Theo các chuyên gia, các hoạt động không gian của Đảng Cộng sản Trung Quốc (ĐCSTQ) chính là mối đe dọa duy nhất đối với an ninh quốc tế mà giới lãnh đạo Hoa Kỳ và dư luận chỉ mới bắt đầu đánh giá toàn diện. Điều quan trọng chính là việc ĐCSTQ lập lờ về mục tiêu dân sự và quân sự và nỗ lực của họ trong việc lợi dụng mạng vệ tinh của Hoa Kỳ.
Trọng tâm của nỗ lực thống trị không gian của ĐCSTQ chính là chiến lược quốc gia về hợp nhất dân sự - quân sự, trong đó họ nhắm vào việc xoá bỏ hoàn toàn các rào cản giữa lĩnh vực dân sự và quân sự.
Theo Bộ Ngoại giao Hoa Kỳ, chiến lược hợp nhất dân sự - quân sự nhằm mục đích biến Lực lượng Quân đội Giải phóng Nhân dân (PLA) thành lực lượng quân sự ưu việt của thế giới vào năm 2049 - đánh dấu 100 năm cai trị của ĐCS Trung Quốc tại đại lục và chiến lược này được nhà lãnh đạo Trung Quốc Tập Cận Bình trực tiếp giám sát.
PLA gần như giám sát toàn bộ tất cả các lĩnh vực của chương trình không gian của ĐCSTQ trong một phần của chiến lược hợp nhất này. Điều này bao gồm cả công việc của các phi hành gia Trung Quốc và hoạt động vận hành mạng lưới vệ tinh.
Do đó, những nỗ lực về nghiên cứu hoặc thương mại trong ngành không gian của ĐCSTQ có khả năng tăng cường chiến dịch quân sự.
Không có phân chia Dân sự - Quân sự
Bàn về ĐCSTQ, Lý Tiểu Bình, giáo sư sử học và Don Betz, chủ nhiệm khoa nghiên cứu quốc tế thuộc Đại học Central Oklahoma đã đề cập đến những thách thức trong việc tách biệt giữa khu vực dân sự và quân sự và những thách thức toàn cầu do chiến lược này tạo ra.
Ông Lý nói với The Epoch Times: “Thật khó tách biệt bởi vì đó là một thể chế khác nhau. Ở phương Tây, đặc biệt là Hoa Kỳ, chúng ta [tách biệt] khu vực tư nhân và chính phủ. Nhưng ở Trung Quốc, chính phủ quản lý cả khu vực dân sự, thương mại và nhà nước.”
“Ở Trung Quốc, quân sự - dân sự được hợp nhất để trở thành một chương trình không gian có chức năng kép đồng thời cho mục đích quân sự và thương mại.”
Theo ông Lý, chức năng kép này khiến cho việc đánh giá mối đe dọa an ninh tiềm ẩn từ chương trình không gian của ĐCSTQ trở nên khó khăn bởi vì nó gây ra sự mơ hồ nhất định khi đánh giá chức năng nào - dân sự hay quân sự muốn chi phối.
Theo Paul Crespo, chủ tịch Trung tâm nghiên cứu Quốc phòng Hoa Kỳ (Center for American Defense Studies) và biên tập viên quản lý của trang Quốc phòng Hoa Kỳ (American Defense News), các vấn đề liên quan đến chức năng kép luôn luôn nghiêng về ứng dụng quân sự khi đối phó với ĐCSTQ.
Ông Crespo nói với The Epoch Times: “Mọi thứ đều có công dụng kép. Đúng vậy, có một số nghiên cứu khoa học đang được thực hiện, có một số kỹ thuật dân sự cùng loại đang được tạo ra, nhưng theo quan điểm của tôi, trọng tâm chính là quân sự. Những thứ khác đứng vị trí thứ hai so với khu vực quân sự.”
Ông Crespo, trước đây từng là sĩ quan Thuỷ quân lục chiến của Cơ quan Tình báo Quốc phòng, cũng nhấn mạnh rằng sự khác nhau chủ yếu giữa chiến lược hợp nhất của ĐCSTQ và chiến lược hiện tại của Hoa Kỳ chính là ĐCSTQ nhắm vào sự hợp nhất toàn diện chiến tranh mạng vào tất cả các yếu tố khác của khu vực quân sự, bao gồm hoạt động không gian do PLA giám sát. Vì vậy, ông Crespo tin rằng không có ý nghĩa gì khi phân biệt giữa khu vực quân sự và khu vực dân sự trong chiến lược trọng yếu của ĐCSTQ.
Ông Crespo nhận định: “Họ xem tất cả là một. Tôi lo ngại rằng không có sự phân chia quân sự - dân sự nào ở Trung Quốc khi nói đến các mục tiêu quốc gia.”
Xung đột giữa vùng Xám và Chuẩn mực mới
Ngược lại, sự hiện diện của các ứng dụng quân sự trong nghiên cứu không gian, về bản chất, không cho thấy biểu hiện của ý định thù địch hay có ngụ ý rằng tình trạng hiện hữu của những trận tác chiến không gian là hoàn toàn mới lạ hay bất thường.
Gary Prater, một thành viên của Trung tâm Nghiên cứu Quốc phòng Hoa Kỳ lưu ý rằng hầu hết các quốc gia có các thiết bị không gian đều tìm cách tận dụng công nghệ và nghiên cứu liên quan để tăng cường nỗ lực an ninh quốc gia bằng cách này hay cách khác.
Ông Prater nói với tờ Epoch Times: “Ngành vũ trụ đã và đang được quân sự hoá kể từ khi vệ tinh đầu tiên được phóng lên không gian để chụp ảnh các công xưởng, cơ sở, căn cứ tên lửa, quân sự của nước khác. Trung Quốc, Nga, Hoa Kỳ và nhiều nước khác đã sử dụng thiết bị không gian cho lợi ích quân sự.”
Ông Prater nhấn mạnh tầm quan trọng của hoạt động không gian trong việc tăng cường năng lực liên quan đến nhiều lĩnh vực, bao gồm thông tin liên lạc; GPS; và các hoạt động tình báo, giám sát và trinh sát (ISR).
Tuy nhiên, quy tắc tương đối của ứng dụng quân sự trong hoạt động không gian không có nghĩa là không có đe dọa đối với cộng đồng quốc tế từ các chương trình không gian của ĐCSTQ hay tất cả đều là thương vụ bình thường.
Theo ông Lý, sự gia tăng tội phạm mạng và chiến tranh mạng có thể dẫn đến phát sinh các cuộc chiến không gian khi các quốc gia ngày càng sẵn sàng tham gia vào cái gọi là xung đột vùng xám - nơi mà chiến tranh không gây thương vong trực tiếp cho con người.
Ông Lý nói: “Người dân Mỹ, bao gồm một số chuyên gia, xem quá nhiều câu chuyện chiến tranh trên TV giống như Afghanistan. Trung Quốc có một khái niệm mới. Chiến tranh tương lai là trong không gian.”
“Việc tuyên chiến trong không gian dễ dàng hơn. Giết người Mỹ hay tấn công tàu sân bay có thể khó. Nhưng điều gì sẽ xảy ra nếu bạn chỉ cần tắt đôi ba cái vệ tinh? Đó có phải là chiến tranh không? Người ta không có mức độ nhạy cảm về tấn công không gian.”
Với ý đồ đó, ĐCSTQ tiếp tục đầu tư mạnh vào các cụm vệ tinh mới, vũ khí chống vệ tinh và các chương trình tác chiến điện tử được thiết kế để ngăn chặn quyền truy cập của Hoa Kỳ vào mạng lưới vệ tinh của họ. Đầu năm nay, truyền thông nhà nước Trung Quốc đã loan tin rằng tập đoàn viễn thông nhà nước Trung Quốc sẽ cho phóng 10.000 vệ tinh trong vòng 5 đến 10 năm tới.
Theo cơ sở dữ liệu được xác nhận bởi một số tổ chức dự đoán vệ tinh, bao gồm N2YO và Heavens-Above, mục tiêu 10.000 vệ tinh có vẻ là mong muốn tại thời điểm này, bởi vì số vệ tinh hiện có trên quỹ đạo của Trung Quốc không tới 480.
Tuy nhiên, mục tiêu đó không phải không khả thi. Trọng tâm của ĐCSTQ vào cái gọi là xung đột thông tin hoá hay những vụ xung đột trong đó công nghệ thông tin là yếu tố quyết định chiến thắng, sau cuộc cải cách quân sự vào năm 2015, có thể thu được một lượng lớn tiền mặt cho các chương trình vệ tinh.
Ông Crespo nói: “Họ có nguồn lực, họ có tiền, họ có tầm nhìn và họ có quyết tâm. Tôi không thấy bất cứ điều gì cản trở họ đạt được mục tiêu đó dựa trên xu hướng hiện tại.”
Hiện nay Hoa Kỳ dường như đang coi trọng mối đe dọa xung đột vùng xám trong lĩnh vực không gian và mới đây đã công bố một số sáng kiến được thiết kế để củng cố khả năng phòng thủ của cơ sở hạ tầng không gian đã cũ kỹ cũng như tạo ra các phương tiện xây dựng mới có khả năng phục hồi các hệ thống vệ tinh của họ.
Chỉ trong tháng 7, Lực lượng Không gian Hoa Kỳ đã cung cấp 4/5 bản nâng cấp phần mềm theo kế hoạch cho hệ thống liên lạc vệ tinh nhằm tăng cường hỗ trợ cho kế hoạch tác chiến. Lực lượng Không gian cũng đã thông báo thành lập một trung tâm vận hành vệ tinh mới tại căn cứ Không quân Kirtland nhằm cải thiện khả năng chiến đấu trong không gian của quốc gia.
Văn phòng Trinh sát Quốc gia đã thông báo rằng họ sẽ theo đuổi một loại cấu trúc vệ tinh phân tán hơn với nhiều vệ tinh hơn được đặt trong nhiều quỹ đạo nhằm ngăn chặn sự cố mất liên lạc vệ tinh trong tình huống bị tấn công.
Tổng thống Joe Biden cũng cảnh báo rằng các cuộc tấn công mạng có thể gây ra một cuộc chiến tranh thật sự.
Tuy nhiên, những nỗ lực này có thể chỉ là bước khởi đầu bởi vì mạng vệ tinh của Hoa Kỳ hiện tại đánh dấu một trong những phần dễ bị tấn công nhất trong hệ thống an ninh và phòng thủ của Hoa Kỳ.
Ông Lý nói: “Mong muốn và tham vọng của Trung Quốc khá rõ ràng. Đó chính là cạnh tranh với nước khác, đặc biệt là Hoa Kỳ, bằng cách nhắm mục tiêu tấn công vào các liên kết yếu kém nhất của Hoa Kỳ, chẳng hạn như là vệ tinh.”
ĐCSTQ - Mối đe dọa quân sự trực tiếp
Khi được hỏi liệu Hoa Kỳ có dành đủ nguồn lực để bảo đảm một cách hiệu quả rằng ĐCSTQ sẽ không gây ra mối đe dọa nghiêm trọng nào trong không gian hay không, ông Lý đã trả lời rõ ràng: “Không phải về mặt phòng thủ vệ tinh.”
Ông Crespo cũng đồng ý, cho rằng nếu chúng ta không đầu tư nhiều tiền bạc hơn, nhiều thời gian hơn và nghĩ nhiều hơn vào vấn đề này thì chúng ta sẽ tụt hậu trong một lĩnh vực mà chúng ta thật sự không có khả năng.
Ông cũng nhấn mạnh tầm quan trọng của hệ thống vệ tinh Hoa Kỳ đối với những căng thẳng đang diễn ra giữa Trung Quốc và Hoa Kỳ cũng như tầm quan trọng rộng lớn hơn đối với tính chất tập trung vào không gian mạng trong xung đột vùng xám đương thời.
Ông Crespo nhận định: “Họ không cần phải đánh sập vệ tinh của chúng ta, họ chỉ cần phá hủy chức năng liên lạc hoặc kiểm soát chúng. Vì thế khả năng mạng chính là một phần không thể thiếu trong dự án không gian của ĐCSTQ.
“Có khả năng họ sẽ tránh được một cuộc tấn công động học vào vệ tinh như là một phương sách cuối cùng bởi vì đó vẫn là đường lối tấn công quân sự rõ ràng. Họ chuộng cách đó hơn và họ đã phát triển khả năng làm được tất cả những điều đó thông qua mạng - nơi mà họ có thể chối tội.”
Cả ông Lý và Crespo cũng đều đồng ý với thực tế rằng nhiều người Mỹ hoàn toàn không nhận thức được ĐCSTQ và mức độ tham vọng của họ, dù là trong lĩnh vực công cộng hay tư nhân.
Ông Crespo nói: “Tại Hoa Kỳ, chúng ta chưa làm đủ mạnh trên truyền thông để nêu bật mối đe dọa của Trung Quốc và thành tựu của họ. Đôi khi chúng ta phớt lờ nó như một sự tuyên truyền. Thành tựu trong lĩnh không gian của họ là chưa từng có và nó chỉ xảy ra trong một số ít năm vừa qua.”
“Tôi nghĩ nếu người Mỹ biết nhiều hơn về những gì mà ĐCSTQ và quốc gia đó đang làm thì người ta sẽ biết lo ngại hơn.
Ông Lý giải thích rằng ĐCSTQ đã khởi xướng nỗ lực quân sự của họ trong không gian bởi vì lãnh đạo đảng biết rằng khả năng đạt được lợi thế tốt hơn của các cường quốc phương Tây trong lĩnh vực không gian sẽ là điều cần thiết để chiến thắng bất kỳ cuộc chiến tranh tiềm tàng nào.
Ông nói: “Cuộc chiến tranh tiếp theo sẽ là trong không gian.”
Theo ông Lý, kết quả của cuộc chiến tranh tiếp theo sẽ lệ thuộc vào mức độ nhanh chóng mà Hoa Kỳ và các đồng minh thích ứng với thực tế của chiến tranh không gian.
Ông nói: “Chính phủ Hoa Kỳ cũng như các nước phương Tây khác không có chính sách lâu dài để đối phó với chương trình không gian của Trung Quốc. Một chính sách dựa trên phản ứng, rất cơ động. Hãy chờ xem.”
Hai chuyên gia này cũng cảnh báo rằng sự kiểm soát chương trình không gian của ĐCSTQ thông qua PLA làm tăng khả năng quân sự hoá không gian hơn nữa và thiệt hại có chủ ý hay ngẫu nhiên đối với cơ sở hạ tầng không gian quan trọng thông qua xung đột vùng xám.
Ông Lý nói: “Trung Quốc sẽ gửi trạm vũ trụ đầu tiên của họ vào năm tới để phục vụ cho mục đích quân sự.”
Ông Crespo lưu ý rằng ĐCSTQ coi quyền kiểm soát không gian của Hoa Kỳ vừa là một trong những điểm mạnh nhất và là điểm yếu lớn nhất của họ.
Ông nói: “Họ xem sự kiểm soát không gian của Hoa Kỳ là trọng tâm đối với khả năng thể hiện sức mạnh của quốc gia. Và nó cũng chính là điểm yếu lớn nhất. Nếu không vô hiệu hoá chúng ta trong không gian thì họ không nghĩ rằng họ sẽ có thể giành chiến thắng. Vì vậy, ưu tiên số 1 đối với họ là chống lại Hoa Kỳ nếu cuối cùng không đẩy Hoa Kỳ ra khỏi vị trí thống trị không gian.”
Tuy nhiên, cả hai vẫn hy vọng rằng người Mỹ đang bắt đầu nhận thức đầy đủ về tiềm ẩn xảy ra xung đột thật sự trong không gian giữa Trung Quốc và Hoa Kỳ và mối đe dọa đó có ý nghĩa gì đối với mối quan hệ giữa hai quốc gia.
Ông Crespo nhận định: “Tôi nghĩ, cuối cùng chúng ta cũng nhận thức ra được mức độ đe dọa. Họ chính là mối đe dọa quân sự trực tiếp. Họ chính là đối thủ nếu không nói là kẻ thù.”
Diệp Thanh
Theo The Epoch Times tiếng Anh
