Một chuyên gia cho biết sự bùng phát của dịch bệnh viêm phổi Vũ Hán (COVID-19) đã làm dấy lên mối lo ngại về những tác động tiêu cực của Trung Quốc, do nước này có tầm ảnh hưởng kinh tế và chính trị trên toàn thế giới...
Kể từ khi xuất hiện vào tháng 12 năm ngoái ở Vũ Hán, Trung Quốc, dịch bệnh viêm phổi Vũ Hán đã lan sang 115 quốc gia và khu vực, với tổng số ca nhiễm khoảng 118.000 trường hợp, trong đó có khoảng 32% trường hợp ở bên ngoài Trung Quốc.
Theo ông Daniel Kliman, hội viên cao cấp kiêm giám đốc Chương trình An ninh châu Á-Thái Bình Dương tại Trung tâm An ninh Hoa Kỳ Mới, đối với một số quốc gia có nền kinh tế phụ thuộc vào Trung Quốc, khả năng ứng phó hiệu quả với dịch bệnh của họ đã bị suy yếu, do việc họ lo sợ và không muốn đối kháng với chính quyền Trung Quốc.
Trong một cuộc thảo luận tại Câu lạc bộ Báo chí Quốc gia ở Washington vào ngày 9/3, ông Kliman nói: “Nghệ thuật ngoại giao kinh tế của Trung Quốc khiến một số quốc gia rơi vào tình thế tiến thoái lưỡng nan khi tìm cách ứng phó với loại virus này”.
Ông Kliman lưu ý rằng việc xử lý ổ dịch của Hàn Quốc đã minh chứng cho vấn đề ông vừa nói trên, khi Trung Quốc là đối tác thương mại lớn nhất của nước này.
“Chính phủ Hàn Quốc đã thực sự ‘vật lộn’ khi vừa phải giải quyết COVID-19, vừa phải cố gắng không đối kháng với Trung Quốc vì sợ bị trả thù về kinh tế. Và điều này đã gây ra làn sóng chính trị phản đối chính phủ hiện tại của Hàn Quốc”, ông Kliman nói.
Các chính trị gia đối lập và các chuyên gia y tế ở Hàn Quốc đã chỉ trích gay gắt Tổng thống Hàn Quốc Moon Jae-in vì cách xử lý sai của ông trong cuộc khủng hoảng, khi không đóng cửa biên giới với Trung Quốc trong khoảng thời gian “cơ hội vàng” để hạn chế sự lây lan dịch bệnh ở nước này.
Vào ngày 4/2, năm ngày sau khi Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) tuyên bố tình trạng khẩn cấp về y tế toàn cầu, ông Moon vẫn từ chối ban hành lệnh cấm du lịch hoàn toàn đối với khách du lịch từ Trung Quốc, và thay vào đó ban hành lệnh cấm du lịch hạn chế đối với du khách đến từ tỉnh Hồ Bắc, nơi có tâm dịch Vũ Hán.
Hàn Quốc hiện có hơn 7.500 trường hợp được xác nhận nhiễm COVID-19, với các cụm dịch lớn nhất là từ các thành viên của Nhà thờ Shincheonji, một giáo phái Kitô giáo có trụ sở tại thành phố Daegu.
Làm suy yếu khả năng quản trị của chính phủ các nước đối tác
Ông Kliman cũng cho biết dự án đầu tư cơ sở hạ tầng của chính quyền Trung Quốc, sáng kiến “Vành đai và Con đường” (BRI), cũng góp phần vào việc làm suy yếu khả năng quản trị ở các nước đối tác, đặc biệt là ở các nước đang phát triển, khiến các quốc gia này khó kiểm soát dịch viêm phổi Vũ Hán hơn.
Mục tiêu của dự án BRI là tìm cách liên kết các lục địa châu Á, châu Âu và châu Phi thông qua mạng lưới đường sắt, cảng và đường bộ. Phương thức này đã được chính quyền Trung Quốc sử dụng để làm tăng thêm ảnh hưởng địa chính trị (thuật ngữ chỉ nghệ thuật/cách thức sử dụng quyền lực hay ảnh hưởng chính trị trên một phạm vi lãnh thổ nhất định) của mình trên thế giới.
Dự án này đã bị chỉ trích vì tạo điều kiện cho tham nhũng ở các nước đang phát triển, cũng như đưa các nước này vào một “bẫy nợ”, khi họ phải vật lộn để trả lại các khoản cho vay khổng lồ của Trung Quốc.
Ông Kliman nói: “Các thủ đoạn của Trung Quốc (liên quan đến BRI) đôi khi làm suy yếu khả năng quản trị, đặc biệt là ở các nước đang phát triển, nơi mà chúng ta thấy rằng sự tham nhũng, sự đồng phạm của giới chủ lưu địa phương, và sự thiếu minh bạch luôn dễ dàng bộc phát”.
“Nếu việc quản trị tốt hơn, minh bạch hơn sẽ giúp ích hơn cho các quốc gia và chính phủ chống lại dịch bệnh. Tuy nhiên, do sự suy yếu về quản trị ở các nước đang phát triển (nơi chính quyền Trung Quốc đang ‘hoạt động’), nên các nước này không chỉ gặp khó khăn trong việc phát hiện mà còn trong cả việc chống lại COVID-19 trong tương lai”.
Ảnh hưởng lên các tổ chức quốc tế
Ông Kliman cho biết, dịch bệnh cũng đã làm nổi bật ảnh hưởng của Bắc Kinh tại WHO, khi tổ chức này đã nhận phải sự chỉ trích vì cách xử lý khủng hoảng vào thời điểm ban đầu.
Khi nói về phản ứng toàn cầu đối với dịch bệnh, ông Kliman đã nhấn mạnh rằng “Tổ chức Y tế Thế giới hiện đang chịu ảnh hưởng nặng nề của Trung Quốc, do đó đã phản ứng khá chậm trong việc đối phó COVID-19”.
“Tôi có thể nói, ban đầu WHO đã ‘giảm nhẹ’ phạm vi của dịch bệnh trong khi tổ chức này cần có phản ứng mạnh mẽ hơn”, ông nói thêm.
Trong một khoảng thời gian dài, WHO đã không tuyên bố COVID-19 là đại dịch toàn cầu, mặc dù nhiều nhà quan sát không đồng ý với đánh giá này, và cho rằng phân loại “đại dịch toàn cầu” là hoàn toàn phù hợp với việc tình hình dịch bệnh đã lan truyền trên toàn cầu.
Ông Kliman nói: “Theo tôi, một tính toán chính trị nào đó đã khiến WHO chậm chạp trong việc phân loại COVID-19 là đại dịch, và một phần nữa là do tổ chức này lo ngại rằng Đảng Cộng sản Trung Quốc sẽ xem điều này là bất lợi với hình ảnh của Trung Quốc”.
Văn Thiện
- Theo The Epoch Times.
