Các nhà lãnh đạo Canada và Tây Âu đang cử tàu hải quân đến khu vực tranh chấp tại Biển Đông trong năm nay để răn đe Bắc Kinh. Họ cảm thấy rằng chính quyền này đã đi quá xa và hy vọng sẽ “tạo ra đòn bẩy” chống lại Trung Quốc.
Bộ trưởng Quốc phòng Pháp Florence Parly hồi đầu tháng 2/2021 cho biết Pháp đã điều một tàu ngầm tấn công ra biển trong tháng này. Một quan chức quốc phòng Anh tháng trước cho biết nhóm tác chiến hàng không mẫu hạm của Anh đã sẵn sàng tiến vào đường thủy.
Một tàu chiến của Hải quân Hoàng gia Canada đã đi gần biển vào tháng Giêng với hành trình đi qua eo biển Đài Loan - trên đường tham gia các cuộc tập trận gần đó với hải quân Úc, Nhật Bản và Mỹ.
Các nước phương Tây này tuyên bố rằng họ không có chủ quyền đối với vùng biển rộng 3,5 triệu km vuông, nằm cách xa lãnh hải của họ hơn một lục địa. Tuy nhiên, họ muốn hỗ trợ Mỹ trong việc chống lại sự bành trướng của Trung Quốc - quốc gia đã gây hấn với các thuộc địa cũ của châu Âu và khiến người dân ở các nước phương Tây lo lắng.
"Tôi nghĩ rằng có rất nhiều sự nhất trí của Pháp, Hà Lan, Anh và các quốc gia khác rằng những gì chúng ta đang thấy từ Trung Quốc là nỗ lực sửa đổi trật tự để trở thành cường quốc, chứ không phải cách tiếp cận dựa trên quy tắc đối với khu vực”, Stephen Nagy, phó giáo sư cao cấp về chính trị và nghiên cứu quốc tế tại Đại học Cơ đốc giáo Quốc tế ở Tokyo, cho biết.
Các nhà phân tích cho biết thêm, các nước phương Tây sẽ phản đối việc Bắc Kinh quản lý vùng lãnh hải này, nếu nó đi ngược lại lợi ích của các quốc gia trong khu vực hoặc các lợi ích kinh tế hiện tại ở châu Á, chẳng hạn như việc tiếp cận các tuyến vận tải hàng hóa đông đúc trên biển.
Ví dụ, Vương quốc Anh bị ràng buộc bởi Thỏa thuận Phòng thủ Năm sức mạnh năm 1971 để giúp bảo vệ Malaysia. Malaysia có tranh chấp với Trung Quốc ở Biển Đông khi Bắc Kinh tuyên bố chủ quyền khoảng 90% khu vực này.
Thủ tướng Anh Boris Johnson muốn đất nước của mình có vai trò mạnh mẽ hơn ở châu Á do các liên kết kinh tế và thương mại trong khu vực, Giáo sư danh dự Carl Thayer của Đại học New South Wales cho biết qua email hôm thứ Hai (ngày 22/2).
Trong khi đó, Việt Nam tranh chấp về yêu sách biển của Trung Quốc, bao gồm cả quần đảo Hoàng Sa. Trung Quốc hiện đang kiểm soát chuỗi đảo Hoàng Sa của Việt Nam.
-
- Trung Quốc thực hiện cùng lúc 5 cuộc tập trận quanh khu vực bờ biển, trong đó 2 cuộc diễn ra gần quần đảo Hoàng Sa của Việt Nam. (Ảnh: Reuters)
Một tàu khảo sát của Trung Quốc đã ngừng hoạt động vào tháng 4 năm 2020, cùng với Malaysia và Việt Nam. Cả ba quốc gia đều tập trung khai thác dầu và đánh giá giá trị của 11 tỷ thùng dầu và khoảng 5,8 nghìn tỷ mét khối trữ lượng khí đốt tự nhiên, theo ước tính của Cơ quan Thông tin Năng lượng Hoa Kỳ.
Bộ trưởng Lực lượng vũ trang Pháp Florence Parly đã tweet vào ngày 9 tháng 2 rằng tàu ngầm Pháp đã thực hiện chuyến đi để “làm giàu kiến thức của chúng tôi về lĩnh vực này và khẳng định rằng luật pháp quốc tế là quy tắc duy nhất có hiệu lực, bất kể vùng biển chúng tôi đi thuyền qua”.
Điều này tiếp tục cho thấy “bằng chứng nổi bật về năng lực triển khai xa và lâu dài của Hải quân Pháp trong mối quan hệ với các đối tác chiến lược Úc, Mỹ và Nhật Bản”, bà Parly nói.
Brunei, Philippines và Đài Loan cũng tranh chấp các phần của Biển Đông. Các chính phủ châu Á phụ thuộc một phần vào nghề cá và trữ lượng nhiên liệu hóa thạch dưới biển tại khu vực này. Trung Quốc đã dẫn đầu trong cuộc tranh chấp trong thập kỷ qua, bằng cách chiếm một số đảo nhỏ làm cơ sở hạ tầng quân sự.
-
- Lực lượng phòng vệ hàng hải Nhật Bản (JMSDF), Lực lượng phòng vệ Úc (ADF) và nhóm tác chiến tàu sân bay Ronald Reagan của Mỹ đã tiến hành một cuộc tập trận chung ở vùng biển Philippines. (Được cung cấp bởi trang web của Hải quân Hoa Kỳ)
Các quốc gia phương Tây không có tuyên bố chủ quyền trên biển đã cho tàu đi qua Biển Đông từ những năm 1970, khi tranh chấp chủ quyền lần đầu tiên được chú ý. Trung Quốc trích dẫn các hồ sơ lịch sử để hỗ trợ hoạt động của mình trên biển, bất chấp phán quyết của tòa án trọng tài thế giới năm 2016 - phủ nhận cơ sở pháp lý cho các tuyên bố của Bắc Kinh.
Các chuyên gia tin rằng Canada, Úc và các nước Tây Âu đang cùng thể hiện sự ủng hộ đối với Mỹ, quốc gia đã điều tàu khu trục ra biển 2 lần trong tháng này, sau các lần xuất hiện thường xuyên vào năm 2020.
Trong trường hợp của Pháp, "họ có thể đã thông báo cho phía Hoa Kỳ, và điều đó sẽ tương đương với việc thể hiện sự ủng hộ gián tiếp đối với Hoa Kỳ", Huang Kwei-bo, phó hiệu trưởng trường đại học quốc tế tại National Chengchi cho biết.
Alan Chong, phó giáo sư tại Trường Nghiên cứu Quốc tế S. Rajaratnam ở Singapore, cho biết các nhà lãnh đạo phương Tây hy vọng sẽ “tạo ra đòn bẩy” chống lại Trung Quốc.
Ông Chong nói: “Một cách để tạo được đòn bẩy là đảm bảo rằng Bắc Kinh coi trọng các giá trị và nguyên tắc của châu Âu, về việc duy trì tự do và cởi mở qua các vùng biển quốc tế.
Đức Duy
Theo voanews
