Vào thứ Sáu (31/1), Anh cuối cùng đã rời khỏi Liên minh châu u. Những người Brexit (người ủng hộ Anh rời EU) đã mở sâm banh ăn mừng chiến thắng cho “Ngày độc lập”. Họ nói rằng sự kiện đã đánh dấu một kỷ nguyên mới của đất nước.
Thời khắc lịch sử đánh dấu mốc quan trọng của Anh rời khỏi EU diễn ra vào 23:00 giờ GMT. Anh đã rời đi sau 47 năm tham gia vào dự án nhằm đưa các quốc gia bị tàn phá ở châu Âu sau Thế chiến thứ II thành khối cường quốc toàn cầu.
Bên ngoài nhà Quốc hội Anh, những người ủng hộ Brexit vẫy cờ cổ vũ, vui mừng nhảy múa, trong cảm xúc có pha trộn cả sự hoài niệm, lòng yêu nước và thách thức. Một số người hát quốc ca “God Save the Queen”, trong khi những người khác ôm nhau giữa làn khói pháo hoa.
“Chiến tranh đã kết thúc: chúng ta đã chiến thắng. Đây là khoảnh khắc quan trọng nhất trong lịch sử hiện tại của đất nước chúng ta”, người đứng đầu chiến dịch Leave, Nigel Farage nói với đám đông.
Trên vách đá trắng của Dover, thông điệp: “Vương Quốc Anh đã rời EU” được chiếu lên giữa một lá cờ Anh và cờ liên minh EU.
Từng được coi là giấc mơ không tưởng của một phi hành đoàn người châu Âu, bên cạnh chính trị Anh, Brexit cũng làm suy yếu EU, được coi là cầu nối gắn kết các cường quốc châu Âu trong hòa bình sau nhiều thế kỷ xung đột.
Khi ngày cuối cùng đã đến, sau 3 năm rưỡi lộn xộn kể từ cuộc trưng cầu dân ý năm 2016, trong khi Brexit vẫy cờ ăn mừng tự do trong mưa, nhiều người Anh tỏ ra thờ ơ hoặc nhẹ nhõm.
“Đối với nhiều người, đây là một khoảnh khắc hy vọng đáng kinh ngạc, một khoảnh khắc mà họ nghĩ sẽ không bao giờ đến”, Thủ tướng Boris Johnson, cho biết.
Nhưng nhiều người Anh đã tiếc nuối khi phải từ bỏ danh tính công dân EU của họ, và một số người đánh dấu sự ra đi với những giọt nước mắt. Nỗi buồn cũng lan tỏa tới Brussels khi những lá cờ của Vương Quốc Anh lặng lẽ bị di chuyển khỏi nhiều tòa nhà của khối liên minh.
-
- Những người ủng hộ thoát khỏi Brexit ăn mừng trong đêm 31/01 khi Vương quốc Anh chính thức lấy lại chủ quyền lãnh thổ sau thời gian dài chờ đợi. (Ảnh: Getty)
Cho dù chiến dịch Brexit này khiến cho nước Anh tự hào khi trở thành một quốc gia đã đòi lại chủ quyền của mình, hay làm suy yếu sức ảnh hưởng của họ ở châu Âu và thế giới, câu trả lời sẽ còn được tranh luận trong nhiều năm tới.
Trong khi sự rời đi của Anh là một khoảnh khắc lịch sử, nó chỉ đánh dấu sự kết thúc của giai đoạn đầu tiên trong câu chuyện Brexit. Khi người Anh thức dậy vào thứ bảy, họ sẽ nhận thấy rất ít thay đổi. Vương quốc Anh và EU đã tự tạo cho họ một “giai đoạn chuyển tiếp” trong 11 tháng - trong thời gian đó Vương quốc Anh vẫn tiếp tục tuân theo các quy tắc của khối để đạt được các thỏa thuận mới về thương mại, an ninh và một loạt các lĩnh vực khác.
Hiện tại, 27 thành viên EU sẽ phải quay trở lại từ một trong những thất bại lớn nhất trong lịch sử năm 62 của mình để đối đầu với một thế giới phức tạp hơn bao giờ hết khi thành viên cũ của nó trở thành đối thủ cạnh tranh, ngay trên Kênh tiếng Anh.
Tổng thống Pháp Emmanuel Macron gọi Brexit là “tín hiệu báo động lịch sử”, buộc liên minh EU phải cải thiện chính mình.
“Đây là một ngày buồn, chúng ta đừng nên giấu nó”, ông nói trong một kênh truyền hình. “Nhưng đó đồng thời là một ngày mà chúng ta phải bắt đầu thực hiện cải cách.”
Ông nhấn mạnh rằng các công dân châu Âu cần một liên minh Châu Âu thống nhất hơn bao giờ hết để bảo vệ lợi ích của họ trước Trung Quốc và Hoa Kỳ, để đối phó với biến đổi khí hậu, di cư và biến động công nghệ.
Trong nhiều tòa nhà EU ở Brussels vào thứ Sáu, cờ Anh đã được hạ xuống một cách lặng lẽ, gấp lại và mang đi. Đây là lần đầu tiên một quốc gia rời khỏi EU và nhiều công dân trong khối đã nổi giận. Chủ tịch Ủy ban EU Ursula von der Leyen than thở rằng “khi mặt trời mọc vào ngày mai, một chương mới cho liên minh 27 của chúng ta sẽ bắt đầu”.
Nhưng bà cảnh báo ngày Brexit sẽ đánh dấu một mất mát lớn cho Vương quốc Anh và cho biết quốc đảo này đang hướng đến một sự tồn tại cô đơn.
“Sức mạnh không nằm trong sự cô lập lộng lẫy, nhưng trong sự kết hợp độc nhất của chúng tôi”, cô nói.
-
- “Sức mạnh không nằm trong sự cô lập lộng lẫy, nhưng trong sự kết hợp độc nhất của chúng tôi”, bà Ursula von der Leyen - Chủ tịch Ủy ban EU cảnh báo nước Anh. (Ảnh: Getty)
Johnson khẳng định nước Anh thời hậu Brexit sẽ “đồng thời là một cường quốc châu Âu và thực sự hướng tới toàn cầu trong phạm vi và tham vọng của chúng tôi”.
“Chúng tôi muốn đây là sự khởi đầu của một kỷ nguyên hợp tác thân thiện mới giữa EU và một nước Anh tràn đầy năng lượng”, Thủ tướng anh Johnson nói trong chương trình ghi hình sẵn để phát sóng tới nước này một giờ trước khi Anh rời khỏi liên minh.
Trong giờ nghỉ theo thông lệ, các cơ quan truyền thông độc lập không được phép quay bài phát biểu của Thủ tướng Boris Johnson, mà chính phủ đã ghi lại vào thứ Năm tại số 10 Downing St.
Ông Boris Johnson đã giành chiến thắng trong cuộc bầu cử vào tháng 12 với lời hứa kép sẽ giúp Brexit thực hiện một cách nghiêm túc và cung cấp các công việc, cơ sở hạ tầng và dịch vụ được cải thiện cho các khu vực thiếu thốn nhất của Anh, nơi chiến dịch rời khỏi EU được ủng hộ mạnh mẽ nhất. Vào thứ Sáu, ông đã tổ chức một cuộc họp nội các tại thị trấn ủng hộ Brexit ở Sunderland phía đông bắc nước Anh, thay vì ở London.
Ông Boris Johnson là một người tích cực ủng hộ Brexit, nhưng ông biết nhiều người Anh không cùng quan điểm, và chính quyền Bảo thủ của ông đã tìm cách đánh dấu khoảnh khắc trong kiêu hãnh thầm lặng. Đèn đỏ, trắng và xanh lam chiếu sáng các tòa nhà chính phủ và đồng hồ đếm ngược được chiếu lên khu nhà ở phố Downing của thủ tướng.
Không có sự hạn chế nào như vậy ở Quảng trường Quốc hội gần đó, nơi mà thành viên cực lực ủng hộ Brexit Nigel Farage đã tập hợp một đám đông vài ngàn người. Họ ngân vang bài hát yêu nước “Vùng đất Hy vọng và Vinh quang” khi chờ đợi khoảnh khắc mà ngay cả Farage đôi khi nghi ngờ sẽ đến.
“Đây là khoảnh khắc quan trọng nhất trong lịch sử hiện đại của đất nước vĩ đại của chúng ta”, ông Farage nói trước đám đông.
“Chiến tranh đã kết thúc”, Farage nói, người thường mô tả mối quan hệ của Anh với châu Âu bằng các thuật ngữ mang tính đấu tranh. "Chúng tôi đã giành chiến thắng."
Cô gái người London - Donna Jones cho biết cô đã đến vì muốn “là một phần của lịch sử”.
“Điều này không có nghĩa là chúng tôi phản đối châu Âu, nó chỉ có nghĩa là chúng tôi muốn tự túc theo một cách nào đó”, cô nói.
Những người Anh thật sự trân trọng tư cách thành viên của họ trong khối liên minh - và sự tự do cho phép họ có thể sống ở bất cứ đâu trên 28 quốc gia - đã rất tiếc nuối.
“Nhiều người trong chúng tôi muốn đánh dấu nỗi buồn của mình trước công chúng”, Ann Jones nói, cô là người đã tham gia cùng hàng chục người “chịu tang” khác trong một cuộc tuần hành đến trụ sở của EU tại London.
“Và chúng tôi không muốn rắc rối. Chúng tôi chỉ muốn nói rằng, bạn biết đấy, chúng tôi không muốn điều này”.
Hành trình Brexit của Anh đã kéo dài, nhiều khó khăn và nó còn lâu mới kết thúc.
-
- Người Anh vui mừng khi nước Anh chính thức rời khỏi EU. (Ảnh: Getty)
Vương quốc Anh chưa bao giờ là một thành viên EU hết lòng, nhưng rời khỏi khối từ lâu đã được coi là một ý tưởng ngoài lề. Nó dần dần có được ủng hộ trong Đảng Bảo thủ, nơi tư tưởng “nghi ngờ Euro” phát triển mạnh mẽ. Cựu Thủ tướng David Cameron cuối cùng đã đồng ý tổ chức một cuộc trưng cầu dân ý, nói rằng ông muốn giải quyết vấn đề này một lần và mãi mãi.
Nó đã không hoạt động theo cách đó. Kể từ cuộc bỏ phiếu năm 2016, Vương quốc Anh đã tổ chức các cuộc đàm phán khó khăn với EU để cuối cùng, vào cuối năm ngoái, đã đảm bảo một thỏa thuận về các điều khoản “chia tay”. Nhưng việc nước Anh đang rời khỏi khối vẫn tiếp tục là chủ đề gây tranh cãi như vào ngày trưng cầu dân ý.
Nhìn chung, các thành phố lớn của Anh đã bỏ phiếu ở lại EU, trong khi các thị trấn nhỏ bỏ phiếu rời đi. Anh và xứ Wales ủng hộ Brexit, trong khi Bắc Ireland và Scotland bỏ phiếu ở lại.
Các buổi cầu nguyện dưới ánh nến được tổ chức tại một số thành phố của Scotland, các tòa nhà chính phủ ở Edinburgh được thắp sáng trong màu xanh và vàng của EU, và lá cờ của khối tiếp tục bay bên ngoài Quốc hội Scotland.
Thủ hiến Scotland Nicola Sturgeon nói rằng Brexit là “một khoảnh khắc buồn sâu sắc”.
“Và ở đây tại Scotland, hiển nhiên điều đó đang xảy ra trái với ý muốn của đại đa số chúng tôi, nỗi buồn đó nhuốm cả màu giận dữ”, cô nói trong một bài phát biểu tại Edinburgh.
Chính phủ Đảng Quốc gia Scotland của Sturgeon đang yêu cầu quyền tổ chức trưng cầu dân ý về việc tách khỏi Vương quốc Anh, điều mà Johnson từ chối cấp.
London, nơi có hơn 1 triệu công dân EU, cũng đã chọn ở lại khối EU với đa số phiếu bầu.
Thị trưởng Sadiq Khan cho biết ông là người đau lòng vì Brexit. Ông nhấn mạnh rằng London sẽ vẫn là một thành phố chào đón tất cả mọi người, “bất kể màu da của bạn, màu cờ của bạn, màu hộ chiếu của bạn”.
Các cuộc đàm phán giữa Anh và EU về mối quan hệ mới của họ sẽ chính thức bắt đầu vào tháng 3, và những dấu hiệu ban đầu không thật sự đáng khích lệ. EU nói rằng Anh không thể có quyền truy cập đầy đủ vào thị trường duy nhất của EU trừ khi họ tuân theo các quy tắc của khối, nhưng Anh khẳng định sẽ không đồng ý tuân theo một bộ quy tắc của EU để đổi lấy thương mại tự do.
Với sự kiên quyết của Johnson, ông sẽ không kéo dài thời gian chuyển tiếp sau ngày 31 tháng 12, nhất là khi phải đối mặt với nhiều tháng không chắc chắn và sự bất công nằm ở phía trước.
Tại bến cảng Anh của Dover, chỉ cách 20 dặm (32 km) qua eo biển từ Pháp, người về hưu Philip Barry cho biết ông tin tưởng mọi thứ đều xứng đáng.
“Kỳ vọng của tôi là dù có va phải một hoặc hai cái ổ gà trên đường, nhưng cuối cùng, mọi thứ sẽ tự cân đối lại”, ông nói. “Ai đó đã từng nói: nỗi đau ngắn hạn nhưng lợi ích lâu dài”.
