"Vị thế độc quyền của Trung Quốc đối với chuỗi giá trị đất hiếm là một lỗ hổng đáng kể đe dọa khả năng của Hoa Kỳ, cũng như các đồng minh" trong việc "phát triển của các công nghệ năng lượng tiên tiến".
Hôm 26/4, Thượng nghị sĩ Cộng hòa Marco Rubio (Florida) và Hạ nghị sĩ Cộng hòa David McKinley (West Virginia) đã dẫn đầu một nhóm các nhà lập pháp lưỡng đảng trong việc kêu gọi chính quyền ông Biden thành lập một “hợp tác xã luyện kim đất hiếm”, để giảm bớt sự phụ thuộc của Hoa Kỳ vào Bắc Kinh đối với các loại khoáng sản chuyên dùng để chế tạo thiết bị điện tử, vũ khí quân sự và các thiết bị công nghệ cao khác.
Trong một bức thư (pdf) gửi cho Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Lloyd Austin, các nhà lập pháp cùng với 12 người khác đã thúc giục việc thành lập hợp tác xã để chấm dứt sự phụ thuộc của Hoa Kỳ vào Trung Quốc về “chuỗi cung ứng quan trọng này”.
Trung Quốc hiện là nhà sản xuất nguyên tố đất hiếm hàng đầu thế giới. Năm ngoái, 80% đất hiếm mà Hoa Kỳ nhập khẩu đến trực tiếp từ Trung Quốc. Đất nước đông dân nhất thế giới này coi sự thống trị của mình đối với các loại khoáng sản đất hiếm là đòn bẩy có thể được sử dụng để chống lại phương Tây.
Đất hiếm là một nhóm 17 khoáng chất ít được biết đến được đưa vào ứng dụng trong các loại công nghệ cao như tên lửa dẫn đường chính xác, bom thông minh và máy bay phản lực quân sự. Hiện người ta vẫn chưa tìm ra chất thay thế nào cho các loại khoáng chất này trong các dạng ứng dụng nói trên.
Các nhà lập pháp viết: “Cung cấp một không gian an toàn cho ngành công nghiệp Mỹ đổi mới, bằng cách thành lập một hợp tác xã luyện kim đất hiếm có thể thay đổi cuộc sống của người Mỹ bằng cách thúc đẩy sự đổi mới công nghệ mới, giúp Hoa Kỳ lấy lại vị thế là trung tâm sản xuất công nghiệp và tạo việc làm cho người Mỹ".
Họ nêu rõ: “Khi Tổng thống tìm cách thúc đẩy đổi mới công nghệ của Mỹ, bao gồm cả các công nghệ năng lượng sạch tiên tiến, việc thành lập một hợp tác xã luyện kim đất hiếm phải là nỗ lực hàng đầu để nuôi dưỡng sự đổi mới đó”.
Trích dẫn lệnh hành pháp ngày 24/2 của tân Tổng thống Mỹ Joe Biden về chuỗi cung ứng của Mỹ, các nhà lập pháp nói với Bộ trưởng Quốc phòng Austin rằng, việc tổng thống thúc đẩy các chuỗi cung ứng nội địa quan trọng là vấn đề an ninh quốc gia, bao gồm cả việc xây dựng lại năng lực sản xuất của Hoa Kỳ.
Họ giải thích: "Vị thế độc quyền của Trung Quốc đối với chuỗi giá trị đất hiếm là một lỗ hổng đáng kể đe dọa khả năng của Hoa Kỳ, cũng như các đồng minh của chúng ta, để sẵn sàng mua sắm nhiều hệ thống phòng thủ và đổi mới trong nhiều lĩnh vực kinh tế, bao gồm cả sự phát triển của các công nghệ năng lượng tiên tiến".
Năm ngoái, cựu Tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump đã ký một lệnh hành pháp để mở rộng và tăng cường việc khai thác đất hiếm và các vật liệu quan trọng khác tại nội địa Mỹ.
Trong sắc lệnh hành pháp khi ấy, Tổng thống Trump tuyên bố: “Hoa Kỳ hiện nhập khẩu 80% nguyên tố đất hiếm trực tiếp từ Trung Quốc, một phần còn lại có nguồn gốc gián tiếp từ Trung Quốc thông qua các quốc gia khác. Trong những năm 1980, Hoa Kỳ sản xuất nhiều nguyên tố này hơn bất kỳ quốc gia nào khác trên thế giới, nhưng Trung Quốc đã sử dụng các hoạt động kinh tế tích cực để lấp đầy thị trường toàn cầu về nguyên tố đất hiếm một cách chiến lược và làm mất vị trí của các đối thủ cạnh tranh”.
Năm ngoái, một nhóm lưỡng đảng gồm các nhà lập pháp Hạ viện và Thượng viện cũng đã đưa ra các đề xuất nhằm giảm sự phụ thuộc của Hoa Kỳ vào Trung Quốc bằng cách cung cấp các ưu đãi thuế cho ngành đất hiếm.
Trao đổi với The Epoch Times, Hạ nghị sĩ Dân chủ Henry Cuellar (Texas) nói: “Đại dịch toàn cầu đã làm nổi bật sự phụ thuộc của chúng ta vào Trung Quốc, để đáp ứng nhu cầu của chúng ta đối với các khoáng chất quan trọng được sử dụng trong các sản phẩm như ô tô điện và hybrid, máy tính và thiết bị quân sự”.
Trong lá thư của mình, các nhà lập pháp cho biết, Hoa Kỳ phải hành động ngay lập tức để "giải phóng các nhà đổi mới của chúng ta khỏi các chính sách công nghiệp ký sinh của Trung Quốc".
Họ viết: “Khi Tổng thống tìm cách thúc đẩy đổi mới công nghệ của Mỹ, bao gồm cả các công nghệ năng lượng sạch tiên tiến, thì việc thành lập một hợp tác xã luyện kim đất hiếm phải là nỗ lực hàng đầu để nuôi dưỡng sự đổi mới đó”.
Nhà Trắng đã không trả lời ngay lập tức đề nghị bình luận từ The Epoch Times.
Du Miên
