Mướp đắng, hay còn gọi là khổ qua, tên khoa học là momordica charantia, là một loại cây dây leo vùng nhiệt đới. Mặc dù có vị đắng khó ăn nhưng mướp đắng lại được người Việt ưa thích vì nhiều lợi ích sức khỏe mà nó mang lại. Một trong các đặc tính được biết đến rộng rãi nhất chính à khả năng làm giảm lượng đường huyết.
Ngoài ra mướp đắng còn được dùng trong các bài thuốc dân gian chữa táo bón, sốt rét và nhiễm giun ký sinh. Để hiểu rõ hơn các đặc tính hoá học và sinh học của trong việc chữa bệnh, các nhà khoa học đã tiến hành nghiên cứu loài cây này.
Trang Science.News đưa tin một nghiên cứu gần đây của các nhà khoa học từ Pháp và Congo về các thành phần hoạt tính của mướp đắng, và đánh giá các đặc tính chống đái tháo đường của chiết xuất từ loài cây này. Phát hiện mới của họ được đăng trên Tạp chí Nghiên cứu Cây thuốc (Journal of Medicinal Plants Research).
Trong thí nghiệm, các nhà nghiên cứu đã thu được chiết xuất ethanolic từ thân lá của cây mướp đắng trồng tại Congo. Sau khi được xử lý bằng MSTFA (N-Methyl-N- (trimethylsilyl) trifluoroacetamide), dịch chiết được phân tích bằng phương pháp sắc ký khí và khối phổ. Các nhà nghiên cứu đã xác nhận trong chiết xuất ethanolic có chứa một hợp chất chống đái tháo đường nổi tiếng là stigmasterol glucoside, hay hợp chất β-sitosterol thường gọi là charantine. Họ đã thử nghiệm chiết xuất này trên chuột mắc bệnh tiểu đường do streptozotocin gây ra, và thấy rằng nó giúp giảm đáng kể lượng đường huyết, 51,62% sau 3 giờ.
Dựa trên những phát hiện này, các nhà nghiên cứu kết luận rằng sự hiện diện của charantine, chất chống đái tháo đường trong mướp đắng trồng ở Congo chứng minh cho công dụng chữa bệnh của nó trong Y học cổ truyền.
Trong thành phần của mướp đắng còn chứa nhiều hoạt chất sinh học có giá trị, các loại vitamin A (dạng tiền chất beta caroten), vitamin nhóm B (B1, B2, B3, B5, B6 và B9) và vitamin C, một số khoáng chất quý như canxi, kali, kẽm, đồng, photpho, magie và các chất chống oxi hoá mạnh như catechin, axit gallic, epicatechin và axit chlorogenic.
Nhờ vậy, mướp đắng giúp sáng mắt, chống ung thư, thanh nhiệt, giảm lượng cholesterol trong máu, giảm mỡ,... Bên cạnh đó, mướp đắng còn là nguồn cung cấp chất xơ dồi dào giúp ngăn ngừa táo bón và cải thiện hệ tiêu hoá.
Diên Vỹ
