"Tôi thực sự nghĩ rằng, hệ thống cộng sản Trung Quốc có đặc điểm 'không bao giờ thừa nhận sai lầm' nên đã khiến toàn bộ sự việc xảy ra. Và đó là bi kịch", Đại sứ Branstad nói.
Đại sứ sắp mãn nhiệm của Mỹ tại Trung Quốc tố cáo cách xử lý ban đầu của Bắc Kinh đối với dịch corona, nói rằng "điều có thể được kiềm chế ở Vũ Hán cuối cùng lại trở thành một đại dịch trên toàn thế giới".
Nói với hãng tin CNN tại Bắc Kinh hôm 18/9, ông Terry Branstad, cựu thống đốc bang Iowa, đồng ý với Tổng thống Trump rằng Trung Quốc phải chịu trách nhiệm về đại dịch. Ông Branstad nói thêm rằng: "Hệ thống chính trị của Trung Quốc sẵn sàng che đậy và thậm chí trừng phạt các bác sĩ tiết lộ thông tin ngay từ đầu".
Trước những lời chỉ trích của Ngoại trưởng Mỹ Mike Pompeo đối với Đảng Cộng sản (ĐCS) Trung Quốc, ông Branstad cũng cho rằng hệ thống của Trung Quốc dẫn đến gia tăng căng thẳng và làm suy giảm mối quan hệ song phương với Washington.
Ông Branstad đã khiến nhiều nhà quan sát bất ngờ khi tuyên bố từ chức khỏi vị trí ngoại giao quan trọng mà ông nắm giữ từ năm 2017.
Sự ra đi của ông Branstad diễn ra khi căng thẳng tiếp tục gia tăng giữa Mỹ và Trung Quốc trong nhiều lĩnh vực.
Branstad quen biết Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình từ những năm 1980 , mặc dù vai trò đại sứ của ông ngày càng trở nên căng thẳng trong những tháng gần đây khi dịch corona tiếp tục lan rộng khắp thế giới.
'Người bạn của Trung Quốc'
Branstad là một trong những lựa chọn đại sứ đầu tiên của Tổng thống Trump vào tháng 12/2016 , ngay sau khi ông đắc cử.
Vào thời điểm đó, ông Trump nói rằng thống đốc Iowa được chọn vì kinh nghiệm trong chính sách công, thương mại và nông nghiệp, cũng như "mối quan hệ lâu dài" với ông Tập.
Hai người gặp nhau lần đầu vào những năm 1980, khi ông Tập còn là một quan chức địa phương cấp thấp. Sau đó, ông Tập gặp lại Branstad trong chuyến thăm Mỹ vào năm 2012 với tư cách là phó chủ tịch Trung Quốc.
-
- Phó Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình gặp Thống đốc bang Iowa Terry Brandstad, và vợ ông Chris Branstad, ngày 15/2/2012 ở Muscatine, Iowa. (Ảnh: Steve Pope/văn phòng Thống đốc Iowa/Getty Images)
Phát biểu hôm 18/9, Branstad cho biết ông "có vinh dự là thống đốc Mỹ đầu tiên tiếp đón Tập Cận Bình khi ông Tập chỉ là bí thư cấp quận của tỉnh Hà Bắc".
Ông Branstad cho biết Chủ tịch Tập là một nhà lãnh đạo rất mạnh mẽ đối với Trung Quốc, nhưng "đó là một hệ thống cộng sản, độc tài".
Đại sứ Mỹ ngụ ý rằng ĐCS Trung Quốc có thể đã lợi dụng mối quan hệ cá nhân của Tổng thống Trump với ông Tập. Ông Branstad nói rằng ban đầu Tổng thống Mỹ sẵn sàng tin "những gì (Trung Quốc) nói về virus và sau đó ông và cả thế giới phát hiện ra những gì họ nói là không đúng".
Trong khi đó, Trung Quốc luôn phủ nhận việc xử lý sai lầm vào giai đoạn đầu của đại dịch và đặt ra câu hỏi liệu virus có nguồn gốc từ Vũ Hán hay không.
Ban đầu việc bổ nhiệm Branstad được Bắc Kinh hoan nghênh. Phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Trung Quốc Lu Kang ca ngợi ông là "người bạn cũ của nhân dân Trung Quốc".
Tuy nhiên sau đó, quan hệ hai nước trở lên căng thẳng. Ông Trump đã áp thuế lên hàng trăm tỷ USD hàng hóa Trung Quốc như một phần của cuộc chiến thương mại. Chính phủ Trump cũng cấm các công ty công nghệ Trung Quốc như Huawei hoạt động ở Mỹ, đồng thời thắt chặt các hạn chế về thị thực đối với truyền thông nhà nước Trung Quốc làm việc tại Mỹ.
Ông Branstad cũng chỉ trích các động thái của Bắc Kinh ở Tân Cương và Hồng Kông, nơi giới chức Trung Quốc bị cáo buộc đàn áp người dân, cũng như hành vi xâm lược lãnh hải trên Biển Đông.
Branstad nói rằng Mỹ "đã đi đầu" trong việc buộc Bắc Kinh phải giải trình, đồng thời ngày càng nhiều nước bất bình với chính sách ngoại giao hiếu chiến của Trung Quốc, cũng như việc nước này không ngăn chặn được đợt bùng phát virus corona ban đầu.
"Tôi thực sự nghĩ rằng hệ thống cộng sản của Trung Quốc, có đặc điểm 'không bao giờ thừa nhận sai lầm' nên đã khiến toàn bộ sự việc xảy ra. Và đó là bi kịch của họ", Branstad nói.
Branstad nói: “Sự ngược đãi đối với người Duy Ngô Nhĩ, những gì họ đã làm ở Hồng Kông và Biển Đông, ĐCS Trung Quốc đã khiến nhiều người trên thế giới ngày càng xa lánh họ".
"Ngay cả với Ấn Độ, vốn là một quốc gia trung lập, cũng bị Trung Quốc gây hấn ở biên giới", Đại sứ Mỹ đề cập đến những căng thẳng gần đây của hai nước trên dãy Himalaya.
Xem thêm:
- Sự ra đi của Đại sứ Mỹ: Dấu chấm hết quan hệ Mỹ-Trung và khởi đầu sự sụp đổ của ĐCS Trung Quốc
- Đại sứ Mỹ Sam Brownback nói: ĐCSTQ dẫn đầu thế giới về đàn áp các nhóm đức tin
- Đại sứ quán Mỹ tại Trung Quốc bán đấu giá đồ dùng, làm dấy lên đồn đoán
- Bí mật thâm hiểm nhất ĐCSTQ che giấu suốt 100 năm
