Khi đại dịch virus Vũ Hán tái bùng phát trên thế giới, những ca tử vong là trẻ em đã xuất hiện...
Không có ca tử vong nào là trẻ em được ghi nhận trong đại dịch SARS và đợt bùng phát dịch virus Vũ Hán lần thứ nhất. Không khí cũng trở nên dễ thở hơn sau mùa hè của "thiết lập trạng thái bình thường mới". Tuy nhiên, khi COVID-19 tái bùng phát trên thế giới, những ca tử vong là trẻ em đã xuất hiện.
Thống kê tại Canada cho biết nước này có 7888 ca bị nhiễm COVID-19 là dưới 20 tuổi. Trong đó chỉ có 1 ca tử vong duy nhất xuất hiện vào tháng Sáu tại Ontario. Báo Thestar dẫn lời của một bác sĩ cho biết đây là một bé dưới 10 tuổi. Tỷ lệ tử vong ở trẻ em tại Canada như vậy là 0.013%.
Bệnh viện nhi Sheffield (Anh) đã ghi nhận 1 ca tử vong sơ sinh do COVID-19. Cơ quan Dịch vụ Y tế Quốc gia Anh Quốc cho biết thêm: đây là một bé 13 ngày tuổi qua đời vào ngày 15/6 mà không có bệnh lý khác nào kèm theo. Theo BBC đưa tin, trước đó cũng có 1 cậu bé 13 tuổi tử vong vì COVID-19, và hồi tháng Năm cũng có 1 bệnh nhi 6 tuần tuổi chết vì virus - nhưng có bệnh lý kèm theo.
Tại Mỹ, theo thống kê của Viện Nhi khoa Hoa Kỳ (AAP), ngoài việc số ca bệnh nhi gia tăng, tỷ lệ tử vong là bệnh nhi cũng dao động từ 0% đến 0.4%. Trong số ca bệnh nhi nhiễm COVID-19, tỷ lệ tử vong do bệnh này là 0% đến 0.5%.
Tuy nhiên, chúng ta không thể bỏ qua việc Hoa Kỳ “rộng rãi hơn” các quốc gia khác nhiều trong việc ghi chép nguyên nhân tử vong do COVID-19.
“Ở các quốc gia khác, nếu ai đó biểu hiện tình trạng như vậy (nhiễm virus Vũ Hán), giả sử bạn phải đến ICU (đơn vị điều trị tích cực) vì virus, sau đó bạn gặp vấn đề về tim hoặc thận thì một số quốc gia sẽ ghi nhận đó là do các vấn đề về tim hoặc thận chứ không phải là trường hợp tử vong do COVID-19.” - Tiến sĩ Deborah Birx, Điều phối viên của Lực lượng đặc nhiệm chống Covid-19 thuộc Nhà Trắng, nói trong cuộc họp báo vào tuần đầu tiên của tháng Tư (2020).
Tuy nhiên, đó là ở các nước đang phát triển với hệ thống y tế tiên tiến và tài lực mạnh mẽ để thực hiện việc kiểm soát tử vong.
COVID-19 với trẻ em thuộc Thế giới thứ ba
Hệ thống y tế
Ngày 25/6, Chủ tịch Hiệp hội Nhi khoa Indonesia (IDAI) Aman Bhakti Pulungan cho biết đã có 36 trẻ tử vong kể từ tháng Ba. Đã có 6.123 trẻ em nước này được phân loại là “có triệu chứng mắc COVID-19” nhưng chưa được xét nghiệm. Trong số này, 204 trẻ đã tử vong.
Các nước đang phát triển không có một hệ thống y tế để thực hiện thống kê như các “anh lớn”. Trong khi đó, việc phát hiện virus ở trẻ em lại khó hơn ở người lớn. Ngoài ra, một số nghiên cứu ở châu Âu cũng cho thấy trẻ em có nhiều khả năng bị nhiễm COVID-19 chính từ người lớn.
Tuy nhiên, thống kê tử vong và hệ thống y tế mới chỉ là bề nổi của tảng băng chìm. SARS-CoV-2 có thể không gây ra cái chết ngay lập tức, hoặc trong vài tuần, hoặc vài tháng.
Nạn đói
Ngoài dịch bệnh lưu hành, nạn đói là mối quan không nhỏ đối với các nước Thế giới thứ ba. David Beasley là người đứng đầu Chương trình Lương thực Thế giới (WFP), hồi tháng Tư ông đã cảnh báo rằng nền kinh tế COVID-19 sẽ gây ra nạn đói toàn cầu trong năm nay. Tình trạng mất an toàn thực phẩm sẽ dẫn đến nạn đói với 30% dân số.
Tại Venezuela, theo ước tính của WFP, cứ 3 người thì sẽ có 1 người đói. Từ châu Mỹ Latin, Nam Á cho đến châu Phi cận Sahara, nhiều gia đình đang đối mặt với tình trạng đói ăn hơn bao giờ hết. Trẻ suy dinh dưỡng xuất hiện ngày càng nhiều.
-
- Biểu đồ các quốc gia dễ bị tổn thương nhất do nạn đói liên quan đến đại dịch Covid-19... (Famine Early Warning Systems Network/AP)
"Trung bình mỗi ngày chúng tôi tiếp nhận 1 đứa trẻ suy dinh dưỡng", theo lời bác sĩ Francisco Nieto làm việc tại biên giới Venezuela. Ông nói thêm rằng những đứa trẻ nhập viện vì đói là chưa từng có ở nước này trước đây, thậm chí "chúng trông giống như những đứa trẻ đói kém thường thấy ở châu Phi".
Theo lời Tiến sĩ Francesco Branca - Giám đốc Bộ phận Dinh dưỡng và An ninh Lương thực của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO): “Tác động an ninh lương thực của cuộc khủng hoảng COVID-19 sẽ còn phản ánh trong nhiều năm về sau. Đây sẽ là một hiệu ứng xã hội”.
Ảnh hưởng từ thử nghiệm lâm sàng
Nhiều nước thuộc Thế giới thứ ba không thể tự nghiên cứu và phát triển vaccine. Có những nước may mắn được chọn để thử nghiệm giai đoạn cuối những vaccine uy tín trên diện rộng; cũng có những nước sẽ thử nghiệm những vaccine đã được thông qua phê duyệt như Sputnik V của Nga.
Đọc thêm: Vaccine COVID-19: Sputnik V của Nga khơi mào cuộc chiến tranh lạnh về vaccine?
Điều đáng chú ý ở đây là, trẻ em không phải là đối tượng thử nghiệm vaccine trong giai đoạn 3 - giai đoạn cuối của thử nghiệm lâm sàng. Những người được tiêm là bố mẹ và ông bà của các bé. Nếu thành công thì quả là một tin tốt, còn nếu không, thì gánh nặng sức khỏe, tài chính, lương thực sẽ tiếp diễn theo một cách khác.
Tài liệu tham khảo:
1. Tác động của đại dịch COVID-19 đối với An ninh Lương thực
2. Báo cáo dữ liệu cấp quốc gia (Hoa Kỳ) về trẻ em và COVID-19
3. COVID-19 nguy hiểm như thế nào đối với trẻ em?
Vũ Phong
