Học giả người Úc Clive Hamilton mới đây đã xuất bản một cuốn sách ghi lại cách thức Đảng Cộng Sản Trung Quốc (ĐCSTQ) sử dụng giới tinh hoa ở các quốc gia với mục tiêu mở rộng tầm ảnh hưởng của chế độ này ra nước ngoài.
Ông Hamilton là một giáo sư về đạo đức công tại Đại học Charles Sturt ở Canberra. Ông Hamilton cho biết: “Đảng Cộng sản Trung Quốc luôn đi đến những nơi có quyền lực”.
Cuốn sách mới nhất “Bàn tay ẩn giấu” (“Hidden Hand") do ông Hamilton và nhà nghiên cứu Mareike Ohlberg ở Berlin là đồng tác giả. Cuốn sách tập trung vào xem xét ảnh hưởng của ĐCSTQ ở Bắc Mỹ và châu Âu, cũng như nhiều chiến thuật — bao gồm cả chiến thuật mới và cũ — mà ĐCSTQ sử dụng để củng cố sức mạnh của chính quyền này và định hình lại thế giới.
Ông Hamilton cho biết, ĐCSTQ đã sử dụng rất nhiều chiến thuật để gia tăng tầm ảnh hưởng ra nước ngoài trong suốt 2 thập kỷ qua, trong đó, một số chiến thuật được sử dụng từ trước khi ĐCSTQ cai trị Trung Quốc vào năm 1949.
Một chiến thuật đã sử dụng trong cuộc nội chiến ở Trung Quốc trước năm 1949, khi ĐCSTQ rút lui khỏi các thành phố trong cuộc nội chiến với Quốc dân Đảng, và tiếp tục cuộc chiến tại vùng nông thôn. Chiến thuật này có tên là “sử dụng nông thôn để bao vây các thành phố”, sau đó đã được ĐCSTQ sử dụng trong các lĩnh vực khác.
“Khẩu hiệu này không nên chỉ hiểu theo nghĩa đen; ý tưởng là đi đến những khu vực mà kẻ thù của ĐCSTQ yếu hoặc không có nhiều để tổ chức dân cư ở đó, sau đó sử dụng chúng để bao vây thành trì của kẻ thù”, trích từ cuốn sách “Bàn tay ẩn giấu”.
Ông Hamilton cho biết chiến thuật này hiện đang được sử dụng ở châu Âu, tại đó ĐCSTQ đang củng cố ảnh hưởng của mình ở vùng ngoại vi của Đức - “thành trì” của Liên minh châu Âu.
Ông nói: “ĐCSTQ đã nỗ lực thiết lập tầm ảnh hưởng ở Nam Âu - Ý và Hy Lạp - và một số quốc gia Đông và Trung Âu. Nó đang bao vây EU và gây ảnh hưởng từ các phía”.
Ở một số quốc gia khác mà ĐCSTQ nhắm đến, chẳng hạn như Canada và Úc, chiến thuật này cũng được chế độ này sử dụng khi cố gắng phát triển tầm ảnh hưởng đối với các chính trị gia cấp thành phố, cấp tỉnh hoặc cấp bang.
Theo cuốn sách “Bàn tay ẩn giấu”, ĐCSTQ sử dụng các mối liên hệ có được với các chính trị gia địa phương này để gây áp lực lên các chính phủ.
Trong cuộc phỏng vấn với CBC vào năm 2010, người đứng đầu Cơ quan Tình báo An ninh Canada lúc đó là Richard Fadden cho biết, 2 tỉnh trưởng và một số chính trị gia ở British Columbia bị nghi ngờ ở trong sự kiểm soát của chính phủ nước ngoài. Ông ám chỉ rằng Trung Quốc là nước gây hấn nhất trong số các quốc gia đang cố gắng giành ảnh hưởng ở Canada.
Tờ Globe and Mail tiết lộ, một trong những tỉnh trưởng mà ông Fadden đã đề cập đến là tỉnh trưởng của tỉnh Ontario lúc bấy giờ là Michael Chan. Sau đó, ông Chan đã đệ đơn kiện Globe and Mail vì đã đưa những thông tin này.
Mỗi năm, chính quyền Bắc Kinh đều tổ chức tiệc chiêu đãi cocktail tại đại hội hàng năm của Liên hiệp các thành phố Union of B.C. Municipalities (UBCM). Năm ngoái, việc tổ chức này của ĐCSTQ đã vấp phải sự chỉ trích nặng nề từ Thị trưởng của thành phố Port Coquitlam - ông Mayor Brad West. Ông West chỉ trích rằng việc chính quyền này trả tiền để được tiếp cận với các quan chức thành phố là không phù hợp. Trong bối cảnh công chúng phản đối kịch liệt, UBCM cuối cùng đã quyết định chấm dứt hoạt động này dù một số thị trưởng ủng hộ kiểu tài trợ từ nước ngoài này.
Trong cuộc phỏng vấn năm 2010, ông Fadden cho biết, trong nhiều trường hợp, sự can thiệp của nước ngoài liên quan đến việc các chính phủ nước ngoài tìm kiếm các thành viên cộng đồng hải ngoại của họ, trong một số trường hợp là “những người thuộc thế hệ thứ hai, thứ ba”, do đó “có mối liên hệ với đất nước cũ”.
Sau đó, chính phủ xây dựng mối quan hệ với cá nhân đó, và cung cấp các chuyến đi trở về quê hương cho họ.
Khi cá nhân đó đảm nhận một vị trí trong chính phủ, thì "tất cả các quyết định [của họ] không được đưa ra trên cơ sở lợi ích cộng đồng mà dựa trên mối quan tâm với quốc gia khác".
Chiến thuật được sử dụng ở Canada
Ông Hamilton nói rằng trong khi những người thuộc sắc tộc Trung Quốc ít được đại diện trong chính trị ở phương Tây và cần phải làm nhiều hơn nữa để khuyến khích họ tham gia, thì ĐCSTQ đang lợi dụng quá trình dân chủ và lôi kéo các ứng cử viên từ cộng đồng mà nó có thể kiểm soát để tranh cử vào chính quyền địa phương ở các nước. Những nỗ lực vạch ra kế hoạch này của ĐCSTQ đã bị bác bỏ bằng các cáo buộc về phân biệt chủng tộc.
ĐCSTQ bắt đầu áp dụng chiến lược thúc đẩy người gốc Hoa ra tranh cử từ năm 2005, theo cuốn sách “Bàn tay ẩn giấu”.
Cuốn sách này chỉ ra rằng các tổ chức Mặt trận thống nhất của ĐCSTQ, được chính quyền này ủy nhiệm tăng cường phát triển tầm ảnh hưởng ở nước ngoài, “đang ngày càng tuân theo lời khuyên của một chiến lược gia của ĐCSTQ đưa ra vào năm 2010 - xây dựng các tổ chức chính trị dựa trên người gốc Trung Quốc, quyên góp chính trị, ủng hộ các chính trị gia gốc Trung Quốc và sử dụng các lá phiếu để thao túng các cuộc bầu cử”.
Ông Hamilton cho biết chương trình này đang được sử dụng ở một số quốc gia như Úc, New Zealand và nhiều quốc gia ở Châu Âu, nhưng tinh vi nhất là ở Canada.
Ông Hamilton giải thích, nguyên nhân khiến chiến lược này được sử dụng tinh vi nhất ở Canada là do các tổ chức Mặt trận Thống nhất của ĐCSTQ dường như cố thủ hơn ở Canada. Một yếu tố khác là vai trò của dòng tiền đối với cộng đồng người nước ngoài đến Canada, điều này xảy ra sớm hơn những nơi khác như Úc.
“Cộng đồng người hải ngoại [ở Canada] đi kèm với rất nhiều tiền chảy vào Canada, đặc biệt là ở Vancouver và Toronto, và tiền mang lại ảnh hưởng chính trị”, ông Hamilton nói.
Ông giải thích, có một cách để biết một ứng cử viên có chịu ảnh hưởng của ĐCSTQ hay không là xem họ có tránh nói bất cứ điều gì có ý chỉ trích chế độ này hay không. Một cách khác là xem liệu ứng cử viên đó có phải là thành viên nổi bật của các nhóm Mặt trận thống nhất phục vụ lợi ích của Bắc Kinh hay không.
'Rất sâu sắc trong các tổ chức Canada'
Trong cuốn sách của mình, hai tác giả Hamilton và Ohlberg viết rằng mạng lưới ảnh hưởng của ĐCSTQ đã ăn sâu trong giới tinh hoa ở Anh đến mức quốc gia này “đã đi qua giới hạn không thể quay lại và bất kỳ nỗ lực nào nhằm thoát khỏi quỹ đạo của Bắc Kinh đều sẽ có thể bị thất bại”.
Trong trường hợp của Canada, ông Hamilton nói rằng đất nước “đang gặp khó khăn sâu sắc vì giới tinh hoa”, và điều này xảy ra với mạng lưới quan hệ chặt chẽ trong kinh doanh và chính trị của Thủ tướng Justin Trudeau.
Ông nói: “Có một sự xáo trộn dần dần ở Canada theo cách mà tầng lớp chính trị kinh doanh [Canada] vướng vào giới chính trị và doanh nghiệp Trung Quốc, kết quả là các giao dịch ngoại giao của Canada với Trung Quốc đã phải phục tùng một cách đáng xấu hổ”.
"Loại đe dọa và bắt nạt mà Canada phải chịu từ chính quyền Bắc Kinh là một điều đáng xấu hổ đối với bất kỳ quốc gia nào có lòng tự tôn".
Bắc Kinh hiện đang giam giữ những công dân Canada bao gồm Michael Kovrig và Michael Spavor với cáo buộc làm gián điệp, đồng thời kết án tử hình đối với 4 công dân Canada khác với cáo buộc tội danh liên quan đến ma túy — động thái này diễn ra sau khi Canada bắt giữ CFO Huawei Mạnh Vãn Châu (Meng Wanzhou) theo yêu cầu dẫn độ từ Hoa Kỳ. ĐCSTQ cũng đã không cho nhập khẩu các sản phẩm nông nghiệp của Canada, và thường xuyên chỉ trích Canada vì đã không thả bà Mạnh.
Một cuộc thăm dò gần đây của Nanos Research cho thấy hơn một nửa người Canada cho rằng Ottawa cần có những hành động tích cực hơn để gây áp lực buộc chính quyền Trung Quốc trả tự do cho 2 công dân Canada Kovrig và Spavor. Còn một cuộc thăm dò khác của Angus Reid cho thấy, chỉ 14% người Canada có cái nhìn tích cực về ĐCSTQ.
Trong bối cảnh mà “sự thay đổi mạnh mẽ trong tình cảm của công chúng” đang diễn ra, cũng như sự xuất hiện ngày càng nhiều “người bảo vệ Trung Quốc” trên kênh truyền thông, giới tinh hoa Canada đang ngày càng khó xoa dịu chính quyền Bắc Kinh, ông Hamilton nói.
Tuy nhiên, ông Hamilton cho biết thêm rằng ông đã học được cách không đánh giá thấp sức mạnh của các lực lượng thuộc ĐCSTQ ở nước ngoài.
“Bây giờ họ có thể yên lặng, nhưng họ sẽ quay trở lại”, ông Hamilton nhận định.
“Nếu Canada có ý định khẳng định lại nền độc lập của mình, thì đây không phải là điều sẽ hoàn thành trong một hoặc hai tháng. Đây là một cuộc đấu tranh kéo dài 10 năm, bởi vì ảnh hưởng của ĐCSTQ đã ăn rất sâu trong các thể chế của Canada”.
Giới tinh hoa
Ông Hamilton nói rằng ĐCSTQ đã cẩn thận kiểm tra và xác định vị trí của các trung tâm quyền lực chính trị, kinh tế và văn hóa và những người quyền lực nhất trong các trung tâm đó. Sau đó, ĐCSTQ tạo hồ sơ cá nhân của từng người, tìm cách tiếp cận họ và đưa họ vào tầm ảnh hưởng của chính quyền này.
Ông nói: “ĐCSTQ dựa vào những điểm yếu của họ, tấn công vào những mong muốn và kỳ vọng của họ. Họ là một loại nạn nhân rất sẵn lòng của chiến thuật thao túng này".
Ông Hamilton nói rằng ĐCSTQ cũng rất giỏi trong việc “ngụy trang các hoạt động của mình”, vì vậy nó có thể tiếp tục các hoạt động gây ảnh hưởng ở hậu trường trong nhiều năm.
Ông nói: “[Nó thực hiện chiến lược] bằng cách ẩn sau những chương trình như giao lưu giữa mọi người, tham gia vào hợp tác quốc tế, chẳng hạn như hợp tác cùng có lợi và xây dựng các mối liên kết kinh tế".
Ông Hamilton cho biết, bước đầu tiên trong việc thoát khỏi ảnh hưởng của ĐCSTQ là phơi bày nó và làm sáng tỏ các hoạt động của nó; thứ hai là quy trách nhiệm cho các nhà lãnh đạo chính trị và kinh doanh hoạt động như “những người xin lỗi cho Bắc Kinh”; và thứ ba là ban hành luật chống can thiệp của nước ngoài như Úc đã làm. Vào năm 2018, Úc đã ban hành luật chống can thiệp của nước ngoài, bao gồm các hình phạt khắc nghiệt hơn đối với các hoạt động gián điệp và yêu cầu các cơ quan đại diện cho các nhà hoạt động chính trị nước ngoài phải đăng ký công khai tên của họ.
Ông Hamilton nói: “Luật can thiệp nước ngoài sẽ khiến ĐCSTQ gặp khó khăn hơn nhiều trong việc can thiệp vào hoạt động nước ngoài. Điều đó có nghĩa là ĐCSTQ phải hoạt động bí mật hơn, và nhiều hoạt động của Mặt trận Thống nhất của ĐCSTQ trở thành bất hợp pháp”.
Nguyễn Minh
Theo The Epoch Times
