Một chuyên gia về Trung Quốc cho biết cuộc không kích gần đây của Mỹ đã tiêu diệt vị tướng hàng đầu của Iran, Qasem Soleimani. Sự việc này gửi thông điệp mạnh mẽ tới đồng minh chủ chốt của Iran là Trung Quốc.
Sự việc này báo hiệu rằng Washington sẽ có hành động kiên quyết để đối phó với những kẻ xấu, trong đó có chính quyền Trung Quốc, một trong những đối tác kinh tế và quân sự hàng đầu của Iran.
“Những kẻ xấu sẽ bị ảnh hưởng lớn mạnh từ phản ứng của chúng ta với các kẻ xấu khác,” ông Gordon Chang, chuyên gia về Trung Quốc và tác giả của cuốn “Sự sụp đổ của Trung Quốc đang đến,” trao đổi với The Epoch Times trong một email. “Một phản ứng kiên quyết với một trong số những kẻ xấu sẽ khiến những kẻ khác phải thu mình vào bóng tối và ngược lại.”
Cuộc không kích xảy ra khi Hoa Kỳ và chính quyền Trung Quốc đang trên đà ký kết một thỏa thuận thương mại “giai đoạn I” đã làm giảm căng thẳng của cuộc chiến thương mại do Hoa Kỳ khởi xướng cách đây 17 tháng để chống lại những lạm dụng thương mại từ lâu của Trung Quốc.
Soleimani, một vị tướng 62 tuổi, người đứng đầu lực lượng vệ binh Cách mạng ở nước ngoài của Iran, đã bị tiêu diệt tại Baghdad vào ngày 3/1/2020 trong một cuộc không kích do Tổng thống Donald Trump chính thức hạ lệnh. Vị tướng này được coi là nhân vật quyền lực thứ hai ở Iran sau Lãnh tụ tối cao Ayatollah Ali Khamenei.
Đáp lại, Iran thề sẽ trả thù Hoa Kỳ.
Ngoại trưởng Hoa Kỳ, ông Mike Pompeo nói rằng cuộc không kích nhằm phá vỡ một kế hoạch tấn công có thể gây nguy hiểm cho người Mỹ ở Trung Đông.
Tổng thống Trump nói với báo giới ở Florida rằng mục tiêu của cuộc không kích là để ngăn chặn một cuộc chiến, chứ không phải để khơi mào một cuộc chiến. Ông cũng nói rằng mặc dù Hoa Kỳ không theo đuổi việc thay đổi chế độ ở Iran, nhưng sự hung hăng của Iran tại khu vực Trung Đông, bao gồm cả việc sử dụng chiến binh ủy nhiệm để gây bất ổn cho các nước láng giềng, thì phải chấm dứt.
Vụ tiêu diệt tướng Soleimani đánh dấu sự leo thang căng thẳng kéo dài hàng thập kỷ giữa Tehran và Washington. Căng thẳng gia tăng sau khi chính quyền của tổng thống Trump rút khỏi thỏa thuận hạt nhân Iran 2015.
Quan hệ Trung Quốc-Iran
Trong một email gửi tới The Epoch Times, June Teufel Dreyer, giáo sư khoa học chính trị tại Đại học Miami nói, là đồng minh của Iran, chính quyền Trung Quốc sẽ phải hỗ trợ Tehran chống lại Hoa Kỳ.
Ngày 03/01/2020, phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Trung Quốc, ông Cảnh Sảng kêu gọi Hoa Kỳ “giữ bình tĩnh và kiềm chế để tránh căng thẳng leo thang,” và cũng nói rằng “cần phải duy trì ổn định và hòa bình ở vùng vịnh Trung Đông.”
Trung Quốc là đối tác thương mại hàng đầu của Iran, và cũng là nước mua dầu thô lớn nhất trước khi lệnh trừng phạt của Mỹ đối với ngành dầu mỏ Iran có hiệu lực vào tháng 5 năm ngoái. Các nhà phân tích nói rằng từ thời điểm đó, chính quyền Trung Quốc vẫn tiếp tục nhập khẩu dầu từ Iran.
Tháng 9, 2019, chính quyền Hoa Kỳ đã áp đặt các biện pháp trừng phạt mới đối với một số thực thể và cá nhân của Trung Quốc mà họ cho rằng đã cố tình vi phạm lệnh cấm vận của Washington.
“Trung Quốc cần dầu và quan hệ đối tác với các quốc gia chống lại Hoa Kỳ: Iran phù hợp với cả hai yếu tố trên,” ông Dreyer nói.
Robert Spalding, vị thiếu tướng không quân Hoa Kỳ đã nghỉ hưu, cựu quan chức cấp cao của Viện nghiên cứu chính sách Hudson tại Washington, nói với The Epoch Times rằng Bắc Kinh sử dụng mối quan hệ với Iran và các nước khác như Triều Tiên, để khiến Hoa Kỳ không thể tập trung đối phó với những mối đe dọa từ chính quyền Trung Quốc.
“Vì vậy, đây là một phần của cách tiếp cận tổng thể này nhằm phá vỡ trật tự quốc tế và đưa ra những thách thức mà Hoa Kỳ buộc phải có động thái và phản ứng, bởi vì cuối cùng nó sẽ làm suy yếu nước Mỹ,” ông Spalding nói. Tuy nhiên, ông lưu ý rằng Bắc Kinh sẽ có thể sử dụng phương pháp này chừng nào giá dầu không bị ảnh hưởng.
Ông Dreyer nói tiếp: “Trong chừng mực Iran và các nhóm khủng bố được Iran tài trợ có thể gây ra các vấn đề cho người Mỹ ở khu vực thì càng tốt cho Trung Quốc.”
Chính quyền Trung Quốc đã từ lâu là nhà cung cấp vũ khí cho Iran, bao gồm máy bay chiến đấu, hệ thống tên lửa đất đối không, tên lửa chống hạm và tàu ngầm tấn công. Theo báo cáo năm 2019 của Cơ quan Tình báo quốc phòng Hoa Kỳ, lệnh cấm vận vũ khí của Liên Hiệp Quốc đối với Iran sẽ được dỡ bỏ vào tháng 10 năm 2020, Iran đã và đang “đánh giá và xem xét về máy móc thiết bị quân sự để đặt mua chủ yếu từ Nga, và một phần từ Trung Quốc.”
Ông Chang nói: “Chính quyền Trung Quốc luôn ủng hộ Iran khi họ cố gắng gây ảnh hưởng tới Hoa Kỳ và phương Tây, bao gồm trực tiếp và thông qua các ủy nhiệm, cung cấp công nghệ, thiết bị và nguyên vật liệu cho chương trình vũ khí hạt nhân của Tehran.”
Ngày 31 tháng 12, 2019, bộ trưởng ngoại giao Iran, ông Mohammad Javad Zarif đã đến Bắc Kinh để gặp người đồng cấp Trung Quốc, ông Vương Nghị. Đây là lần gặp thứ tư trong năm 2019, và điều này nhấn mạnh mối quan hệ thân thiết của họ. Bắc Kinh hy vọng sẽ “tăng cường hợp tác thực tế,” và” thúc đẩy mối quan hệ đối tác chiến lược toàn diện” với Teheran, phát ngôn viên của Bộ Ngoại giao Trung Quốc tuyên bố ngày 31 tháng 12, 2019.
Hai nước đã cùng Liên bang Nga tiến hành tập trận hải quân chung ở Vịnh Ô-man đầu tháng 12 năm 2019.
Ngoài những cử chỉ khuếch trương, chính quyền Trung Quốc khó có thể đáp trả cuộc không kích của Mỹ bằng hành động cụ thể, các chuyên gia cho biết.
Ông Chang nói: “Tổng thống Trump chỉ đánh một trong những đối tác của Trung Quốc và không thể làm gì nhiều về vấn đề này. Vì vậy, nhà lãnh đạo Trung Quốc Tập Cận Bình phải thấy, và là thực tế, ông đã bất lực trước sự việc một tài sản của Trung Quốc đã bị Tổng thống Mỹ tiêu diệt.
Nguyên Hương
Theo The Epoch Times
