Tổng thống Trump và Phó Thủ tướng Trung Quốc Lưu Hạc đã ký thỏa thuận thương mại "Giai đoạn một" vào thứ Tư, 15/1, hạ nhiệt cuộc chiến thương mại kéo dài 20 tháng giữa Washington và Bắc Kinh và mở ra một thỏa thuận "Giai đoạn hai" quan trọng hơn.
Thỏa thuận này, vốn chi tiết không được công bố trước khi ký, được cho là bao gồm cam kết của Trung Quốc về việc mua 200 tỷ đô la hàng hóa của Hoa Kỳ, bao gồm 50 tỷ đô la các sản phẩm nông nghiệp trong hai năm.
“Hôm nay chúng ta có một bước tiến to lớn, một điều mà chưa từng được thực hiện trước đây với Trung Quốc, hướng tới một tương lai thương mại công bằng và đối ứng khi chúng ta ký kết Giai đoạn một của thỏa thuận thương mại lịch sử giữa Hoa Kỳ và Trung Quốc”, ông Trump nói.
“Cùng nhau, chúng ta đang sửa chữa những sai lầm trong quá khứ và mang đến một tương lai công bằng về kinh tế và vững chắc cho công nhân, nông dân và gia đình Mỹ”.
Thỏa thuận này sẽ giảm một nửa thuế quan 15% đối với 120 tỷ đô la hàng nhập khẩu của Trung Quốc, nhưng vẫn giữ mức 25% thuế quan đối với 250 tỷ đô la hàng nhập từ nước này vào Mỹ. Thỏa thuận cũng ngăn việc kế hoạch tăng thuế vào tháng 10 và tháng 12.
“Cuộc đàm phán của chúng ta rất khó khăn, trung thực, cởi mở và tôn trọng, dẫn chúng ta đến bước đột phá thực sự đáng kinh ngạc này”, ông Trump nói. “Hầu hết mọi người nghĩ rằng điều này sẽ không bao giờ xảy ra. Mà lẽ ra việc này đã được thực hiện cách đây 25 năm”.
Phó Tổng thống Mike Pence ca ngợi sự lãnh đạo của Tổng thống Trump và Thỏa thuận thương mại.
“Có một câu nói của Trung Quốc rằng: ‘Mưu sự tại nhân thành sự tại thiên’. Vì vậy, hãy để ngày hôm nay là khởi đầu của một tương lai tươi sáng hơn, thịnh vượng hơn đối với người dân Mỹ, người dân Trung Quốc và thế giới”, ông Pence nói.
Ông Trump đã dành nhiều lời khen ngợi cho thành viên nội các, cá nhân và quan chức tham gia đàm phán thỏa thuận, cũng như doanh nhân tham dự buổi lễ tại Nhà Trắng, bao gồm các giám đốc điều hành của Mastercard, Honeywell, Boeing, Phòng Thương mại Hoa Kỳ, AIG, JP Morgan Chase, và Ford.
Ông Trump cũng hứa sẽ chấm dứt thuế quan trừng phạt đối với Trung Quốc sau khi hoàn thành thỏa thuận giai đoạn 2, vốn sẽ bắt đầu khi Giai Đoạn Một hoàn tất.
Ông Trump nói: “Cho đến nay, đây là thỏa thuận lớn nhất trên thế giới. Và điều đó là tốt. Chúng tôi đang thực hiện một việc lớn khác vào tuần tới [Thỏa thuận thương mại Mỹ - Canada - Mexico, USMCA được bỏ phiếu tại Thượng viện]. Nhưng đây là thỏa thuận lớn nhất mà bất cứ ai đã từng chứng kiến. Và nó có thể dẫn đến một thỏa thuận chưa từng có, bởi vì Trung Quốc có 1,5 tỷ người, và cuối cùng, trong giai đoạn hai, chúng tôi sẽ mở ra Trung Quốc cho tất cả các công ty [Mỹ]. Vì vậy, tôi hy vọng các bạn có thể giải quyết điều đó”.
Trao đổi với CNBC sáng thứ Tư, Bộ trưởng Tài chính Steven Mnuchin nói rằng ông Trump có thể áp dụng lại thuế quan trong trường hợp Trung Quốc từ bỏ các cam kết.
Ông Mnuchin nhấn mạnh rằng Thỏa thuận giai đoạn một gồm các điều khoản về sở hữu trí tuệ, chuyển giao công nghệ cưỡng ép, nông nghiệp, dịch vụ tài chính và tiền tệ. Ông cho biết các vấn đề quan trọng sẽ được tiếp tục thảo luận trong các cuộc đàm phán trong tương lai.
“Có một số lĩnh vực nhất định ngoài các dịch vụ tài chính sẽ ở trong [thỏa thuận] Giai đoạn Hai. Các vấn đề an ninh mạng nhất định sẽ có trong Giai đoạn Hai. Vì vậy, vẫn còn nhiều vấn đề cần giải quyết. Và chúng tôi sẽ giải quyết những vấn đề đó”, ông cho biết.
Cố vấn kinh tế hàng đầu của Nhà Trắng, ông Larry Kudlow, nói với các phóng viên trước lễ ký kết rằng Hoa Kỳ đã nhận được một nửa về những gì họ muốn đạt được với Trung Quốc trong thỏa thuận Giai đoạn Một. Tuy vậy, theo ông thì Thỏa thuận giai đoạn Một đầu đã là có tính lịch sử.
“Một nửa còn lại, không phải là chúng tôi chưa có được mà chỉ là chưa hoàn tất mà thôi” ông Kudlow nói. “Sức nặng là có được Giai đoạn Một. Không nên lầm lẫn về điều đó. Trong lịch sử trước đây chưa bao giờ có được điều tương tự như thế này”.
Minh Dũng
