Hãng thông tấn chính thức của nhà nước Trung Quốc là Tân Hoa Xã đã đăng ký làm phái bộ nước ngoài theo luật pháp Hoa Kỳ, hơn hai năm sau khi Bộ Tư pháp (DOJ) Mỹ đã đưa ra yêu cầu như vậy.
Bộ phận của Tân Hoa Xã tại Hoa Kỳ đã được đăng ký theo Đạo luật Đăng ký Phái bộ Nước ngoài (FARA) vào ngày 5/5, theo cơ sở dữ liệu FARA trực tuyến của DOJ. Điều này khiến Tân Hoa Xã trở thành tổ chức truyền thông nhà nước thứ 3 của Trung Quốc đăng ký làm phái bộ nước ngoài, sau CGTN, chi nhánh quốc tế của Đài truyền hình trung ương Trung Quốc (China Central Television - CCTV) và báo China Daily (Trung Quốc Nhật báo), một tờ báo tiếng Anh do bộ phận tuyên truyền của chế độ Trung Quốc quản lý.
Vào tháng 9/2018, hãng tin The Wall Street Journal đưa tin rằng, DOJ đã yêu cầu Tân Hoa Xã và CGTN đăng ký làm phái bộ nước ngoài theo điều luật FARA. CTGN đã thực hiện theo yêu cầu vào tháng 2/2019.
Đạo luật FARA được thông qua vào năm 1938 để chống lại các nỗ lực tuyên truyền của Đức Quốc xã và các chiến dịch gây ảnh hưởng tại Hoa Kỳ. Nó yêu cầu các chính phủ nước ngoài, các đảng phái chính trị, và các nhà vận động hành lang mà họ thuê ở Hoa Kỳ phải đăng ký với Bộ Tư pháp Mỹ. Mặc dù việc đăng ký không ảnh hưởng đến nội dung biên tập của kênh truyền thông, nhưng nó yêu cầu tổ chức phải tiết lộ ngân sách và chi tiêu hàng năm của mình.
Hồ sơ FARA cho thấy, trụ sở chính ở Bắc Kinh của Tân Hoa Xã đã trả cho văn phòng Bắc Mỹ hơn 8,6 triệu USD chi phí hoạt động từ tháng 3/2020 đến tháng 4/2021. Văn phòng Bắc Mỹ của Tân Hoa Xã có 8 văn phòng, ở các thành phố New York, Washington, Chicago, Los Angeles, Houston và San Francisco.
Tân Hoa Xã đã cho thuê một màn hình khổng lồ ở Quảng trường Thời đại của thành phố New York từ năm 2011, được mệnh danh là “màn hình Trung Quốc”. Vào tháng Hai, bảng quảng cáo điện tử đã phát quảng cáo kêu gọi đoàn kết trong cuộc chiến chống lại đại dịch, đồng thời tuyên truyền về nỗ lực của Bắc Kinh trong việc chống lại virus Corona Vũ Hán trên toàn thế giới. Điều này xảy ra vào khoảng thời gian Đảng Cộng sản Trung Quốc (ĐCSTQ) đang bị chỉ trích về sự thiếu minh bạch của mình khi các nhà điều tra của WHO đang tìm hiểu nguồn gốc của chủng virus chết người.
Các chi phí liên quan đến việc thuê biển quảng cáo không được bao gồm trong hồ sơ FARA. Tuy nhiên, các tài liệu cho thấy, Tân Hoa Xã đã trả hơn 130.000 USD "phí liên lạc" không xác định trong khoảng thời gian từ tháng 3/2020 đến tháng 5/2021. Hồ sơ không nêu rõ ai là người nhận được các khoản thanh toán này.
Tân Hoa Xã đệ trình hồ sơ đăng ký, sau khi một số nhà lập pháp yêu cầu DOJ điều tra vấn đề đăng ký của Tân Hoa Xã theo điều luật FARA trong những năm gần đây. Trong một bức thư vào tháng 1/2020 gửi cho Tổng chưởng lý khi đó là ông William Barr, Hạ nghị sĩ Cộng hòa Jim Banks (Indiana) nói rằng, thật là "vô cùng rắc rối" khi hãng tin này vẫn chưa đăng ký làm phái bộ nước ngoài. Ông khẳng định, "Tân Hoa Xã và Đảng Cộng sản Trung Quốc vốn có một mối liên kết thâm sâu và lâu dài”.
Năm ngoái, Tân Hoa Xã nằm trong số 15 phương tiện truyền thông do nhà nước Trung Quốc kiểm soát mà chính quyền cựu Tổng thống Trump xác định là đang làm nhiệm vụ nước ngoài. Động thái này đã hạn chế hoạt động của họ ở Hoa Kỳ nhưng không ảnh hưởng đến những gì họ có thể xuất bản. Chính quyền ông Trump thực hiện việc này nhằm làm rõ, vai trò của những phương tiện truyền thông này tại Mỹ là cơ quan tuyên truyền của ĐCSTQ.
Một báo cáo của ủy ban quốc hội Hoa Kỳ năm 2017 đã cảnh báo rằng, báo Tân Hoa Xã không chỉ tham gia vào công việc tuyên truyền.
“Tân Hoa Xã phục vụ một số chức năng của cơ quan tình báo, bằng cách thu thập thông tin và đưa ra các báo cáo mật cho lãnh đạo Trung Quốc về các sự kiện trong nước và quốc tế”, báo cáo từ Ủy ban Đánh giá An ninh và Kinh tế Trung Quốc của Hoa Kỳ nêu rõ.
Cựu phóng viên người Canada của báo Tân Hoa Xã là ông Mark Bourrie cho biết, ông đã được cơ quan này sử dụng để thu thập thông tin tình báo về những người chỉ trích chế độ ở nước ngoài khi đang làm phóng viên cho hãng tin từ năm 2010 đến năm 2012. Trong một lần, ông được yêu cầu chuẩn bị bản kịch bản cho một cuộc họp báo mà Đức Đạt Lai Lạt Ma đã tổ chức với các phóng viên ở Ottawa. Ông còn nhận được yêu cầu cần tìm hiểu những gì nhà lãnh đạo tinh thần này đã thảo luận trong cuộc gặp riêng với Thủ tướng Canada lúc bấy giờ là ông Stephen Harper. Khi phóng viên Bourrie hỏi trưởng văn phòng của mình rằng, liệu tài liệu này có được sử dụng cho một tường thuật thời sự hay không, vị trưởng phòng trả lời là không.
Trao đổi với The Epoch Times vào thời điểm đó, phóng viên Bourrie nói: “Khi họ đến dự một cuộc hội thảo 2 ngày về Tây Tạng và quay phim mọi thứ và chép lại mọi thứ, điều đó sẽ không phải dành cho một ấn phẩm đặc biệt — điều đó sẽ được gửi tới tình báo Trung Quốc".
Chi nhánh của Tân Hoa Xã ở Bắc Mỹ đã không trả lời ngay lập tức yêu cầu tham vấn từ The Epoch Times, và DOJ đã từ chối bình luận.
Du Miên
