Lá thư từ một số nhân vật thuộc tầng lớp chủ lưu của Canada kêu gọi chính quyền Ottawa can thiệp vào vụ kiện bà Mạnh đang nhận hàng loạt chỉ trích.
Các nhà phê bình và Thủ tướng Canada Justin Trudeau đều thống nhất cho rằng, lời kêu gọi từ các cựu quan chức cấp cao của Canada trong tuần này về việc dùng các biện pháp can thiệp chính trị để chấm dứt các thủ tục dẫn độ đối với CFO của Huawei là bà Mạnh Vãn Châu (Meng Wanzhou) sẽ tạo ra một tiền lệ nguy hiểm.
Mười chín người gồm các cựu Bộ trưởng Nội các liên bang, các nghị sĩ và nhà ngoại giao đã đồng ký tên vào một bức thư ngỏ, kêu gọi chính phủ liên bang can thiệp vào vụ việc dẫn độ bà Mạnh sang Hoa Kỳ, để đổi lấy tự do cho 2 công dân Canada là ông Michael Kovrig và ông Michael Spavor. Hai người này đã bị Trung Quốc bắt giam vô cớ kể từ tháng 12/2018.
Nhưng tại một cuộc họp báo vào ngày 25/6, Thủ tướng Trudeau đã bác bỏ ý kiến này, với lý do một động thái như vậy có thể khuyến khích các hành động tương tự và gây nguy hiểm cho người Canada ở nước ngoài.
Ông nói: “Nếu các nước trên thế giới, bao gồm cả Trung Quốc, nhận ra rằng bằng cách tự ý bắt giữ tống tiền một công dân Canada bất kỳ, họ có thể có được những lợi ích chính trị họ muốn từ Canada, thì [phương cách] đó sẽ khiến cho một lượng lớn công dân Canada ở khắp nơi trên thế giới dễ bị tổn hại bởi áp lực này”.
“Chúng ta không thể cho phép những áp lực chính trị hay việc bắt giữ tống tiền các công dân Canada ảnh hưởng đến hoạt động của hệ thống tư pháp chúng ta”.
-
- Giám đốc tài chính của Huawei, Mạnh Vãn Châu rời Tòa án tối cao British Columbia sau phiên toà xét xử thứ 4 vào ngày 23/1/2020 tại Vancouver, British Columbia. (Ảnh của Don MacKinnon / AFP) (Ảnh: Don Mackinnon / AFP / Getty Images)
Ông Ujjal Dosanjh, nguyên Thị trưởng bang British Columbia và Bộ trưởng Y tế liên bang Canada cho biết trong một tweet vào ngày 24/6 rằng ông đã bị sốc và xấu hổ trước thông tin về bức thư này.
“Khấu đầu trước việc Trung Quốc bắt nạt và bỏ qua luật lệ sẽ chỉ khuyến khích những kẻ bắt nạt khác chèn ép Canada”, ông nói.
Bà Mạnh đã bị bắt tại Vancouver vào ngày 1/12/2018 theo lệnh của Hoa Kỳ vì liên quan đến hành vi gian lận ngân hàng và thông qua công nghệ thông tin, vi phạm các lệnh trừng phạt của Mỹ với Iran. Chín ngày sau đó, 2 công dân Canada Kovrig và Spavor bị Đảng Cộng sản Trung Quốc (ĐCSTQ) bắt giữ.
Bắc Kinh đã phủ nhận việc bắt giữ 2 công dân Canada có liên quan trực tiếp với vụ bắt giữ bà Mạnh cho đến ngày 24/6 vừa qua, khi một quan chức Trung Quốc thừa nhận việc chính quyền Ottawa can thiệp vào trong vụ án của CFO Huawei đã “mở ra không gian để giải quyết”.
Trong một cuộc họp báo ngày 24/6, ông Triệu Lập Kiên (Zhao Lijian), phát ngôn viên của Bộ Ngoại giao Trung Quốc, đã trích dẫn những bình luận của vợ ông Kovrig với các cơ quan truyền thông rằng, Bộ trưởng Tư pháp Canada có quyền lực để chấm dứt vụ án dẫn độ “bất cứ lúc nào”.
“Những lựa chọn như vậy nằm trong quy tắc của pháp luật và có thể mở ra cơ hội để giải quyết tình huống của 2 công dân Canada”, ông Triệu đề cập đến 2 người Kovrig và Spavor.
Bức thư ngỏ được công bố ngày 23/6 đã đưa ra một lập luận tương tự khi khẳng định chính quyền Ottawa có đầy đủ tính hợp pháp để can thiệp vào vụ án của bà Mạnh. Ông Triệu đưa ra lời bình luận của mình vào ngày 24/6, còn vài ngày trước đó, vợ của ông Kovrig đã kêu gọi Ottawa nỗ lực hơn nữa để giải thoát cho chồng bà bằng cách chấm dứt thủ tục dẫn độ CFO của Huawei sang Hoa Kỳ.
Bức thư gửi Thủ tướng Trudeau đã bị chỉ trích nặng nề vì đã ủng hộ cho chiến thuật “ngoại giao con tin” của ĐCSTQ và đặt ra một tiền lệ nguy hiểm bằng cách chấp nhận yêu cầu của Bắc Kinh.
Các bên ký kết bức thư bao gồm các Bộ trưởng dưới thời ông Jean Chretien là ông Lloyd Axworthy và ông Andre Ouellet, cựu Lãnh đạo Đảng bảo thủ và đại sứ Lawrence Cannon, cựu lãnh đạo Đảng NDP Ed Broadbent, cựu Thẩm phán Tòa án tối cao Louise Arbor, và cựu nhà ngoại giao Robert Fowler, người bị bắt làm con tin năm 2008 ở Nigeria.
David Mulroney, cựu Đại sứ Canada tại Trung Quốc, cho biết những người ký tên trong bức thư đang thực hiện “lời kêu gọi sai lầm” và ngay vào thời điểm khi Canada cần bày tỏ một thái độ mạnh mẽ đối với Trung Quốc.
-
- Ông Louis Huang thuộc phong trào Tự do và Dân chủ cho Trung Quốc đang cầm bức ảnh của 2 người Canada đang bị chính quyền Trung Quốc bắt giữ Michael Spavor và Michael Kovrig bên ngoài Tòa an Tối cao British Columbia ở Vancouver, (Ảnh: Jason Redmond / AFP / Getty Images)
Phát biểu trên chương trình Power & Politics của CBC, ông Mulroney nói: “Một trong những điều tôi thấy [ĐCSTQ] có thể làm nếu chúng ta chấp nhận chính sách ngoại giao con tin, là nâng cao kiến thức và truy tìm những người hồi hương từ Canada về Trung Quốc nằm trong danh sách truy nã của họ. Họ có thể là người Canada gốc Duy Ngô Nhĩ hoặc gốc Tây Tạng hoặc mang 2 quốc tịch. Trung Quốc hoàn toàn có khả năng thực hiện tất cả những điều này”.
Thượng nghị sĩ Quebec và cựu Chủ tịch Thượng viện Leo Housakos nói rằng những người ký vào bức thư là “những người chịu trách nhiệm khi cho phép Trung Quốc qua mặt nhiều năm với hành vi vi phạm nhân quyền”.
Trong một tweet đăng ngày 24/6, ông Housakos viết: “Họ là những người cúi đầu trước chế độ độc tài này. Tất cả nhằm theo đuổi những lợi ích vật chất và đại diện cho những kẻ trục lợi với cái giá là các giá trị [cốt lõi] của Canada”.
Ông Housakos cũng chỉ trích Thượng nghị sĩ Yuen Pau Woo, lãnh đạo Nhóm Thượng nghị sĩ Độc lập, vì đã thay mặt ủng hộ cho việc ngăn chặn dẫn độ bà Mạnh tại Thượng viện vào ngày 23/6. Nghị sĩ Woo là người được Thủ tướng Trudeau bổ nhiệm vào năm 2016, đã ủng hộ mạnh mẽ việc kéo gần mối quan hệ giữa Canada và Trung Quốc trong quá khứ. Trong bài phát biểu đầu tiên tại Thượng viện, ông đã lên tiếng chống lại động thái chỉ trích hành vi hung hăng của ĐCSTQ ở Biển Đông.
Trong một tweet ngày 24/6, ứng cử viên lãnh đạo Đảng Bảo thủ Erin O’Toole đã gọi bức thư là “vô cùng ngây thơ”, nói rằng “Canada không thể cho phép cách tiếp cận nguyên tắc của chúng ta với công lý và pháp trị bị thỏa hiệp do tác động từ ĐCSTQ”.
Thị trưởng Coquitlam là ông Brad West cũng đưa ra bình luận trong một tweet về bức thư: “Một băng đảng lừa đảo đã hứa rằng trong khoảng 30 năm chủ nghĩa tuần hoàn sẽ mang lại lợi ích lớn cho chúng ta, cũng giống như vậy”.
Cùng thời điểm này, hơn một chục thượng nghị sĩ đã gửi một lá thư riêng tới Thủ tướng Trudeau vào ngày 23/6, kêu gọi chính phủ liên bang đứng lên chống lại Bắc Kinh và áp đặt các biện pháp trừng phạt đối với các quan chức ĐCSTQ vì đã vi phạm thô bạo nhân quyền và các quyền tự do cơ bản.
Trích dẫn việc Trung Quốc đàn áp các quyền dân chủ ở Hong Kong, bắt giữ người Hồi giáo Duy Ngô Nhĩ, đàn áp Tây Tạng hàng thập kỷ và giam cầm các công dân người Canada, các thượng nghị sĩ mô tả ĐCSTQ là “mối đe dọa lớn nhất đối với nhân loại và là mối nguy hiểm đối với an ninh quốc tế”.
Du Miên
Theo The Epoch Times
