Vào ngày 18/12, ban biên tập của The Wall Street Journal đã đăng một bài xã luận, nói rằng vụ bắt giữ người sáng lập kênh truyền thông Next Digital - ông Jimmy Lai (Lê Chí Anh) và các nhà dân chủ Hong Kong khác, là bài kiểm tra của Bắc Kinh đối với Biden để xem liệu Biden và nhóm của ông có phản ứng khác với chính quyền Tổng thống Trump hay không. Bài báo cho rằng có lẽ ông Tập Cận Bình rất vui mừng trước phản ứng mơ hồ của ông Biden.
Bài báo đề cập rằng ông Jimmy Lai đã khiến Bắc Kinh tức giận vì chuyến thăm của ông tới Washington vào năm 2019. Vào thời điểm đó, ông Jimmy Lai đã gặp gỡ các chính trị gia Mỹ, bao gồm Phó Tổng thống Mike Pence và Chủ tịch Hạ viện Nancy Pelosi. Hiện ông Lai đang phải đối mặt với nhiều cáo buộc, và tờ Ta Kung Pao (Đại Công Báo) - cơ quan ngôn luận của Đảng Cộng sản Trung Quốc (ĐCSTQ) nói rằng ông Lai có thể sẽ bị dẫn độ về đại lục để xét xử. Bạn bè của ông Lai lo lắng rằng đối với một người đã ở tuổi 72 như ông, nó tương đương với án tử hình.
Ông Jimmy Lai đã bị từ chối bảo lãnh sau khi bị bắt, và đã xuất hiện hình ảnh ông bị đeo xích chân. Bài báo cho rằng, ông Tập Cận Bình hy vọng sẽ bịt được miệng người dân Hong Kong bằng hình thức giết gà dọa khỉ này và cũng nhân cơ hội này để kiểm tra phản ứng của Biden và nhóm của ông. Học giả Trung Quốc Perry Link, một giáo sư xuất sắc tại Đại học California, Riverside, nói: "Có khả năng Bắc Kinh đang muốn xem xem tình thế sẽ diễn biến như thế nào thông qua việc công khai bới lông tìm vết đối với ông Jimmy Lai". Bài báo cho rằng cho đến nay, ông Tập Cận Bình chắc hẳn rất hài lòng về phản ứng của ông Biden.
Một trong những thành tựu của chính quyền Tổng thống Trump là nhận định rằng Trung Quốc đã trở thành đối thủ chính của Hoa Kỳ. ĐCSTQ đánh cắp công nghệ của Mỹ, giám sát các trường đại học Mỹ, đe dọa các nhà phê bình, tham gia vào các hoạt động gián điệp quy mô lớn và đe dọa các đồng minh của Mỹ ở Đài Loan và Úc. Ngoại trưởng Mỹ Mike Pompeo đã phát động một loạt các cuộc phản công, từ việc lên án Trung Quốc giam giữ người Duy Ngô Nhĩ đến xử phạt các quan chức chịu trách nhiệm đàn áp ở Hong Kong.
Bản thân ông Biden đã không có phản ứng gì trước các hành vi của ĐCSTQ, và phản ứng của nhóm của ông cũng rất mơ hồ. Jake Sullivan, người được ông Biden đề cử làm Cố vấn quốc gia, chỉ nói trên Twitter vào tuần trước rằng ông lo ngại về việc "liên tục bắt giữ và bỏ tù các nhà dân chủ Hong Kong", nhưng không đề cập đến tên ai.
Bài báo đề cập rằng có một tín hiệu xấu khác là, ông John Kerry đã được ông Biden đề cử làm Đặc phái viên về các vấn đề khí hậu, và sự nghiệp của Kerry chủ yếu xoay quanh việc xoa dịu các đối thủ của Mỹ. Mục tiêu quan trọng nhất của ông này là làm cho ĐCSTQ đồng ý cam kết về các vấn đề khí hậu. Vậy nên ĐCSTQ đã dùng điều này để đổi lấy sự im lặng của Hoa Kỳ trước việc ĐCSTQ bắt nạt Hong Kong và Đài Loan.
Bài báo cũng đề cập rằng, lệnh bắt giữ ông Jimmy Lai khiến những người Hong Kong có quốc tịch Mỹ có lý do để lo lắng về những rủi ro mà họ phải đối mặt. Ông Lai cũng có quốc tịch Anh, nhưng vì ĐCSTQ không công nhận hai quốc tịch nên ông không thể được hưởng quyền bảo vệ lãnh sự ở Hong Kong. “Người Hong Kong có quốc tịch Mỹ hiện nhận thấy rằng hộ chiếu của họ không thể bảo vệ họ, nếu trong số họ có người bị bắt, chuyện gì sẽ xảy ra?".
Bài báo kết luận rằng, chỉ cần ông Tập Cận Bình cho rằng sẽ không phải trả bất kỳ giá nào, ĐCSTQ sẽ vẫn tiếp tục hành vi bắt nạt, đánh cắp bí mật và đàn áp những người bất đồng chính kiến ở Hong Kong và các khu vực khác. Việc này không phải chỉ liên quan đến mỗi bản thân ông Jimmy Lai. Nếu có ý định chiếm thế có lợi trong cuộc đối đầu với Bắc Kinh, ông Biden nên tỏ thái độ cứng rắn càng sớm càng tốt.
Đông Phương
