Trong phiên điều trần Quốc hội Mỹ hôm 25/3 với các giám đốc điều hành của Facebook, Google và Twitter, các thành viên đảng Dân chủ kêu gọi các công ty Big Tech tăng cường kiểm duyệt trực tuyến, nếu không họ sẽ phải đối mặt với chế tài từ chính phủ Mỹ.
Các nhà lập pháp mô tả các nền tảng này chứa đầy "thông tin sai lệch và chủ nghĩa cực đoan" mà các công ty này không sẵn sàng thanh trừng.
Dân biểu Dân chủ Mike Doyle (Pennsylvania) - Chủ tịch Tiểu ban Truyền thông và Công nghệ của Hạ viện - là người chủ trì của phiên điều trần. Ông khẳng định: “Quốc gia của chúng ta đang chìm trong những thông tin sai lệch do mạng xã hội thúc đẩy".
Trong tuyên bố mở đầu của mình, Dân biểu Doyle nói: “Theo cách tôi thấy, có hai mặt đối với mỗi nền tảng của các vị. Facebook có gia đình và bạn bè trong khu phố, nhưng nó nằm ngay bên cạnh nơi có cuộc biểu tình của người da trắng theo chủ nghĩa dân tộc hàng ngày".
Ông tiếp tục: “YouTube là nơi mọi người chia sẻ những video kỳ thú, nhưng trên đường phố, những người chống vaccines, những người chối bỏ COVID, những người ủng hộ Qanon và những người theo chủ nghĩa Trái Đất phẳng đang chia sẻ video".
Và ông cho biết: “Twitter cho phép bạn đưa bạn bè và những người nổi tiếng vào nhà của bạn, nhưng cũng có những kẻ phủ nhận Holocaust và những kẻ khủng bố, và tệ hơn nữa”.
Bị ràng buộc bởi Hiến pháp, Dân biểu Doyle không thể cấm những người theo chủ nghĩa dân tộc da trắng hoặc bất kỳ ai khác tổ chức các cuộc biểu tình. Đồng thời, ông cũng không thể ngăn người Mỹ thảo luận về việc phản đối vaccine, nghi ngờ về sự tồn tại của COVID-19 - căn bệnh do virus Corona Vũ Hán gây ra, hay là ủng hộ phong trào “Q” ẩn danh, hoặc tin rằng Trái Đất có hình phẳng.
Chủ tịch Doyle cho biết, theo nghiên cứu, nội dung "thông tin sai lệch liên quan đến cuộc bầu cử" và "thông tin sai lệch về COVID" đã được nhìn thấy hàng tỷ lần trong những tháng qua. Ông thừa nhận rằng các nền tảng đã thực hiện các bước để ngăn chặn nội dung, nhưng vẫn kêu gọi cần gia tăng nhiều hơn nữa.
Ông tuyên bố: “Các vị có thể gỡ nội dung này xuống, các vị có thể giảm tầm nhìn, các vị có thể sửa lỗi này, nhưng các vị chọn không làm".
Chủ tịch Ủy ban Năng lượng và Thương mại của Hạ viện là Hạ nghị sĩ Dân chủ Frank Pallone (New Jersey) cho biết, các công ty hiện cần phải tuân thủ các quy định.
Ông nói: “Bây giờ đã rõ ràng một cách đau đớn rằng, cả thị trường cũng như áp lực dư luận sẽ không buộc các công ty mạng xã hội này thực hiện hành động tích cực mà họ cần để loại bỏ thông tin sai lệch và chủ nghĩa cực đoan khỏi nền tảng của họ".
Ông tiếp tục: “Và, do đó, đã đến lúc Quốc hội và ủy ban này phải ra luật và thiết kế lại các biện pháp khuyến khích của các công ty này để đối phó hiệu quả với thông tin sai lệch và chủ nghĩa cực đoan”.
Không rõ ông Pallone áp dụng tiêu chuẩn này để đánh giá về thông tin sai lệch và chủ nghĩa cực đoan. Văn phòng của ông đã không trả lời ngay lập tức các yêu cầu để biết thêm chi tiết.
Hạ nghị sĩ Dân chủ Jan Schakowsky (Illinois) - Chủ tịch Tiểu ban Thương mại và Bảo vệ Người tiêu dùng Hạ viện - cũng đưa ra quan điểm tương tự.
Trong một tuyên bố bằng văn bản, bà cho biết: “Quy định mà chúng ta tìm kiếm không nên cố gắng hạn chế quyền tự do ngôn luận được bảo vệ theo hiến pháp, nhưng quy định đó phải quy trách nhiệm cho các nền tảng khi chúng được sử dụng để kích động bạo lực và thù hận — hoặc như trong trường hợp đại dịch COVID — lan truyền thông tin sai lệch gây thiệt hại hàng ngàn sinh mạng”.
Mặc dù kích động bạo lực có thể là bất hợp pháp, nhưng việc kích động hận thù và truyền bá thông tin sai lệch nói chung là những ngôn luận được bảo vệ theo Hiến pháp của Mỹ. Tuy nhiên, có nhiều ý kiến khác nhau về yếu tố cấu thành ngôn từ kích động thù địch và thông tin sai lệch.
Trong những năm gần đây, Facebook đã dựa vào những bên kiểm tra thông tin thứ 3 có trả phí để kiểm duyệt các nội dung trên nền tảng này. Tuy nhiên, có bằng chứng cho thấy bản thân những bên kiểm tra thông tin đó cần phải được kiểm tra xác thực và hoạt động của họ thường mang khuynh hướng chính trị.
Theo bà Nadine Strossen - giáo sư luật và cựu chủ tịch của Liên minh Tự do Dân sự Hoa Kỳ, các nền tảng mạng xã hội đã cấm "ngôn luận thù địch". Nhưng đây lại là một tiêu chuẩn chủ quan không thể thực thi một cách công bằng.
Những người thuộc phe cánh tả chính trị có xu hướng xác định nhiều phát biểu khác nhau là “thù hằn”, trong khi những người cánh hữu có xu hướng gọi những phát biểu tương tự là “xúc phạm nhưng không thù địch”, một cuộc khảo sát của Cato năm 2017 cho thấy (pdf).
Du Miên
