Kể từ khi dịch bùng phát, chính phủ các nước đã đặt hy vọng vào việc tiêm vắc xin cho tất cả người dân, với mục tiêu hình thành miễn dịch cộng đồng nhằm kiểm soát dịch bệnh. Tuy nhiên, gần đây, phương tiện truyền thông chính thống của Nhật Bản "Sankei Shimbun" đã đăng tải một bài báo cho biết, do khả năng lây truyền mạnh của biến thể Delta và hiệu quả của vắc xin giảm, dù tất cả mọi người đều được tiêm phòng thì khả năng miễn dịch cộng đồng cũng không thể hình thành.
Bộ trưởng Bộ Y tế, Lao động và Phúc lợi Nhật Bản (tức Bộ trưởng Bộ Y tế và Bộ trưởng Bộ Lao động) Norihisa Tamura tuyên bố rằng, chỉ riêng vắc xin thì không thể đối phó với đại dịch.
Hai hạn chế chính của miễn dịch cộng đồng
Khái niệm “miễn dịch cộng đồng” được đề cập rộng rãi là gì?
Để đo khả năng lây nhiễm của virus, một giá trị quan trọng là "giá trị R0". R0 là số lần lây nhiễm cơ bản, dùng để chỉ số ca lây nhiễm trung bình mà một trường hợp có thể lây sang trong suốt thời kỳ lây nhiễm trong dân số chưa có miễn dịch.
Khi một người bị nhiễm virus hoặc được tiêm vắc xin, họ sẽ tạo ra kháng thể và tự phát triển khả năng miễn dịch. Khi số người trong nhóm có kháng thể đạt đến một tỷ lệ nhất định, virus không thể tiếp tục lây lan. Tỷ lệ phần trăm này được gọi là "ngưỡng miễn dịch cộng đồng".
Trước đây, khi các biến thể Alpha lan rộng khắp thế giới, giới khoa học thường tin rằng ngưỡng miễn dịch cộng đồng để kiểm soát các biến thể Alpha là 70% đến 80%. Tiến sĩ Anthony Fauci, cố vấn y tế chính của Nhà Trắng, từng tuyên bố rằng nếu 70% đến 80% người dân nhận được vắc xin Covid-19, thì sẽ có cơ hội loại bỏ dịch bệnh.
Nhưng trên thực tế, bản thân “miễn dịch cộng đồng” chỉ là một khái niệm được lý tưởng hóa. Nó có hai điều kiện tiên quyết: một là giả định rằng virus sẽ không đột biến; hai là giả định rằng hầu hết mọi người có tình trạng sức khỏe và lối sống giống nhau, và họ sẽ sản xuất đủ lượng kháng thể chống lại virus sau khi tiêm chủng.
Tiến sĩ Lin Xiaoxu, một chuyên gia về virus học người Mỹ và là cựu giám đốc Phòng virus học của Viện Nghiên cứu Quân đội Hoa Kỳ, đã chỉ ra rằng trên thực tế, cả hai giả thiết này đều không đúng.
Trước hết, khả năng miễn dịch của mọi người là khác nhau, và những người khác nhau tạo ra lượng kháng thể khác nhau sau khi được tiêm chủng. Đặc biệt là những người có khả năng miễn dịch suy yếu thậm chí không thể tạo ra kháng thể.
Nhưng đối với loại coronavirus mới, thách thức lớn hơn là biến thể của virus.
Khi biến thể Delta bắt đầu xuất hiện và nhanh chóng thay thế dần biến thể Alpha, mọi thứ đã khác.
"Mô hình phòng chống đại dịch" Israel trở thành quốc gia bị ảnh hưởng nặng nề nhất trên thế giới
Israel, được coi là "hình mẫu thế giới về phòng chống dịch bệnh", đã chứng kiến sự gia tăng nhanh chóng trong đường cong dịch bệnh kể từ khi biến thể Delta lây lan vào cuối tháng Sáu.
Tính đến ngày 3 tháng 9, Israel đã trở thành quốc gia bị ảnh hưởng nghiêm trọng nhất trên thế giới trong nhiều ngày liên tiếp, với 1.143 trường hợp được xác nhận trên 1 triệu người trong một ngày, vượt qua con số 1.058 trường hợp được xác nhận trên triệu người của Mông Cổ. Vào thời điểm đó, 68% người dân Israel đã được tiêm ít nhất một liều vắc xin và 63% đã nhận được hai liều vắc xin.
Tại Hoa Kỳ, nơi có tỷ lệ tiêm chủng cao nhất, tỷ lệ chẩn đoán và nhập viện cũng đang tăng nhanh.
Theo báo cáo của CDC, trong các vụ lây nhiễm hàng loạt ở Massachusetts (Hoa Kỳ) vào tháng 7, 75% người nhiễm virus Delta mới đã được tiêm phòng trước đó, và 69% người lớn ở Massachusetts đã được tiêm phòng đầy đủ.
Ngay sau đó, một báo cáo nội bộ của CDC ngày 29/7 lần đầu tiên chỉ ra rằng, dù có tiêm vắc xin hay không thì sau khi bị nhiễm biến thể Delta, khả năng lây nhiễm đều mạnh như nhau. Ông cũng chỉ ra rằng: "Cuộc chiến của nhân loại chống lại virus corona đã thay đổi".
Rất may, tỷ lệ nhập viện và tử vong của các ca mắc bệnh đã giảm so với đợt trước. Andrew Noymer, nhà dịch tễ học tại Đại học California (thuộc thành phố Irvine), nói với Tạp chí Y khoa Anh (BMJ): “Điều này chứng tỏ rằng vắc xin (về mặt ngăn ngừa bệnh nặng) đã đóng một vai trò nào đó. Nhưng ông lo lắng nói rằng vì những người được tiêm phòng vẫn có thể bị nhiễm bệnh và lây lan Covid-19, nên khả năng miễn dịch cộng đồng đã trở thành một "ảo ảnh"’.
Tỷ lệ tiêm chủng 100% cũng khó có thể chống lại biến thể Delta
Tờ "Sankei Shimbun" của Nhật Bản đã đăng một bài báo vào ngày 5 tháng 9 nói rằng sau sự xuất hiện của biến thể Delta, khả năng miễn dịch bầy đàn sẽ không đạt được. Bài báo cho thấy thêm rằng, nếu biến thể Delta cho phép một bệnh nhân lây nhiễm cho 5 người và khả năng bảo vệ của vắc xin giảm xuống khoảng 80%, thì ngay cả khi tất cả mọi người đều được tiêm vắc xin, nó vẫn không thể ngăn chặn sự lây lan của virus.
Các tài liệu CDC của Hoa Kỳ chỉ ra rằng một người nhiễm biến thể Delta có thể lây nhiễm cho 5-9 người trong một quần thể.
Mặt khác, khả năng bảo vệ của vắc xin Covid-19 cũng đã giảm. Một nghiên cứu lớn của Phòng khám Mayo ở Hoa Kỳ cho thấy tác dụng bảo vệ của vắc xin Pfizer và Modena vào tháng 7 lần lượt là 42% và 76%; trong khi báo cáo của CDC cho biết tại các viện dưỡng lão, hiệu quả của vắc xin mRNA đối với các biến thể Delta giảm còn 53.1%.
Ellie Murray, một nhà khoa học về bệnh truyền nhiễm tại Đại học Boston, kết luận với New York Times rằng theo một nghiên cứu của CDC Hoa Kỳ, hiện tại, khả năng bảo vệ tổng thể của hai liều vắc xin là 55%, bảo vệ chống lại các bệnh nhiễm trùng có triệu chứng là 80% và khả năng bảo vệ khỏi bệnh nặng là 90%.
Ngày nay, Mỹ, Anh, Israel và nhiều quốc gia khác đang quảng cáo mạnh mẽ liều vắc xin thứ 3. Salman Zarka, một chuyên gia về virus mới của Bộ Y tế Israel, cho rằng mọi người cũng nên “chuẩn bị cho liều thứ 4 của vắc xin".
Bộ trưởng Bộ Y tế, Lao động và Phúc lợi Nhật Bản (tức Bộ trưởng Bộ Y tế và Bộ trưởng Bộ Lao động) Kenhisa Tamura thú nhận: “Tôi không nghĩ chỉ riêng vắc xin có thể khắc phục được tình hình hiện nay”. Rõ ràng là vắc xin không còn là con át chủ bài của phòng chống dịch bệnh và không nên dựa vào biện pháp này một cách mù quáng.
Tiến sĩ Lin Xiaoxu chỉ ra thêm rằng bây giờ có vẻ như mọi người có thể phải bắt đầu tìm kiếm những cách khác để bảo vệ chống lại virus corona.
Hoàng Tuấn
Theo Epoch Times
