáo đánh giá, trong đó xếp hạng các thống đốc Hoa Kỳ là “thân thiện, kiên định hoặc mơ hồ” để ám chỉ thái độ của họ đối với Trung Quốc.
Ông kêu gọi các quan chức cấp tiểu bang cần phải cảnh giác: “Cuộc cạnh tranh với Trung Quốc đang diễn ra bên trong tiểu bang của các bạn và nó ảnh hưởng đến khả năng thực hiện các chức năng an ninh quốc gia chủ chốt của Hoa Kỳ”.
Ông Pompeo dẫn ví dụ về Hệ thống hưu trí tiểu bang Florida, một trong những quỹ hưu trí công cộng lớn nhất ở Hoa Kỳ, là nhà đầu tư chính của Hikvision, công ty sản xuất thiết bị giám sát của Trung Quốc chuyên cung cấp thiết bị cho chính quyền Trung Quốc ở Tân Cương để giám sát các nhóm thiểu số Hồi giáo.
Ngoài ra, các quỹ hưu trí của tiểu bang California cũng đầu tư vào các công ty hậu cần của quân đội Trung Quốc. Ông Pompeo đã không nêu tên các công ty.
Tháng 10 năm 2018, chính phủ Hoa Kỳ đã đưa vào danh sách đen 20 cơ quan công an và tám công ty của Trung Quốc, bao gồm Hikvision, vì đã tham gia vi phạm nhân quyền ở Tân Cương.
Theo danh sách đen này, một phát ngôn viên của Hệ thống hưu trí tiểu bang Florida nói với Reuters rằng họ đang làm việc với các nhà quản lý quỹ để đáp ứng tất cả các yêu cầu quy định.
Ông Pompeo cũng cảnh báo các thống đốc về những nỗ lực gây ảnh hưởng đến hệ thống giáo dục Hoa Kỳ của chính quyền Trung Quốc.
“Các quan chức của Đảng cộng sản Trung Quốc đang xây dựng mối quan hệ với thành viên hội đồng giáo dục quận và các chính trị gia địa phương, thông thường dưới hình thức chương trình trao đổi văn hóa”, ông Pompeo cho biết. Một số thành phố lớn của Mỹ, như Chicago, Los Angeles, Houston và Washington có các chương trình hợp tác như vậy với các thành phố của Trung Quốc.
Trung Quốc đã thành lập Học viện Khổng Tử trong các trường đại học Hoa Kỳ. Tương tự, 519 lớp học Khổng Tử được đưa vào hệ thống trường học, từ mẫu giáo đến lớp 12.
Trong những tháng gần đây, sau khi có cảnh báo của các quan chức Hoa Kỳ rằng học viện Khổng Tử tham gia kiểm duyệt chương trình học thuật, nhiều trường đại học đã đóng cửa các học viện này. Các trường học ở 25 tiểu bang đang trong quá trình hoặc đã tạm dừng các chương trình này sau khi tiến hành đánh giá nội bộ.
Ông Pompeo kết luận: “Các bạn chớ quên rằng cuộc cạnh tranh của chính quyền Trung Quốc với Hoa Kỳ đang diễn ra ở chính tiểu bang của các bạn. Chúng ta hãy cùng đứng ra bảo vệ nền an ninh, nền kinh tế của Hoa Kỳ; thật vậy, cần phải bảo vệ tất cả những gì chúng ta trân quý, đó tất cả là quyền tự do của chúng ta.”
Minh Thanh
