Gần đây, một số trường đại học nổi tiếng ở Canada nhận được thông báo ngừng hợp tác với các cơ quan của Trung Quốc. Canada lo ngại rằng, Bắc Kinh đang lợi dụng những mối quan hệ này để nâng cao khả năng quân sự và tình báo của họ.
Theo The Times đưa tin hôm 25/5, các trường đại học ở tỉnh Alberta, Canada đã nhận được lệnh cắt đứt quan hệ với các cơ quan của Trung Quốc. Liên minh Ngũ Nhãn (Five Eyes), cơ quan tình báo của các nước đồng minh phương Tây, lo ngại rằng, Bắc Kinh đang tìm kiếm những công nghệ có giá trị về mặt dân sự và quân sự trên phạm vi toàn cầu.
Những trường đại học nhận được thông báo bao gồm Đại học Calgary (University of Calgary) và Đại học Alberta (University of Alberta). Hai trường đại học tốt nhất Canada này sẽ có 90 ngày để cung cấp thông tin chi tiết về các tổ chức mà họ hợp tác có liên quan đến Đảng Cộng sản Trung Quốc (ĐCSTQ)
Ông Demetrios Nicolaides, Bộ trưởng Giáo dục, Nghĩ sĩ Đảng Bảo thủ của tỉnh Alberta, cho biết trong một tuyên bố: "Tôi vô cùng lo ngại trước khả năng Canada bị đánh cắp quyền sở hữu trí tuệ và lo ngại hơn khi mối quan hệ đối tác nghiên cứu với Cộng hòa Nhân dân Trung Hoa có thể bị cơ quan quân sự và tình báo Trung Quốc lợi dụng”. Ông Nicolaides nói thêm rằng, phải áp dụng nhiều hành động hơn nữa để “ngăn chặn sự thâm nhập của quốc gia khác đối với các trung tâm nghiên cứu và đổi mới của chúng tôi".
Ông Nicolaides đã chỉ thị các trường đại học tạm ngừng tìm kiếm thực thể có liên quan đến ĐCSTQ, xem xét kỹ lưỡng tất cả những mối quan hệ hiện có và tăng cường đánh giá rủi ro.
Ông Nicolaides nói rằng, việc nghiên cứu của các "Cơ sở giáo dục sau trung học do người nộp thuế tài trợ” có thể bị sử dụng để phá hoại Canada và thúc đẩy vi phạm nhân quyền ở Trung Quốc. Điều này là "hoàn toàn không thể chấp nhận được và là điều đáng buồn về mặt đạo đức”.
Gần đây, tờ Globe and Mail của Canada đưa tin rằng, 60 giáo sư của Đại học Alberta đã nhận tài trợ của hơn 90 dự án hợp tác với các thực thể Trung Quốc, trong đó bao gồm những giáo sư làm nghiên cứu về công nghệ nano, công nghệ sinh học và trí tuệ nhân tạo.
Tỉnh Alberta kêu gọi chính quyền Thủ tướng Justin Trudeau thực hiện hành động quốc gia để bảo vệ dữ liệu chiến lược và quyền sở hữu trí tuệ khỏi bị ảnh hưởng bởi Trung Quốc.
Bà Margaret McCuaig-Johnston, một cựu quan chức cấp cao của Hội đồng Nghiên cứu Khoa học Tự nhiên và Kỹ thuật, nói với tờ The Times rằng: "Tôi cho rằng đây là một động thái rất tốt. Canada đã bắt đầu bắt tay vào giải quyết vấn đề này. Tôi cho rằng vấn đề này khá nghiêm trọng".
Bà McCuaig-Johnston nói: "Trung Quốc hiện có một chính sách rất nổi bật là tích hợp phát triển công nghệ quân sự và dân sự. Canada và Trung Quốc đã tiến hành rất nhiều nghiên cứu chung. Để các nhà nghiên cứu của Canada giúp đỡ quân đội Trung quốc, đây không phải là một chính sách công tốt”.
Kể từ tháng 12/2018, Ottawa luôn đối đầu ngoại giao với Bắc Kinh khi bắt giữ bà Mạnh Vãn Châu, Giám đốc điều hành cấp cao của Huawei dựa trên lệnh bắt giữ của Hoa Kỳ. Trong quá trình xem xét dẫn độ bà Mạnh sang Hoa Kỳ, đối mặt với cáo buộc vi phạm lệnh trừng phạt của Iran, Trung Quốc đã tiến hành trả đũa bằng cách giam giữ 2 công dân Canada, bao gồm ông Michael Kovrig và ông Michael Spavor với tội danh gián điệp.
Vào tháng 12/2020, chính quyền Thủ tướng Trudeau đã ngăn chặn một công ty quốc doanh Trung Quốc mua mỏ vàng của Canada ở Bắc Cực với lý do an ninh quốc gia.
Mai Hạ
Theo Vision Times
