Hôm 22/5, truyền thông Mỹ tiết lộ rằng khi Trung Quốc bắn phá đảo Kim Môn - một hòn đảo nhỏ thuộc Đài Loan vào năm 1958, chỉ huy quân đội Mỹ đã từng thúc giục một cuộc tấn công hạt nhân vào Trung Quốc, thậm chí bất chấp rủi ro sẽ bị Liên Xô trả đũa và khiến hàng triệu người thiệt mạng. Điều này cho thấy Mỹ có quyết tâm rất lớn trong việc bảo vệ Đài Loan.
Theo The New York Times, vì mối quan hệ Mỹ - Trung ngày càng trở nên căng thẳng do vấn đề Đài Loan, thêm vào đó là vào hồi tháng 4, tờ The Economist của Anh đã liệt Đài Loan là nơi nguy hiểm nhất trên thế giới, vậy nên cựu nhà phân tích quân sự Daniel Ellsberg, hiện 90 tuổi, đã quyết định tiết lộ một tài liệu tuyệt mật về cuộc khủng hoảng eo biển Đài Loan trên Internet.
Đây là dữ liệu nghiên cứu quân sự Hoa Kỳ năm 1966 và chưa được chính phủ giải mã. Trong đó chỉ ra rằng khi Đảng Cộng sản Trung Quốc (ĐCSTQ) ném bom Kim Môn vào năm 1958, quân đội Hoa Kỳ đã từng lên kế hoạch phản công Trung Quốc bằng vũ khí hạt nhân.
Tài liệu cho thấy vào thời điểm đó, một số quan chức chính phủ Mỹ đã đặt câu hỏi về các chính sách hiện có, cho rằng vũ khí truyền thống không thể bảo vệ thành công Đài Loan. Ông Laurence S. Kutner, khi đó là Tư lệnh Lực lượng Không quân Thái Bình Dương của Hoa Kỳ, kiến nghị rằng trong trường hợp xảy ra xung đột quân sự ở eo biển Đài Loan, quân đội Hoa Kỳ có thể dẫn đầu tấn công căn cứ không quân Trung Quốc bằng vũ khí hạt nhân để tránh gây hại cho người dân.
Các quan chức Mỹ suy luận rằng, chính phủ Liên Xô chắc chắn sẽ mở rộng viện trợ cho Trung Quốc và trả đũa bằng vũ khí hạt nhân, nhưng họ cho rằng "đó là cái giá đáng phải trả cho việc bảo vệ Đài Loan".
Tài liệu tuyệt mật viết rằng, Chủ tịch Hội đồng Tham mưu trưởng Liên quân Hoa Kỳ (Joint Chiefs of Staff) vào thời điểm đó là Tướng Nathan Twining, đã nói rõ rằng nếu Trung Quốc thực sự xâm lược Đài Loan, “Hoa Kỳ sẽ sử dụng vũ khí hạt nhân tấn công căn cứ không quân của Trung Quốc, để ngăn chặn quân đội ĐCSTQ tiến hành các hoạt động phong tỏa vùng trời của Đài Loan".
Tướng Nathan Twining cũng nói rằng, nếu một cuộc tấn công hạt nhân vào căn cứ không quân Trung Quốc vẫn không ngăn chặn được cuộc xâm lược có vũ trang của ĐCSTQ vào Đài Loan, thì Mỹ không còn lựa chọn nào khác ngoài việc tiến hành một cuộc tấn công hạt nhân sâu hơn, "điểm cực bắc là Thượng Hải" (ý chỉ mức độ ảnh hưởng của bom hạt nhân).
Cuối cùng, Tổng thống Mỹ khi đó là ông Dwight D. Eisenhower quyết định duy trì việc bảo vệ Đài Loan bằng vũ khí truyền thống. Sau đó, sau khi ĐCSTQ ngừng bắn phá đảo Kim Môn của Đài Loan, cuộc đại chiến hạt nhân đang manh nha mới bị dập tắt.
Tuy nhiên, bầu không khí lúc đó cho thấy chính phủ Hoa Kỳ không muốn đánh một cuộc chiến tranh truyền thống khác tương tự như Chiến tranh Triều Tiên, vậy nên các quan chức Hoa Kỳ nhất trí rằng nếu ĐCSTQ tiếp tục ném bom Kim Môn, bước tiếp theo quân đội Hoa Kỳ sẽ tấn công bằng vũ khí hạt nhân.
The New York Times dẫn lời ông Odd Arne Westad, nhà sử học tại Đại học Yale của Mỹ, cho rằng thông tin mật này có giá trị lịch sử lớn và có ý nghĩa quan trọng đối với tình hình hiện nay. Cùng với việc ĐCSTQ gia tăng đáng kể vũ khí quân sự và cũng sở hữu vũ khí hạt nhân, nếu Bắc Kinh hiện có ý định thống nhất Đài Loan bằng vũ lực, các nhà hoạch định chính sách của Hoa Kỳ sẽ chịu áp lực lớn hơn khi cân nhắc việc sử dụng vũ khí hạt nhân.
Nhà sử học Michael Szonyi của Đại học Harvard cũng cho rằng, tài liệu này có giá trị tham khảo rất lớn. Ông nói rằng bất kỳ sự xáo trộn nào ở cả hai bên eo biển cũng có thể làm tình hình leo thang. Các quan chức Mỹ ngày nay nhất định phải suy nghĩ sâu sắc về kiến nghị mà các quan chức đưa ra vào thời điểm năm 1958.
Theo tìm hiểu, "Đạo luật Quan hệ Đài Loan" (Taiwan Relations Act) của Mỹ quy định rõ ràng rằng Washington phải hỗ trợ Đài Loan tự vệ. Nhưng chính phủ Mỹ đã áp dụng chính sách "mơ hồ chiến lược" trong nhiều thập kỷ.
Tuy nhiên, trước đó tờ Thời báo Tự do (Liberty Times) của Đài Loan đưa tin rằng vào ngày 19/4 năm nay, nghị sĩ đa đảng của Hoa Kỳ đã đề xuất "Dự luật Đoàn kết Quốc tế Đài Loan" (Taiwan International Solidarity Act). Trong đó chỉ ra rõ ràng rằng Nghị quyết 2758 của Liên Hợp Quốc chỉ xử lý vấn đề quyền đại diện của Trung Quốc, chứ không đề cập tới Đài Loan.
Cựu Thứ trưởng Ngoại giao Đài Loan Cao Anh Mậu (Gao Yingmao) cho rằng việc đề xuất dự luật này là một lời giải thích có lợi cho Đài Loan. Nhiều chính sách của Hoa Kỳ trước đây đều nhấn mạnh vào "mơ hồ chiến lược", nhưng gần đây Hoa Kỳ đã dần đưa ra những luận điểm mới, cho rằng "mơ hồ chiến lược" có thể gây ra nhiều vấn đề hơn, bao gồm cả vấn đề vị thế của Đài Loan, mà việc này sẽ không giúp ích cho hòa bình và ổn định ở khu vực Châu Á - Thái Bình Dương và Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương.
Ông Cao Anh Mậu nói rằng, đề xuất của Quốc hội Hoa Kỳ là sự tiếp nối cho luận điểm mới này, phù hợp với bầu không khí quốc tế hiện tại và có lợi cho Đài Loan. Một khi cộng đồng quốc tế hình thành một đồng thuận mới, nó cũng sẽ có tác động lớn đến Hoa Kỳ.
Đông Phương
Theo Vision Times
