Khác xa với chế độ ăn hiện đại: giàu dinh dưỡng, đa dạng, và có nguồn gốc động vật. Người “vùng xanh” chọn chế độ ăn đơn giản, tinh tế, gần thiên nhiên nhưng vô cùng có lợi cho sức khỏe và trường thọ...
Chưa đến tuổi già nhưng nhiều người trong chúng ta đang phải đau khổ trước các bệnh mãn tính, và phải chịu hàng ngày. Cuộc sống thật vô vị khi mỗi sáng mở mắt ra, điều chúng ta phải nghĩ trước tiên là uống thuốc gì; đi chơi đâu thì phải nghĩ xem mình đã đem đủ thuốc hay chưa; ăn cũng cũng phải đắn đo xem liệu nó ảnh hưởng thế nào đến tình trạng bệnh.
Tuy nhiên, những điều này dường như không tồn tại hoặc hiếm khi xảy ra với những người ở vùng xanh - Blue zone.
Blue zone là vùng nào?
Người đầu tiên đề cập đến “vùng xanh” là nhà thám hiểm người Mỹ Dan Buettner, tác giả của nhiều bài báo nổi tiếng trên tạp chí New York Times vào năm 2005. Rồi theo đó, “vùng xanh” đã trở nên nổi tiếng khắp trên thế giới - để rất nhiều người tìm hiểu và thử áp dụng lối sống mới. Đó là nơi con người được trải nghiệm cuộc sống vui vẻ, hạnh phúc, ít bệnh tật, và đặc biệt sống rất thọ.
Hiện nay, khi nói đến “vùng xanh”, người ta thường đề cập đến 5 vùng:
-
- Vùng Barbagia của Sardinia - hòn đảo lớn tại Địa Trung Hải, nơi đàn ông trăm tuổi sống nhiều nhất trên thế giới.
- Ikaria, Hy Lạp - quốc gia có tỷ lệ tử vong và mất trí nhớ ở độ tuổi trung niên thấp nhất thế giới.
- Bán đảo Nicoya, Costa Rica - một vùng khác cũng có tỷ lệ tử vong ở độ tuổi trung niên thấp nhất thế giới.
- Loma Linda, California - nơi có người dân sống lâu hơn 10 năm so với những nơi khác ở Bắc Mỹ.
- Okinawa, Nhật Bản - nơi có phụ nữ sống thọ nhất trên thế giới.
Nhiều nghiên cứu đã phát hiện những khu vực này có chung một đặc điểm: tỷ lệ người không mắc bệnh và sống thọ (có tuổi thọ từ 90 trở lên) là rất cao.
Điều gì mang đến trường thọ và sức khỏe cho con người
Di truyền chăng? Điều thú vị là khoa học đã chứng minh được: di truyền chỉ ảnh hưởng 20-30% tuổi thọ của chúng ta. Nói cách khác, môi trường mới đóng vai trò quan trọng và quyết định, chủ yếu bao gồm hai yếu tố là chế độ ăn uống và lối sống.
Chế độ ăn giản dị nhưng tinh tế
Những người sống ở “vùng xanh” có chế độ ăn vô cùng đơn giản nhưng rất tinh tế. Họ xem thức ăn là một phần cơ thể, là cách hòa mình vào thiên nhiên, không chỉ đơn giản là cung cấp năng lượng.
Do đó, 95% chế độ ăn của họ có nguồn gốc từ thực vật. Họ cũng ăn thịt nhưng rất hạn chế, chỉ khoảng năm lần mỗi tháng. Điều này (hạn chế ăn thịt) đã được một số nghiên cứu chứng minh là cách có thể làm giảm đáng kể nguy cơ tử vong do bệnh lý tim, ung thư và từ một số nguyên nhân khác.
-
- Chế độ ăn thực vật của họ rất phong phú và đa dạng... (Minh họa - Pixabay)
Hạn chế về thực phẩm từ động vật, nhưng chế độ ăn giàu thực vật tại “vùng xanh” lại vô cùng phong phú và đa dạng chủng loại:
Rau củ: nguồn chất xơ tuyệt vời, chứa nhiều vitamin và các khoáng chất khác nhau. Một nghiên cứu cho thấy, ăn nhiều hơn năm phần trái cây và rau củ mỗi ngày có thể làm giảm đáng kể nguy cơ mắc bệnh tim, ung thư và tử vong.
Các loại đậu: chúng đều giàu chất xơ và protein. Nếu chúng ta ăn 20g đậu mỗi ngày thì có thể giảm 7-8% nguy cơ tử vong khi về già so với những người không ăn đậu.
Ngũ cốc nguyên hạt: cũng là một loại thực phẩm rất giàu chất xơ. Ăn ngũ cốc nguyên hạt hàng ngày có thể làm giảm huyết áp, nguy cơ ung thư đại trực tràng và tử vong do bệnh tim.
Các loại hạt: ngoài chất xơ và protein, chúng còn cung cấp một lượng lớn chất béo không bão hòa. Các loại hạt cũng góp phần giúp giảm tỷ lệ tử vong, thậm chí có thể đẩy lùi các bệnh chuyển hóa.
-
- Ngũ cốc nguyên hạt từ lâu đã là một thành phần trong chế độ ăn uống của tổ tiên chúng ta... (Pixabay)
Nghịch lý có lợi cho sức khỏe: Hãy hạn chế calo
Trái ngược với cách nghĩ thông thường - nạp nhiều tiêu nhiều, nạp ít tiêu ít, việc hạn chế calo lâu dài tại “vùng xanh” có thể giúp kéo dài được tuổi thọ. Nghịch lý này đã được chứng minh không chỉ trên động vật mà còn cả ở trên người, cũng như sự trải nghiệm của những cư dân Blue zone.
Một nghiên cứu kéo dài 25 năm ở khỉ cho thấy, những con khỉ ăn ít hơn 30% lượng calo so với bình thường là những con khỉ sống lâu hơn đáng kể.
Các nhà khoa học cũng tìm kết quả tương tự khi nghiên cứu các cư dân đảo Okinawa, Nhật Bản trước những năm 1960. Chế độ ăn của họ thiếu hụt calo nhưng lại kéo dài tuổi thọ hơn rất nhiều. Cư dân Okinawa có tuổi thọ trung bình gần 90 tuổi, đặc biệt là phụ nữ, có những người sống ngoài 100 tuổi.
Một phát hiện lý thú nữa là họ có xu hướng ăn không no, tuân theo quy tắc 80% mà họ gọi là hara hachi bu. Điều này có nghĩa là họ ngừng ăn khi cảm thấy no 80%, thay vì ăn đủ 100%.
Ăn không no, nhưng họ lại ăn chậm. Điều mà một số nghiên cứu cho thấy, có thể làm giảm cơn đói và giúp tăng cảm giác no so với khi chúng ta ăn nhanh.
-
- Giống người Blue zone, người hunzas cũng chủ yếu là các loại rau xanh và trái cây... (Wikimedia Commons)
Nhịn ăn định kỳ, sức khỏe trường kỳ
Ngoài việc giảm lượng calo cho cơ thể, nhịn ăn định kỳ là một cách khác giúp người dân “vùng xanh” gia tăng sức khỏe.
Ví dụ như ở vùng Ikaria tại Hy Lạp, người dân thường nhịn ăn vào những dịp lễ tôn giáo trong năm. Điều này, theo như một nghiên cứu cho thấy, làm giảm đáng kể cholesterol trong máu và chỉ số khối cơ thể (BMI). Nhịn ăn định kỳ là một trong những cách giúp cơ thể thải độc, giúp chúng ta giảm cân nặng, giảm huyết áp, giảm cholesterol, đồng thời giúp làm giảm nhiều yếu tố nguy cơ khác gây bệnh mãn tính.
Đọc thêm: Nhịn ăn với nước có thể giúp tĩnh dưỡng cơ thể, nhưng đừng dùng quá lâu
Uống rượu trong chừng mực
Uống rượu không phải là điều cấm kỵ trong chế độ ăn của những cư dân ở “vùng xanh”. Tuy nhiên, họ không khuyến khích việc uống rượu, và chỉ dùng nó ở mức vừa phải, có chừng mực. Uống vừa phải tương đương với khoảng một lon bia hay một ly rượu vang 150ml trong ngày. Họ cũng chỉ thường sử dụng rượu trong các cuộc trò chuyện hoặc lễ hội.
Nhiều nghiên cứu đã chứng minh rằng, uống một đến hai ly rượu mỗi ngày có thể làm giảm đáng kể tỷ lệ tử vong, đặc biệt là do nguyên nhân bệnh tim mạch.
Tác dụng có lợi này có thể phụ thuộc nhiều vào loại rượu được sử dụng. Rượu vang đỏ có thể là loại rượu tốt nhất, vì nó chứa một số chất chống oxy hóa từ nho. Loại rượu này lại rất phổ biến trong ở vùng Ikaria của Hy Lạp và vùng Sardinia của Địa Trung Hải.
-
- Họ uống rượu vang rất hạn chế, chỉ tương đương với một cốc/ly 150ml ...(Minh họa - Nassima Rothacker)
Những vùng này thường dùng rượu vang đỏ, được chứng minh giúp ngăn ngừa tổn thương gen, làm chậm quá trình lão hóa, đồng thời kéo dài tuổi thọ.
Tuy nhiên, cư dân địa phương lại rất hạn chế khi uống rượu - do nguy cơ gây nghiện mà rượu có thể mang lại. Từ một góc khác, nếu chỉ dùng hơi nhiều hơn một chút so với lượng của một ly rượu vang, thì có khi đã lại làm tăng nguy cơ gây tử vong.
Chế độ ăn chỉ là một phần bí mật giúp cư dân “vùng xanh” có thể sống thọ, vui vẻ và hạnh phúc. Điều mà họ nhấn mạnh chính là lối sống, cách giúp họ có thể hòa mình vào thiên nhiên, biết chia sẻ, cảm thông với người khác và không bị vướng bận bởi phiền muộn.
Thiện Đức
- Theo Healthline.
