Trong một cuộc họp báo vào đầu ngày 25/9, Thủ tướng Canada là ông Justin Trudeau cho biết, 2 công dân Canada là ông Michael Kovrig và ông Michael Spavor đang trên đường trở về Canada.
Nhiều người coi 2 người đàn ông này là nạn nhân của "chính sách ngoại giao con tin" của Bắc Kinh, được thực hiện nhằm trả đũa việc chính quyền Ottawa bắt và giam giữ giám đốc điều hành Huawei là bà Mạnh Vãn Châu theo yêu cầu của các công tố viên Hoa Kỳ vào cuối năm 2018. Trước đó vào ngày 24/9, bà Mạnh đã được trả tự do sau khi đạt được thỏa thuận với Bộ Tư pháp Hoa Kỳ.
Thủ tướng Trudeau cho biết, hai người đàn ông từng bị giam giữ ở Trung Quốc kể từ tháng 12/2018 đã lên máy bay cùng với đại sứ Canada là ông Dominic Barton trong chuyến bay thẳng đến Canada vào khoảng 7:30 tối, theo giờ Ottawa.
-
- Giám đốc tài chính Huawei Mạnh Vãn Châu rời nhà ở Vancouver để tham dự phiên điều trần dẫn độ, ngày 24/9/2021, tại Vancouver, Canada. - Dự kiến, bà Mạnh sẽ tham gia một thỏa thuận nhận tội tại tòa án New York để giải quyết các cáo buộc của Hoa Kỳ đã khiến bà bị giam giữ ở Canada trong gần 3 năm, truyền thông Mỹ đưa tin. Báo Wall Street Journal cho biết, Mạnh Vãn Châu sẽ nhận tội với những cáo buộc nhỏ trong khi các cáo buộc chính về gian lận, liên quan đến cáo buộc bán hàng cho Iran của một chi nhánh Huawei, sẽ bị loại bỏ. Theo tờ Journal, thỏa thuận sẽ cho phép bà quay về Trung Quốc mà không phải đối mặt với án tù của Mỹ. (DON MACKINNON / AFP qua Getty Images)
Ông Trudeau đưa ra thông báo này vài giờ sau khi tòa án Canada tuyên bố hủy bỏ vụ án dẫn độ đối với bà Mạnh và cho phép bà rời khỏi nước này. Bà Mạnh vốn là giám đốc tài chính của Huawei và là con gái của người sáng lập công ty. Các thông tin cho biết, bà Mạnh đã rời khỏi Canada trên chuyến bay đến Trung Quốc vào tối cùng ngày.
Trước đó cùng ngày, bà Mạnh đã xuất hiện trước tòa án liên bang Hoa Kỳ, nơi bà đạt được thỏa thuận hoãn truy tố với Bộ Tư pháp Hoa Kỳ. Sau đó, bà xuất hiện trước một tòa án Canada. Tại đây, các điều khoản tại ngoại của bà được dỡ bỏ và bà được tự do rời khỏi đất nước.
Hai công dân Canada Kovrig và Spavor đã bị Đảng Cộng sản Trung Quốc (ĐCSTQ) bắt giữ ở Trung Quốc ngay sau khi bà Mạnh bị bắt ở Vancouver vào ngày 1/12/2018, theo yêu cầu dẫn độ của Hoa Kỳ. Nhiều người nhận định, vụ việc ĐCSTQ bắt giữ họ thuộc trường hợp “chính sách ngoại giao con tin” của Bắc Kinh.
Bà Mạnh bị buộc tội gian lận ngân hàng vì bị cáo buộc nói dối HSBC về các giao dịch kinh doanh của Huawei với Iran, dẫn đến việc HSBC vi phạm các lệnh trừng phạt của Hoa Kỳ đối với Iran. Sau khi bà Mạnh bị bắt giữ, ĐCSTQ đã cảnh báo Canada về hậu quả nghiêm trọng nếu bà ấy không được trả tự do. Chế độ Bắc Kinh đã buộc tội 2 người Kovrig và Spavor về tội gián điệp.
Ban đầu, cả hai bị biệt giam với ánh đèn chiếu sáng trong phòng giam của họ cả ngày lẫn đêm. Điều này có thể dẫn đến tình trạng thiếu ngủ và các tổ chức nhân quyền đều công nhận đây là một phương pháp tra tấn.
Vào tháng Tám, một tòa án Trung Quốc đã kết án ông Spavor 11 năm tù. Ông Kovrig đã bị xét xử vào tháng Ba nhưng vẫn chưa bị kết án. Đối với thông tin 2 người này đã được tự do, Thủ tướng Trudeau phát biểu: “Hai người đàn ông này đã phải trải qua một hoàn cảnh khó khăn không thể tin được, nhưng đó là nguồn cảm hứng và đó là tin tốt cho tất cả chúng tôi khi họ đang trên đường về nhà với gia đình của mình”.
Lãnh đạo Đảng Bảo thủ đối lập của Canada là ông Erin O’Toole cũng hoan nghênh thông tin này. Trong bài đăng trên Twitter, ông O'Toole cho biết: “Gia đình chúng tôi chia sẻ niềm vui của hàng triệu người Canada rằng, công dân của chúng ta sẽ trở về nhà. Xin cảm ơn tất cả các nhà ngoại giao có liên quan!”.
Một công dân Canada khác là ông Robert Schellenberg đã bị kết án tử hình ở Trung Quốc. Ban đầu, người này bị kết án 15 năm tù vì tội buôn lậu ma túy, nhưng bản án đã thay đổi sau khi bà Mạnh bị bắt. Không có bản cập nhật nào được cung cấp về trường hợp của ông Schellenberg vào ngày 24/9.
