Trước đó, cựu Tổng thống Trump đã gọi đây là một chương trình ân xá bất hợp pháp chỉ nhằm tăng cơ hội thắng cử của đảng Dân chủ.
Hôm 16/7, một thẩm phán liên bang Mỹ tại Texas đã ra phán quyết rằng, Điều luật Tạm hoãn Hành động đối với Người nhập cư Khi còn nhỏ (Deferred Action for Childhood Arrivals - DACA) là bất hợp pháp và chặn các đơn mới được nộp theo diện này.
DACA là một chính sách từ thời cựu Tổng thống Obama nhằm bảo vệ một số người nhập cư bất hợp pháp vào Mỹ không bị trục xuất khỏi nước này.
Thẩm phán quận Hoa Kỳ Andrew Hanen lập luận rằng, chính sách này đi ngược lại Hiến pháp Hoa Kỳ, bởi vì Quốc hội Mỹ không bao giờ cung cấp ủy quyền của nhánh hành pháp để cấp lệnh trục xuất cho những người nhập cư bất hợp pháp vào Hoa Kỳ. Điều luật DACA do chính quyền của Tổng thống Barack Obama thiết lập vào năm 2012 đã cấp sự bảo hộ cho ước tính khoảng 800.000 cá nhân.
Sau khi lập luận rằng Bộ An ninh Nội địa Mỹ (DHS) đã vi phạm Đạo luật Thủ tục Hành chính, Thảm phán Hanen đã ra phán quyết rằng, DHS hiện cần ngừng phê duyệt các đơn xin DACA mới. Án lệnh không ảnh hưởng đến tình trạng của những người nhận DACA hiện tại, thẩm phán nêu rõ.
Trong phán quyết của mình, ông Hanen viết (pdf): “Quốc hội đã không cho phép nhánh Hành pháp tự do cấp quyền hiện diện hợp pháp bên ngoài phạm vi của chương trình luật định". Ông Hanen là thẩm phán do cựu Tổng thống George W. Bush bổ nhiệm.
Cũng trong lệnh này, ông viết rằng, tình trạng của những người hiện đang ở trong chương trình DACA không thay đổi và họ có thể tiếp tục tìm cách gia hạn giấy tờ của mình.
Vị thẩm phán nhận định: “Việc xem xét này, cùng với khẳng định của Chính phủ rằng họ đã sẵn sàng và chấp nhận cố gắng khắc phục những khiếm khuyết pháp lý của chương trình DACA, cho thấy rằng sự công bằng sẽ không được phục vụ bằng việc chấm dứt hoàn toàn và ngay lập tức DACA".
Những người nhập cư bất hợp pháp ở Hoa Kỳ từ 30 tuổi trở xuống đã nhận được sự bảo vệ từ chương trình này. Để nhận được sự bảo vệ của DACA, họ phải đến đất nước này vào năm 2007 trước khi 16 tuổi, và họ cũng phải là sinh viên hoặc người mới tốt nghiệp không có tiền án tiền sự nghiêm trọng, trong số các yêu cầu khác.
Chính quyền ông Obama và các thành viên đảng Dân chủ thường gọi những người nhập cư bất hợp pháp trẻ tuổi là “Những kẻ mộng mơ” sau khi Đạo luật Giấc mơ, vốn đã cho họ một con đường dễ dàng hơn để trở thành công dân Mỹ, đã không được Quốc hội Mỹ thông qua khoảng một thập kỷ trước.
Sau đó, chính quyền cựu Tổng thống Trump đã cố gắng hủy bỏ chương trình DACA vào năm 2017. Nỗ lực này đã thu hút sự chỉ trích đáng kể từ các thành viên đảng Dân chủ, và kích hoạt một chiến dịch gây áp lực do các hãng truyền thông lớn cánh tả điều khiển nhằm khắc họa chính quyền của ông Trump thành những người vô tâm máu lạnh.
Vào thời điểm đó, Tổng thống Donald Trump đã viết rằng, DACA “mang lại cho Tổng thống Hoa Kỳ nhiều quyền lực hơn nhiều so với BẤT KỲ dự đoán nào”. Trước đó, ông đã mô tả đây là một chương trình ân xá bất hợp pháp chỉ nhằm tăng cơ hội thắng cử của đảng Dân chủ.
Tối cao Pháp viện Mỹ cuối cùng đã chặn nỗ lực của cựu Tổng thống Trump để loại bỏ chương trình vào năm 2020, dẫn đến nỗ lực của chính quyền ông Trump để chặn các đơn đăng ký mới theo chương trình DACA. Một thẩm phán khác đã từ chối yêu cầu từ chính quyền của ông và ra lệnh khôi phục chương trình DACA.
Thẩm phán Hanen đã ra phán quyết về một vụ kiện do Texas đưa ra, có sự tham gia của các tiểu bang Alabama, Arkansas, Louisiana, Nebraska, Nam Carolina và Tây Virginia. Các bang này lập luận rằng, chương trình DACA này là dấu hiệu cho sự can thiệp quá sâu của chính phủ liên bang vào hệ thống chính trị và luật pháp tại các tiểu bang.
Phán quyết chắc chắn sẽ gây thêm áp lực lên Quốc hội Mỹ và chính quyền ông Biden trong việc cố gắng thông qua một đạo luật vĩnh viễn. Điều này xảy ra khi gần 190.000 người nhập cư bất hợp pháp đã bị bắt dọc theo biên giới Mỹ - Mexico vào tháng Sáu. Nếu một dự luật như vậy được đề xuất, trong bối cảnh sự gia tăng đáng kể của những người nhập cư bất hợp pháp, các thành viên đảng Cộng hòa có thể sẽ không ủng hộ nó.
Những người ủng hộ chương trình DACA dự kiến sẽ kháng cáo quyết định của thẩm phán Hanen.
