Một số nghị sỹ đảng Cộng hòa trong Ủy ban Giám sát Hạ viện Hoa Kỳ hôm 4/5 đã tuyên bố sẽ điều tra các khoản đầu tư của Đảng Cộng sản Trung Quốc (ĐCSTQ) vào các trường đại học Mỹ.
“Trung Quốc đã đầu tư chiến lược vào trường đại học Hoa Kỳ nhằm đánh cắp thông tin và công nghệ bí mật từ các công ty Hoa Kỳ, và thậm chí từ cả chính phủ Hoa Kỳ. Ngoài việc chính quyền Trung Quốc tung tiền để gây ảnh hưởng trong các tổ chức giáo dục đại học Hoa Kỳ, Trung Quốc còn đang ngăn chặn mọi nghiên cứu liên quan đến nguồn gốc của COVID-19 mà khác với tuyên truyền của ĐCSTQ. Đối với các quốc gia đang chiến đấu với đại dịch, thủ đoạn của ĐCSTQ chắc chắn đang gây cản trở ứng phó của toàn cầu với đại dịch.” Đây là một phần của nội dung bức thư được gửi cho Bộ trưởng Giáo dục Betsy DeVos.
Bức thư do các nghị sỹ đương nhiệm thuộc một số Ủy ban của Hạ Viện Hoa Kỳ, trong đó có Ủy ban Hạ viện về Giáo dục và Lao động, Ủy ban Dịch vụ, Ủy ban An ninh Nội địa, Ủy ban Khoa học, Không gian và Công nghệ, Ủy ban Đối ngoại Hạ viện.
Dân biểu Jim Jordan nói: “Chúng ta không thể cho phép chế độ ĐCS [Trung Quốc] đầy nguy hiểm mua quyền truy cập vào các tổ chức giáo dục đại học của chúng ta một cách dễ dàng được”.
Các kiến nghị trên được đưa ra khi FBI cảnh báo rằng một số quốc gia như Trung Quốc đang đầu tư vào doanh nghiệp y tế nhằm đánh cắp tài liệu nhạy cảm.
Vào tháng 1, ông Charles Liebe, Chủ nhiệm Khoa Hóa và Sinh hóa Đại học Harvard đã bị bắt. Bộ Tư pháp Mỹ cáo buộc đây là trường hợp người Mỹ tham dự vào “Kế hoạch ngàn nhân tài” của ĐCSTQ, nhưng lại báo cáo giả dối với Bộ Quốc phòng Mỹ và Viện Nghiên cứu Y tế Quốc gia. Trường hợp này cho thấy Harvard có thể thiếu “các biện pháp thể chế để giám sát và theo dõi hiệu quả các khoản quyên góp lớn”.
"Trong một thời gian, chúng tôi đã lo ngại về khả năng tiềm tàng rằng chính phủ Trung Quốc đang sử dụng các khoản đầu tư chiến lược của mình để biến các trường đại học Mỹ thành nơi tuyên truyền cho sinh viên Mỹ. Ví dụ, báo cáo của Viện Hoover năm 2018 đã nhấn mạnh về sự hiện diện của 110 Học viện Khổng Tử tại trong các trường đại học Hoa Kỳ, cũng như hơn 500 lớp học Khổng Tử tại các trường trung học”.
“Trong khi nhiệm vụ của các Học viện này là dạy ngôn ngữ và văn hóa Trung Quốc, nhưng các cơ quan giám sát đã cảnh báo rằng những nơi này có thể gây hại cho tự do học thuật bằng việc sử dụng nền giáo dục của Hoa Kỳ làm phương tiện quảng bá cho tuyên truyền của Đảng Cộng sản Trung Quốc,” bức thư cho biết thêm.
Ngày càng có nhiều cuộc điều tra liên quan đến ĐCSTQ gây ảnh hường học thuật tại Hoa Kỳ thông qua các khoản đầu tư.
Hồi tháng 2 năm nay, Bộ Giáo dục Hoa Kỳ đã điều tra 2 trường đại học Harvard và Yale vì nghi ngờ các trường đại học này nhận hàng trăm triệu đô-la tài trợ từ nước ngoài mà không báo cáo.
Trường Đại học Yale có thể đã không báo cáo ít nhất 375 triệu đô-la tiền quà tặng và hợp đồng từ nước ngoài, vì họ đã không báo cáo bất kỳ nguồn tài trợ nước ngoài nào trong bốn năm qua.
Trường Đại học Harvard cũng bị nghi ngờ không báo cáo đầy đủ các khoản tài trợ từ nước ngoài và thiếu sự giám sát nội bộ đối với dòng tiền nước ngoài.
Năm ngoái các nhà lập pháp Hoa Kỳ cũng giới thiệu một dự luật nhằm ngăn chặn điệp viên Trung Quốc đánh cắp công nghệ nhạy cảm của Hoa Kỳ từ các trường đại học và viên nghiên cứu của Mỹ.
Đạo luật Giảm thiểu Đe dọa Phản gián An ninh Nội địa yêu cầu các quan chức của Bộ An ninh nội địa thành lập một bộ phận công tác đặc biệt nhằm đánh giá và tăng cường sức mạnh phản gián (chống gián điệp) trong các cơ quan liên bang.
Đạo luật cũng yêu cầu quan chức an ninh lập chương trình đào tạo bắt buộc nhằm nâng cao nhận thức về phản gián cho giảng viên tại các trường đại học, để họ có thể phát hiện ra những hoạt động gián điệp tiềm năng. Dự luật cũng đưa ra những phương cách giúp phát hiện các lĩnh vực nhạy cảm trong chương trình giảng dạy.
Minh Dũng
